پایان نامه ، تحقیق و مقاله | دیجی لود

ادامه مطلب

تاثير شيوه هاي آموزشي بر دانش آموزان
zip
ژوئن 9, 2017

تاثير شيوه هاي آموزشي بر دانش آموزان


در این مقاله تاثیر شيوه هاي آموزشي بر دانش آموزان را برای شما عزیزان اماده کرده ایم که  میتوان آن را یکی از حساس ترین کار های عصر حاضر دانست.شیوه های آموزشی در یادگیری بسیار موثر است.حفظ کردن و به خاطر سپردن و يادآوري مجدد آموخته ها يکي از مهارتهاي دانش آموزان است تا حدي که آن را معياري براي سنجش ميزان معلومات و بهره هوشي دانش آموز مي دانند به طوري که به هر ميزان حجم آموخته ها يا بهتر بگوييم محفوظات بالاتر و سرعت يادآوري آنها کمتر باشد، دانش آموز از معلومات بيشتر و بهره هوشي بالاتري برخوردار است اما آيا مي پذيريم که بسياري از اين معلومات تنها محفوظات طوطي واري است که پس از مصرف به سرعت از ذهن گريخته و براي يادآوري مجدد آنها نياز به مطالعه مجددشان است چرا که بي ترديد اصول صحيحي براي آموزش آنها و در نتيجه به ذهن سپردن شان وجود نداشته است. بررسي دو شيوه آموزشي «حافظه محور» و «خلاق» و اثرات آموزش حافظه محور در دانش آموزان پيش دبستاني و دبستاني بحثي است که به آن مي پردازيم. پرسش اين بررسي از آنجايي آغاز شد که پژوهشگران به بررسي تاثير حفظ کردن و آموزش هايي از اين دست بر روي کودکان کند (ديرفهم) پرداختند و اين پرسش براي آنها مطرح شد که موفقيت تحصيلي و اصلاح نواقص آموزشي کودکان کند با حفظ کردن و آموزش به شيوه «حافظه محور» چه نتايجي را به دنبال خواهد داشت؟ پژوهشگران پس از بررسي بر روي اين گروه از کودکان، آموزش هاي خود را متوجه کودکان عادي کردند و به مقايسه و بررسي دو شيوه آموزشي «حافظه محور» و «خلاق» در کودکان يا بهتر بگوييم دانش آموزان پيش دبستاني و دبستاني پرداختند. پژوهش هاي اوليه بر روي دانش آموزان کند نشان دادآموزش بر مبناي حفظ کردن آموزه ها تاثير بسيار اندکي بر روند آموزشي اين قبيل کودکان دارد تا حدي که در بعضي موارد منجر به ترک تحصيل آنها مي شود.

تاثير شيوه هاي آموزشي بر دانش آموزان:

شايد بتوان تنها تاثير روش آموزشي حافظه محور در کودکان کند را همگام شدن مقطعي اين کودکان با کودکان تيزهوش و حتي عادي دانست که اين تاثير نيز بي ترديد مقطعي و بسيار گذراست. اما بعضي نيز معتقدند حفظ کردن يا آموزش «حافظه محور» نوعي مناظره و مباحثه شخصي است که باعث مي شود آموزه ها با تکرار به ذهن سپرده شده و ذهن پرورش بيابد و عقيده دارند اين شيوه بويژه در دوره آموزش پيش دبستاني بسيار کارا و مفيد است. اشاره کرديم که در پژوهش هاي نخستين تاثير آموزش «حافظه محور» بر روي کودکان يا همان دانش آموزان کند (ديرفهم) بررسي شد؛ اما نياز بود تا اين شيوه آموزشي و در کنار آن «آموزش خلاق» با دقت بيشتر و بر روي طيف گسترده تري از دانش آموزان مورد تجزيه و تحليل قرار بگيرد و نتيجه تاثير آموزش حافظه محور و خلاق بر روي دانش آموزان عادي و خلاق نيز بررسي شود. به همين منظور سه پرسش به عنوان پيش فرض هاي بررسي دو شيوه آموزشي- حافظه محور و خلاق- مطرح شد؛۱- بازده يا پيامد آموزش به شيوه حافظه محور (حفظي) چه تاثيري بر ميزان فراگيري دانش آموزان دبستاني و پيش دبستاني داشته و در صورت تغيير شيوه آموزشي چه تحولاتي ايجاد خواهد شد؟ ۲- شيوه آموزشي حافظه محور چه تاثيري بر روند آموزشي دانش آموزان خلاق دارد؟ ۳- شيوه آموزشي حافظه محور چه تاثيري بر روند آموزشي دانش آموزان کند و دانش آموزان عادي دارد؟ براي اين منظور چيزي حدود ۲۰ هزار دانش آموز پيش دبستاني و دبستاني انتخاب شدند که از اين تعداد چيزي حدود ۱۱ هزار و ۸۴۳ نفر در آزموني شرکت کردند که ۴۷۱ نفر در گروه دانش آموزان حفظي (آموزش به شيوه حافظه محور) و ۱۰ هزار و ۲۵۵ نفر نيز در گروه دانش آموزان خلاق گروه بندي شدند و ۸ هزار و ۱۵۷ نفر باقي مانده از تعداد کل نيز به عنوان دانش آموزان عادي در نظر گرفته شدند. (۱۱۱۷ نفر نيز از گروه تحت آزمون- ۱۱ هزار و ۸۴۳ نفر- باقي ماندند که در بخش بعدي درباره آنها صحبت خواهيم کرد.) تعداد ۲۰ هزار دانش آموز تحت بررسي از هزار و ۸۰ مرکز پيش دبستاني و دبستاني با شيوه آموزشي حافظه محور، هزار و ۱۱۷ مدرسه و مرکز پيش دبستاني با شيوه آموزشي «خلاق» و ۱۴۱ مدرسه و مرکز پيش دبستاني بدون هيچ خط مشي خاص آموزشي انتخاب شدند. پژوهش ها در سه مرحله به ترتيب شامل پاييز ۱۹۹۸ تا بهار ۱۹۹۹ ميلادي، پاييز ۲۰۰۰ تا پاييز ۲۰۰۱ ميلادي و پاييز ۲۰۰۱ ميلادي تا پاييز ۲۰۰۲ ميلادي انجام شد.گفتني است در پاييز ۱۹۹۹ ميلادي گروهي نيز به عنوان گروه تصادفي (رندوم) از ميان گروه هاي مختلف انتخاب شده و يک بار نيز بررسي به صورت جداگانه بر روي آنها انجام شد. اين تعداد همان تعداد هزار و ۱۱۷ نفر باقي مانده بودند که ۹۱۰ نفر از آنها به عنوان گروه رندوم يا تصادفي در پاييز ۱۹۹۹ ميلادي تحت بررسي قرار گرفتند و ۲۰۷ نفر باقيمانده به عنوان گروه «شاخص» از همان ابتدا فقط تحت تعليمات ويژه با شيوه آموزشي «خلاقيت محور» قرار گرفتند. اين گروه ۲۰۷ نفره از آن جهت انتخاب شدند تا احتمال هرگونه خطا به صفر رسيده و اگر در گروه آموزش خلاقيت محور (۱۰ هزار و ۲۵۵ نفري که قبلابه آنها اشاره کرديم) احتمال خطا و آموزش به شيوه حافظه محور مشاهده شد، در نتيجه آزمون اشتباهي رخ ندهد. از سوي ديگر پژوهشگران قصد داشتند تا نتيجه آموزش به شيوه «خلاقيت محور» در گروه شاخص (۲۰۷ نفر-) که پيش از اين هيچ گاه تحت آموزش با شيوه «خلاقيت محور» قرار نداشتند- را با دانش آموزاني که احتمالادر دوره اي از آموزش خود به شيوه حافظه محور آموزش ديده بودند و اکنون در گروه «خلاق» قرار گرفته اند، مقايسه کنند. نتايج نخستين پژوهشگران با بررسي گروه هاي مختلفي که ذکر شد، دريافتند شيوه آموزشي «حافظه محور» يا بهتر بگوييم «مدارس حافظه محور» به طور متوسط در مقايسه با مدارس بدون شيوه آموزشي خاص موفق ترند. پژوهشگران در ادامه پژوهش هاي خود به نکات جالبي درباره مدارس و مراکز آموزشي پيش دبستاني «حافظه محور» دست يافتند: – اندازه کلاس هاي اين مدارس يا مراکز آموزشي پيش دبستاني بسيار کوچک است – ارتباط ميان والدين دانش آموزان بيشتر بوده و اغلب از شيوه آموزشي مدرسه راضي نيستند – نظم و انضباط به صورت ويژه در کلاس رعايت مي شود – هر کلاس، اجتماعي خصوصي از دانش آموزان است که اين اجتماع تمايلي به برقراري ارتباط با ساير کلاس ها ندارد-اين مدارس و مراکز آموزشي پيش دبستاني اغلب در حومه شهرها واقعند- ميزان ثبت نام در اين مراکز پايين است. کودکان مراکز پيش دبستاني و دانش آموزان مدارس حافظه محور در مقايسه با همسالان خود در مراکز پيش دبستاني ومدارس خلاقيت محور تفاوت هاي فردي بسياري نيز دارند که از آن جمله مي توان به اين نکات اشاره کرد: – اغلب کودکان و دانش آموزان مراکز پيش دبستاني و مدارس حافظه محور متعلق به خانواده هاي طبقه پايين اجتماع هستند- خانواده تک والدي هستند، به دليل مرگ، طلاق و يا ترک خانواده يکي از والدين – خانواده ها پرجمعيت بوده و پدرسالار يا مادرسالار هستند و کودک جايگاه چنداني در خانواده ندارد- در ميان فرزندان يا والدين، معلوليت بويژه معلوليت ذهني ديده مي شود- درآمد خانواده بسيار پايين بوده و متکي به فرزندان بزرگتر و گاه فرزندان کوچک است- اغلب اين کودکان زودتر از سن قانوني وارد مراکز پيش دبستاني و در نتيجه مدرسه مي شوند (به دليل ناهمخوان بودن سن شناسنامه اي و سن حقيقي کودک.) پژوهشگران در نتيجه بررسي يافته هاي خود دريافتند در مدارس ومراکز آموزشي حافظه محور، آموزش بر مبناي فراگيري محفوظات بدون هيچ گونه آموزش بنيادي و سنجش ميزان توانايي و ناتواني هاي آشکار و پنهان دانش آموز شروع شده و با آغاز دوره واقعي درس و مدرسه- سال اول دبستان- تعداد بسيار اندکي از دانش آموزان مي توانند الفبا يا اعداد را شناسايي کرده و يا حتي آموخته هاي دوره پيش دبستاني را به ياد بياورند! در واقع به عقيده پژوهشگران، اين دانش آموزان هيچ خاطره اي از محفوظات دوره پيش دبستاني خود به ياد نمي آورند و مانند آن است که از ابتدا به آنها چيزي آموزش داده نشده و يا اگر داده شده بسيار ناقص و نامفهوم و غيراصولي بوده است. نتايج تکميلي پژوهشگران با بررسي بيشتر به نکات ديگري نيز دست يافتند. به اين معني که نه تنها دانش آموزان بلکه مربيان اين قبيل مدارس و مراکز آموزشي نيز با مشکلات متعددي به اين شرح روبرو هستند: – ناهمخواني ميزان تحصيلات و دوره آموزشي که آموزگار در آن تدريس مي کند؛ به عبارتي پايين بودن سطح تحصيلات آموزگار از دوره آموزشي- نداشتن مهارت کافي در تدريس- آموزگاران اغلب اولين يا دومين سال تدريس خود را سپري مي کنند (توجه کنيد به تحصيلات پايين آموزگار و دوره آموزشي آموزگار-) دريافتي- حقوقي- بسيار پايين آموزگار؛ اغلب به صورت حق التدريسي حقوق دريافت مي کنند- امکان دسترسي به منابع اطلاعاتي وجود ندارد واينترنت و کامپيوتر وسيله اي تجملي انگاشته مي شود. بررسي هاي بيشتر نشان داد علاوه بر نکاتي که پيش از اين درباره شرايط مدارس و مراکز پيش دبستاني برشمرديم؛ مشکلات ديگري نيز در اين بخش ها به چشم مي خورد- محيط مدرسه يا مرکز پيش دبستاني، محيطي دوست داشتني و زيبا براي دانش آموزان نيست و کهنگي و فرسودگي در همه جا به چشم مي خورد – به دانش آموزان و آموزگاران توجه نمي شود و آنها نيز نوعي ابزار محسوب مي شوند -امکان دسترسي به منابع اطلاعاتي وجود ندارد. کتابخانه مدرسه تنها مرکزي براي تجمع کتابهاي غيرآموزشي و نامتناسب با سن کودکان و دانش آموزان است- نه تنها اينترنت و کامپيوتر در مدرسه به چشم نمي خورد، بلکه مسئولان مدرسه آن را وسيله اي تجملي دانسته و از خريد کامپيوتر طفره مي روند- نيازهاي اوليه دانش آموزان ناتوان- گاه در بين دانش آموزان، دانش آموزاني با معلوليت جسمي ديده مي شوند- ناديده گرفته شده و به هيچ وجه خدمات ويژه اي به آنها ارائه نمي شود- آموزش در درجه دوم اهميت بوده و به جاي آموزش تنها به پرورش آن هم به صورت غيراصولي و با تنبيه، توبيخ و … اکتفا مي شود – مسائل محرمانه بسياري در مدرسه وجود دارد که براي محرمانه ماندن آن بين مسئولان مدرسه بويژه مدير و معاونان کنترل شديدي وجود دارد- در حين آموزش، از هيچ گونه وسيله کمک آموزشي استفاده نمي شود – دانش آموزان مدارس حافظه محور حق هيچ گونه ابراز عقيده اي نداشته و تنها آموزگار حق صحبت و اظهارنظر دارد. به عبارتي آموزش يک طرفه است. نتايج نهايي با جمع بندي نتايج به دست آمده از پژوهش هاي صورت گرفته در مراحل گوناگون دريافتند اگرچه به طور کلي نمرات درسي دانش آموزان در دو درس رياضي و زبان- به عنوان دو درس شاخص- و تعليماتي درباره آموزش الفبا و اعداد در مراکز پيش دبستاني متکي بر آموزش حافظه محور بالاتر از دانش آموزان مدارس «خلاقيت محور» است، اما راندمان فراگيري درس زبان ۰/۲۴- درصد (منفي ۲۴ صدم درصد) با درنظر گرفتن ۰/۸۶ درصد خطا و در درس رياضي ۰/۱۴- درصد (منفي ۱۴ صدم درصد) با در نظر گرفتن ۰/۵۵ درصد خطا گزارش شده است. درواقع گرچه به ظاهر نمرات درسي بالاتر است؛ اما «راندمان فراگيري» منفي است. از سوي ديگر آموزش حافظه محور هيچ تاثيري بر دانش آموزان خلاق نداشته و نه تنها باعث پيشرفت تحصيلي آنها نمي شود بلکه عاملي بازدارنده جهت پرورش ذهني- فکري آنهاست. بنابراين پژوهشگران معتقدند سيستم آموزشي حافظه محور نه تنها تاثيري بر روند آموزشي دانش آموزان و کودکان پيش دبستاني ندارد بلکه تاثير بسيار منفي نيز بر روند آموزشي بويژه روند آموزشي دانش آموزان خلاق دارد. به عقيده پژوهشگران اگرچه به ظاهر نمرات درسي دانش آموزان حافظه محور بالاتر است اما راندمان فراگيري آن منفي بوده و اين شيوه آموزشي باعث عقيم شدن و عقيم ماندن خلاقيت ذهني دانش آموزان و ناتواني در تشخيص مهارت هاي فردي آنها مي شود، اين نکته حتي در دانش آموزان کند (ديرفهم) نيز صادق است.

 

 

 

 

 

منابع ومآخذ:
    ۱- تعليم و تربيت در اسلام، استاد شهيد مرتضي مطهري
۲-)NEA( انجمن بين المللي مطالعات آموزشي آمريکا
۳- روانشناسي تربيتي، محمد پارسا
۴- فرهنگ عميد
۵- سايت اينترنتي رشد
۶- روانشناسي پرورشي، علي اکبر سيف



موضوعات :
ads

مطالب مرتبط


دیدگاه ها


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

5 × 4 =