پایان نامه بررسی تطبيقی گفتمان سیاسی و اجتماعی طنز در اشعار ملك الشعرای بهار و جميل صدقي زهاوی

هر دانشجویی در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته زبان وادبیات عربی با عنوان بررسی تطبيقی گفتمان سیاسی و اجتماعی طنز در اشعار ملك الشعرای بهار و جميل صدقي زهاوی در ۱۷۶ صفحه با فرمت WORD نگارش شده است. در ادامه قسمتهایی از این پایان نامه بعنوان نمونه آورده شده است:

چکیده پایان نامه بررسی تطبيقی گفتمان سیاسی و اجتماعی طنز در اشعار ملك الشعرای بهار و جميل صدقي زهاوی:

بررسی تطبيقی گفتمان سیاسی و اجتماعی طنز در اشعار ملك الشعرای بهار و جميل صدقي زهاوی

« طنز» يكي از انواع ادبي است که ناهنجاریهای جامعه، بويژه رفتارهاي نامطلوب مراكز قدرت را به چالش میکشد. از این‌رو همیشه مورد تأکید ناقدان و ادیبان قرار گرفته است. بویژه شاعران عراق و ایران، با توجه به نابسامانیهای شرایط سیاسی و اجتماعی این دو کشور در طی۱۵۰ سال اخیر، بدان توجه درخوری داشتهاند.

جمیل صدقی زهاوی (۱۸۶۳-۱۹۳۶م) و ملك‌الشعراي بهار(۱۸۸۴-۱۹۵۴م) به علت زندگی در چنین دورهای از زبان رسای طنز براي نقد وضع سياسي و اجتماعی بهره برده‌اند. بررسی گفتمان در اشعار طنز این دو شاعر نشان میدهد که آنها هم از لحاظ معنایی و هم از لحاظ زبانی وجوه مشترک بسیاری با هم دارند؛ تجارب تلخ سیاسی و اجتماعی از جمله استعمار و استثمار مردم، ظلم و ستم عاملان سیاسی، سطحی‌نگری، باورها و سنتهای خرافی، فقر، کاهلی، نادانی، ناآگاهی و حقوق زنان مهمترین ابعاد مشترک آنها در بعد معنایی است. همچنین آندو شاعر در مبارزه با ادبیات سنتی و تشویق به ساختارشکنی ادبی بویژه در بعد محتوا و زبان، تجانس فراوانی با هم دارند. به نظر میرسد که این مشابهتها ناشی از بافت اجتماعی و سیاسی یکسان و آشنایی دیرینۀ آنها با یکدیگر باشد.

ملك الشعراي بهار، جمیل صدقی زهاوی، گفتمان شعری، طنز ادبی، ادبيات تطبيقي، بررسی تطبيقی گفتمان سیاسی و اجتماعی طنز

مهمترین مسائلی كه در اين بحث بوجود ميآيد، به شرح ذیل میباشد:

آيا تناسبي بين طنز سياسي- اجتماعی و بافت موقعيتي جامعه در اشعار طنز آنها وجود دارد؟
مهمترين ويژگي همسان درونمتنی شعر طنز اين دو شاعرچيست؟
آیا شباهت و تاثیرپذیری در اشعار اين دو شاعر وجود دارد؟

سابقه و ضرورت پژوهش

پژوهشهاي بسياري دربارهی زهاوي و بهار انجام گرفته است، از جمله كتاب«شعر بهار: دكتر شفيعي كدكني» که در آن به ویژگیهای مهم زبانی و محتوایی بهار پرداخته است. وی علاوه بر انواع درونمایهها، نوع برداشتى که بهار از مضامین و انديشههاى محورى روزگار خويش، چون وطن يا آزادى، داشته است را در کنار نوع خلاقیت و يا درجه تقليد در زبان و محتوای شعری او را بررسی کرده است. در پایان او را شاعری سنتگراو نوآور که پلی میان جدید و قدیم است، معرفی میکند. همچنین کتاب «جميل صدقي الزهاوي : آدونيس» به همراه کتاب «اثر الفكر الغربي في الشاعر جميل صدقي الزهاوي : سلوم داوود» مهمترین ویژگیهای شعری و فکری، که تحت تاثیر متفکرانی چون داروین و نیچه بود، بررسی میشود. کتاب «الزهاوي:عبدالرزاق الهلالي» که به زندگینامه زهاوی پرداخته و برخی از آراء او را دربارۀ شعر بیان کرده و تعدادی از اشعار او را در بخش پایانی بررسی میکند. هلال ناجی در کتاب «الزهاوی و دیوانه المفقود» علاوه بر سرگذشت و آراء شعری او، آراء شاعرانی چون معری که زهاوی تحت تاثیری آنها بوده است، را بررسی کرده و در پایان کتاب، اشعاری که در نقد دیدگاهها و خرافات اجتماعی بودند و در زمان حیات وی چاپ نشدهاند را با عنوان «النزغات» وارد میکند. علاوه بر اینها کتابهای فراوانی دربارۀ این دو شاعر، گفتمان ادبی، طنز و ادبیات تطبیقی منتشر شده است که در درون پژوهش بخشی از آنها بیان گردیده است.

از جمله مهمترین پاياننامههايي که ما را در راستای این پژوهش مدد رساند، میتوان به «بازتاب مسائل سياسي-اجتماعي در شعر ملك الشعراي بهار: دانشگاه بوعلي»، «المراة و الدفاع عنها في شعر جميل صدقي الزهاوي: دانشگاه آزاد واحد تهران مركزي»، «مقايسه آراي سياسي و اجتماعي جميل صدقي زهاوي و ملك الشعراي بهار: دانشگاه پيام نور مركز مشهد»، «جميل صدقي الزهاوي(افكاره و عقايده في ديوانه) : دانشگاه تربيت معلم سبزوار»، «گفتمان شعري قصيده«ثورة في الجحيم»جميل صدقي زهاوي:دانشگاه بوعلي» را نام برد که در تمامی آنها پژوهشگران بخشی از افکار سیاسی و اجتماعی هرکدام از شاعران را بررسی کردهاند. علاوه بر آنها مقالات و پژوهشهای فراواني دراینباره انجام گردیده است كه مجال بحث نيست. اما هیچ کدام به طور مستقل به تطبيق گفتمان طنز دراشعار سیاسی و اجتماعی آنهانپرداختهاند، لذا بررسي تطبيقي مشابهتهاي اين دو شاعر، براساس رويكرد اجتماعي و سیاسی امري لازم به نظر مي رسد.

اهداف پژوهش بررسی تطبيقی گفتمان سیاسی :

آشنايي و تعامل فرهنگ فارسي و عربي که در بررسي موردي اين اشعار طنز دو شاعر پديدار شده است ودر پی آن پيشرفت ورشد هر دو زبان، مهمترین هدف این پژوهش است.

فرضیات

اشعار طنز دو شاعر انعکاس واقعیتهای اجتماعی و سیاسی است.
نقد موشكافانه جامعهاي پر از ظلم و نابهنجاري، مقابله با عادات و عقايد خرافي، مهمترين ويژگيهاي همسان دو شاعر در شعر طنز است.
با توجه به اشعار بهار بویژه قصیدۀ (نکیر و منکر) که ترجمۀ بخش اول «ثورة فی الحجیم» است، به نظر میرسد در برخی از افکار خود تحت تاثیر زهاوی بوده است، همانگونه که زهاوی در قصیدة «ثورة فی الحجیم» از تاثیر قصیدۀ «جهنم» بهار بیبهره نبوده است.