تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت در قلمرو حمل و نقل دریایی : پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق

رشته حقوق در میان داوطلبان رشته انسانی از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. تیم دیجی لود پایان نامه ای در مقطع کارشناسی ارشد با موضوع ” تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت در قلمرو حمل و نقل دریایی ” برای شما عزیزان فراهم کرده است. همچنین شما می توانید در میان مجموعه کامل از پایان نامه های رشته حقوق که تیم دیجی لود گرداوری کرده است ، مناسب ترین پایان نامه را تهیه کنید و از آن به نحو احسن بهره مند شوید. برای راحتی شما دانشجویان گرامی ، پایان نامه ها در قالب ورد بوده و کاملا قابل ویرایش است.

چکیده تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت در قلمرو حمل و نقل دریایی

حمل و نقل از طریق دریا را میتوان در قالب دو عقد حمل و نقل دریایی و اجاره کشتی بررسی کرد. ماده ۵۵ قانون دریایی ایران به پیروی از کنوانسیون بروکسل به بیان موارد معافیّت از مسؤولیّت متصدی در قرارداد باربری دریایی میپردازد و بدون اشاره به تأسیس حقوقی قوه قاهره تنها به درج مصادیقی از آن اکتفا میکند. در این پایان نامه تلاش شده است که با توجه به آمرانه بودن این قوانین و عدم امکان درج شرط محدود کننده یا توسعه دهنده مسؤولیّت، راه حلی برای امکان استناد به قوه قاهره در این نوع از قرارداد ارائه شود.

اثر قوه قاهره در قرارداد اجاره ویژگی خاصی که موجب تمایز آن با سایر قراردادها شود، ندارد. امّا در جایی که به پارهای از تعهدات طرفین در این نوع از قرارداد عمل شده است و قوه قاهره مانع اجرای کامل آن میشود موضوع قسمت دیگر این پایان نامه است.

واژگان کلیدی:

قوه قاهره، مسؤولیّت، تعهّد، قرارداد حمل و نقل دریایی

اهميّت و ضرورت تحقيق تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت در قلمرو حمل و نقل دریایی:

تعیین قوّه قاهره به عنوان یک قاعده اصلی و واحد برای معافیّت از مسؤولیّت قراردادی در حمل ونقل دریایی به دور از هرگونه تشتّت و اظهار نظر سلیقهای، موجب میشود با جلوگیری از تفسیر به رأی و قیاس موردی با یکی از مواردِ مندرج قانونی و تعمیم نتایج آن به دیگری یا مسؤول دانستن متصدّی به بهانه تفسیر مضیّق از ماده قانون 55 قانون دریایی، راه شناخت مسؤول و صدور حکم مقتضی و مناسب هموار شود. همچنین دادگاه را در شناخت مسؤول یاری و با ایجاد مبنا و قاعده برای معافیّتهای قانونی، از صدور هرگونه آراء متعارض جلوگیری و موجبات وحدت رویه را فراهم میکند.

تعیین قوّه قاهره به عنوان یک قاعده حقوقی برای معافیّت از مسؤولیّت موجب ارائه معیاری جهت تشخیص مصادیق معافیّت و هماهنگی میان قواعد قانون مدنی به عنوان قانون عام و قوانین خاص نیز خواهد بود.

فرضيه ها يا سؤال هاي تحقيق تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت در قلمرو حمل و نقل دریایی :

سؤال اصلی تحقیق عبارت است از:

تأثیر قوّه قاهره، به عنوان یک قاعده حقوقی که موجب معافیت از مسؤولیّت میشود، بر مسؤولیّت و تعهّدات متصدّی حمل و نقل دریایی در هر یک از انواع آن، اعم از باربری دریایی و اجاره کشتی چیست؟

پرسشهای فرعی نیز که باید در این پایاننامه به دنبال پاسخی شایسته برای آن باشیم عبارتند از:

اثر اصلی قوّه قاهره، معافیّت از مسؤولیّت است یا سقوط تعهّد؟

مسؤولیّت متصدّی باربری از نوع قراردادی است یا قهری؟

روش تحقیق:

روش تحقيق در اين رساله همانند قریب به اتّفاق رساله های حقوق خصوصی به شیوه توصیفی- تحلیلی میباشد. منابع کتابخانه ای اعم از کتابها، مقالات، پایان نامه ها عمده منابع تحقیقاتی هستند و در کنار آنها مراجعه به صفحات وب و منابع الکترونیک هم صورت گرفته است.

ساختار تحقیق:

این پایان نامه در سه بخش تنظیم شده است. در بخش نخست که با عنوان کلیّات نوشته شده است، به بیان تعریف و خصوصیّات مفاهیمی میپردازد که درک و شناخت آنها در تحلیل سایر بخشها اهمیّت به سزایی دارد. فصل نخست به قوّه قاهره اختصاص دارد و در ذیل آن، در سه مبحث مجزّا، به تعریف، بیان اوصاف و توضیح آنها و تعیین و تحلیل آثار قوّه قاهره پرداخته میشود. در فصل دوّم انواع قراردادهای حملونقل را که در قانون دریایی شناسایی گردیده است، تعریف و تحلیل خواهیم کرد. در مبحث نخست از این بخش قرارداد باربری دریایی تعریف شده و خصوصیّات و آثار آن بیان گردیده است. در مبحث دیگر، قرارداد اجاره کشتی و انواع آن بررسی میشود.

بخش دوّم به قرارداد باربری دریایی اختصاص دارد. از آنجا که اثر قوّه قاهره بر مسؤولیّت و تعهّد است، در ابتدای این بخش و طی دو مبحث، تعهّدات و مسؤولیّتهای طرفین قرارداد باربری مورد اشاره قرار میگیرد. در فصل دیگر، آن دسته از موارد معافیّت از مسؤولیت متصدّی باربری دریایی که در قانون احصاء گردیده و میتواند مصداقی از قوّه قاهره باشند، تحلیل میشوند و سپس تلاش میشود با توجه به دلایلی که بیان میشود، برای این پرسش که آیا میتوان از قوّه قاهره، به عنوان مبنایی برای معافیّت از مسؤولیّت متصدّی در قرارداد باربری دریایی یاد کرد؟ پاسخی شایسته ارائه کرد.

در فصل نخست از بخش سوّم نیز تعهّدات مؤجر و مستأجر در هر یک از انواع قرارداد اجاره کشتی به تفکیک تشریح میشود. فصل آخر از این بخش نیز به بیان احکام خاص تأثیر قوّه قاهره بر هر یک از این تعهّدات، در حقوق داخلی و خارجی اختصاص دارد.

فهرست تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت در قلمرو حمل و نقل دریایی

مقدّمه: ۱

اهميّت و ضرورت تحقيق: ۴
فرضيه ها يا سؤال هاي تحقيق: ۵
مبانی نظری و پيشينه تحقيق: ۶
روش تحقیق: ۸
ساختار تحقیق: ۹
بخش اوّل: کلیّات (مفاهیم، اوصاف و آثار قوه قاهره و قراردادهای حمل و نقل دریایی) ۱۰
فصل اوّل: تعریف قوّه قاهره و بررسی اوصاف و آثار آن ۱۲
مبحث اوّل: تعریف قوّه قاهره ۱۲
گفتار اوّل: تعریف قوّه قاهره در حقوق داخلی ۱۲
الف) در متون قانونی: ۱۲
ب) در دکترین حقوقی: ۱۳
ج) در متون فقهی: ۱۵
گفتار دوّم: تعریف قوّه قاهره در حقوق خارجی ۱۶
الف) در حقوق رومی ژرمنی: ۱۶
ب) در حقوق کامن لا: ۱۷
ج) کنوانسیون های بین المللی: ۱۸
کنوانسیون سازمان ملل متحّد در خصوص بیع بینالمللی کالا: ۱۹
سند Unidroit : 20
مقرّرات اینکوترمز: ۲۱
مبحث دوّم: اوصاف قوّه قاهره ۲۱
گفتار اوّل: خارجی بودن حادثه ۲۲
گفتار دوم: غیرقابل اجتناب بودن حادثه ۲۴
گفتار سوّم: غیر قابل پیش بینی بودن حادثه ۲۵
مبحث سوّم: آثار قوّه قاهره ۲۸
گفتار اوّل: تعیین آثار قوّه قاهره ۲۸
گفتار دوّم: تحلیل آثار قوّه قاهره ۳۳
الف) انفساخ قرارداد ۳۴
ب) تعلیق قرارداد ۴۰
فصل دوّم: قراردادهای حمل و نقل دریایی ۴۳
مبحث اوّل: قرارداد باربری دریایی ۴۴
گفتار نخست: تعریف قرارداد باربری دریایی: ۴۴
گفتار دوّم: نقش و ارتباط صدور بارنامه با قرارداد باربری ۵۰
الف) بارنامه دليل قرارداد باربري است. ۵۱
ب) بارنامه در حكم رسيد دريافت كلّي كالا به مقدار تعيين شده و با ظاهری سالم است. ۵۱
ج) بارنامه داراي قابليت نقل و انتقال است. ۵۲
د) بارنامه دليل مالكيت است. ۵۳
مبحث دوّم: قرارداد اجاره کشتی ۵۳
گفتار اوّل: تعریف قرارداد اجاره کشتی ۵۴
گفتار دوّم: انواع قرارداد اجاره کشتی ۵۷
الف) اجاره سفری: ۵۸
ب) اجاره زمانی: ۵۸
ج)اجاره دربست (لخت): ۵۹
د) اجاره برای حمل تناژ معیّن: ۶۰
ه) اجاره جزئی: ۶۰
بخش دوّم: تعهّدات و مسؤولیّت طرفین در قرارداد حمل و نقل دریایی وتأثیر قوّه قاهره بر آنها ۶۲
فصل اوّل: تعهّدات و مسؤولیّت متصدّی حمل و نقل در قرارداد باربری دریایی ۶۳
مبحث اوّل: تعهّدات متصدّی باربری دریایی ۶۴
گفتار اوّل: تعهّدات متصدّی در شروع سفر ۶۵
الف) تأمین قابلیّت دریانوردی کشتی به منظور حمل و نقل کالا ۶۵
ب) تحویل گرفتن کالا از ارسال کننده ۶۷
ج) چیدن کالا ۶۷
گفتار دوّم: تعهّدات متصدّی در حین سفر دریایی ۶۸
الف) حمل با احتیاط کالا ۶۸
ب) تعهّد به حمل کالا با سرعت متعارف ۶۸
ج) عدم انحراف از مسیر تعیین شده ۶۸
مبحث دوّم: مسؤولیّت متصدّی حمل و نقل در قرارداد باربری دریایی ۶۹
گفتار اوّل: حقوق داخلی ۶۹
گفتار دوّم: کنوانسیون های بین المللی ۷۶
الف) کنوانسیون بروکسل: ۷۷
ب) کنوانسیون هامبورگ: ۷۷
ج) کنوانسیون روتردام: ۷۹
فصل دوّم: تأثیر قوّه قاهره بر مسؤولیّت و تعهّدات متصدّی حمل و نقل در قرارداد باربری ۸۱
مبحث اوّل: موارد معافیّت از مسؤولیّت متصدّی حمل و نقل دریایی ۸۲
گفتار اوّل: قانون دریایی ایران ۸۲
الف) خطرات و حوادث خطرناک و یا سوانح دریا و آبهای قابل کشتیرانی: ۸۴
ب) بلیّات طبیعی: ۸۵
ج) جنگ و نتایج آن: ۸۶
د) عملیّات دشمنان جامعه: ۸۷
و) محدودیّتهای قرنطینه: ۸۸
ز) اعتصاب و یا بسته شدن کارگاهها یا خودداری از کار: ۸۸
ح) شورش یا اغتشاش: ۸۹
گفتار دوّم: کنوانسیون ها و مقرّرات خارجی ۹۰
الف) کنوانسیون بروکسل: ۹۰
ب) کنوانسیون هامبورگ: ۹۰
ج) کنوانسیون روتردام: ۹۱
د) قوانین خارجی: ۹۲
مبحث دوّم: تعیین تأثیر قوّه قاهره به عنوان عامل معافیّت از مسؤولیّت ۹۵
گفتار اوّل: قانون دریایی ایران ۹۵
گفتار دوّم: کنوانسیون ها و مقرّرات بین المللی ۱۰۲
الف) کنوانسیون بروکسل: ۱۰۲
ب) کنوانسیون هامبورگ: ۱۰۲
ج) کنوانسیون روتردام: ۱۰۴
د) حقوق فرانسه: ۱۰۵
گفتار سوّم: تعیین و تحلیل آثار قوّه قاهره بر قرارداد باربری دریایی ۱۰۶
بخش سوّم: تعهّدات و مسؤولیّت در قرارداد اجاره کشتی و تأثیر قوّه قاهره بر آنها ۱۰۹
فصل اوّل: تعهّدات طرفین قرارداد اجاره کشتی ۱۱۰
مبحث اوّل: تعهّدات مؤجر ۱۱۱
گفتار اوّل: تعهّدات مؤجر در قرارداد اجاره سفری ۱۱۱
الف) تأمین قابلیّت دریانوردی: ۱۱۱
ب) تجهیز کشتی: ۱۱۲
ج) تحویل کشتی در زمان و مکان پیش بینی شده: ۱۱۲
د) عملیّات باربندی: ۱۱۳
ه) دریانوردی در مسیر مورد توافق: ۱۱۴
و) حرکت با سرعت مجاز: ۱۱۵
گفتار دوّم: تعهّدات مؤجر در سایر قراردادهای اجاره ۱۱۵
الف) قراردادن کشتی در اختیار مستأجر: ۱۱۵
ب) تضمین سرعت کشتی در اجاره زمانی: ۱۱۶
ج) تأمین قابلیّت دریانوردی: ۱۱۶
مبحث دوّم: تعهّدات مستأجر ۱۱۸
گفتار اوّل: تعهّد مستأجر در قرارداد اجاره سفری ۱۱۸
گفتار دوّم: تعهّدات مستأجر سایر قراردادهای اجاره ۱۱۹
الف) پرداخت اجاره: ۱۱۹
ب) بازگرداندن کشتی ۱۲۰
فصل دوّم: اثر قوّه قاهره بر تعهّدات و مسؤولیّت طرفین قرارداد اجاره کشتی ۱۲۲
مبحث اوّل: اثر قوّه قاهره بر تعهّدات و مسؤولیّت در حقوق داخلی ۱۲۳
گفتار اوّل: در اجاره سفری ۱۲۳
الف) اثر قوّه قاهره بر تعهّدات مستأجر: ۱۲۳
ب) اثر قوّه قاهره بر تعهّدات مؤجر: ۱۲۵
گفتار دوّم: در سایر اجاره ها ۱۲۸
مبحث دوّم: اثر قوّه قاهره بر تعهّدات و مسؤولیّت در حقوق خارجی ۱۳۰
گفتار اوّل: در اجاره سفری ۱۳۰
الف) حقوق کامن لا: ۱۳۰
ب) حقوق رومی ژرمنی: ۱۳۱
گفتار دوّم: در سایر اجاره ها ۱۳۴
نتیجه گیری: ۱۳۶
منابع: ۱۳۹