تحلیل فقهی حقوقی قرار بازداشت موقت در دادرسی کیفری ایران : پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی

رشته حقوق در میان داوطلبان رشته انسانی از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. تیم دیجی لود پایان نامه ای در مقطع کارشناسی ارشد با موضوع ” تحلیل فقهی حقوقی قرار بازداشت موقت در دادرسی کیفری ایران ” برای شما عزیزان فراهم کرده است. همچنین شما می توانید در میان مجموعه کامل از پایان نامه های رشته حقوق که تیم دیجی لود گرداوری کرده است ، مناسب ترین پایان نامه را تهیه کنید و از آن به نحو احسن بهره مند شوید. برای راحتی شما دانشجویان گرامی ، پایان نامه ها در قالب ورد بوده و کاملا قابل ویرایش است.

چکیده تحلیل فقهی حقوقی قرار بازداشت موقت در دادرسی کیفری ایران

بازداشت موقت یکی از قرارهای تامین کیفری دسترسی به متهم می باشد که ممکن است در فرآیند تحقیقات مقدماتی در مورد وی صادر شود. درشریعت اسلام و قوانین کیفری ایران، بازداشت موقت تحت شرایطی مجاز شمرده شده است و از آن می توان به عنوان ابزاری در جهت جلوگیری از وقوع جرم استفاده نمود. از مجموعه روایات و فتاوای فقهای اسلام می توان به سازگاری بازداشت موقت با مبانی شرعی تحت شرایطی پی برد. بازداشت موقت امری استثنایی بوده و فقط در موارد ضروری توجیه دارد و تاکید بر اختیاری بودن آن است، و الزام قاضی به صدور قرار بازداشت موقت اجباری بدلیل این که با اصل تشخیص تناسب قرار در تعارض می باشد و نوعی دخالت قوه مقننه در امر دادرسی تلقی می شود که پسندیده نیست. البته در موارد اختیاری قانونگذار باید بر اعمال قاضی نظارت داشته باشد تا از اشتباهات محتمل جلوگیری شود، زیرا بازداشت فرد ممکن است درسرنوشت پرونده تاثیر بگذارد. بازداشت موقت مغایر با اصل برائت یا اماره بی گناهی می باشد و موجب خسارت مادی و معنوی برای متهم می شود. همچنین این بازداشت به حقوق دفاعی او نیز لطمه وارد می کند .

متاُسفانه در زندان های ما محکومین و متهمین در بندهای واحد نگهداری می شوند که باعث موُانست با سایر زندانیان شده و موجب می شود که فرد شخصیت مثبت خود را از دست بدهد. پسندیده است که محل بازداشت محکومین و متهمین متفاوت باشد. نکته مهم این است که صدور حکم برائت برای متهمی که در بازداشت موقت بوده جبران ناپذیر به نظر می رسد، زیرا آبرو و مقام ویژه ای که داشته را از دست داده است.

در خاتمه باید گفت بنا به مواردی که ذکر شده، خودداری از صدور قرار بازداشت موقت به طور مطلق ممکن است عواقب نامطلوبی داشته باشد زیرا متهم ممکن است در زمان آزادی مرتکب جرم دیگری شود. لذا باید گفت؛ بازداشت موقت تاُمینی است که اگر بجا و درست به کار رود نه فقط جامعه را در مقابل متهمان حمایت می کند، بلکه متهمان را از خشم افکار عمومی حفظ می کند،هر چند بازداشت موقت خلاف قاعده های فقهی و اصل برائت است ولی در برخی مواقع ضروری می باشد.

واژگان کلیدی:آیین دادرسی کیفری، قرار بازداشت موقت، قرآن، شریعت اسلام، اصل برائت، تشریفات صدور

معرفی پلان تحقیق:

مباحث اصلی مربوط به پایانامه پیش رو به دو بخش مجزا قابل بحث وبرسی است که بخش اول تحقیق را به ماهیت و پیشینه فقهی حقوق قرار بازداشت موقت اختصاص داده ایم که خود به دو فصل تقسیم می شود در فصل اول ماهیت و پیشینه قرار بازداشت موقت مورد بررسی قرار می گیردو به دو مبحث که مبحث اول به ماهیت و مبحث دوم به پیشینه قرار بازداشت موقت و هر یک از مباحث نیز به دو گفتار تقسیم می شود که تعریف قرار بازاشت موقت طبقه بندی قرار بازداشت موقت مقایسه آن با مفاهیم مشابه و سابقه تاریخی قرار بازداشت در شریعت اسلام و حقوق ایران پرداخته می شود.در فصل دوم نیز به دو مبحث که مبحث اول به مبانی فقهی قرار بازداشت موقت پرداخته و در گفتار اول ادله جواز بازداشت و در گفتار دوم به ادله عدم جواز بازداشت موقت بر اساس آیات احادث روایات واصول علمیه می پردازیم و در مبحث دوم این فصل به مبانی حقوقی قرار بازداشت موقت که در گفتار اول به ادله جواز بازداشت موقت که به طور مختصر حمایت اجتماعی و فردی ، پیشگیری از ایجاد ممانعت در اجرای عدالت می پردازیم و در گفتار دوم به ادله عدم جواز که مغایرت آن با اصل برایت، تعارص با اسناد بین المللی و غیره… پرداخته می شود.

در بخش دوم به ضوابط ، جهات و تشریفات فقهی حقوقی قرار بازداشت موقت اختصاص یافته است به همانند بخش اول این بخش نیز به دو فصل، دو مبحث تقسیم می شود ولی در مبحث اول به چهار گفتار تقسیم شده و در مبحث دوم به دو گفتار مورد بررسی قرار می گیرد.

در فصل اول، ضوابط کلی و جهات قرار بازداشت موقت مورد توجه قرار گرفته و در مبحث اول این فصل در این مورد بیشتر توضیح داده می شود که ضوابط کلی قرار بازداشت موقت به چه ترتیب است که خود به چهار گفتار تقسیم شده، در مبحث دوم جهات صدور قرار بازداشت موقت در دو گفتار ، گفتار اول جهات اجباری صدور قرار بازداشت موقت و در گفتار دوم جهات اختیاری قرار بازداشت موقت در ایین دادرسی کیفری مادر و قوانین متفرقه همچنین در شریعت اسلام توضیح داده می شود.

در فصل دوم از بخش دوم ، به تشریفات صدور واعتراض و الغاء قرار بازداشت موقت اختصاص یافته و در مبحث اول به تشریفات صدور قرار بازداشت موقت، و در گفتار اول به تشریفات مربوط به مراجع صلاحیت دار اعم از دادسراها ، دادگاههای عمومی و اختصاصی و در ادامه همین گفتار به مقامات صالح برای صدور قرار بازداشت موقت در قوانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378و قانون اصلاح قانون تشگیل دادگاههی عمومی و انقلاب مصوب1381 مورد بررسی قرار می گیرد.

در مبحث دوم به تشریفات ناظر به اعتراض و ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی و موارد الغاءقرار بازداشت موقت در دو گفتار که گفتار اول مربوط به اشخاص و مراجع، مهلت، دفعات و هزینه اعتراض و تجدید نظر خواهی اختصاص یافته و در گفتاردوم به ضمانت اجراهای مربوط به بازداشت غیر قانونی در اسلام و حقوق ایران همچنین در اسنا بین المللی ودر آخر موارد الغاءقرار بازداشت موقت در قوانین آیین دادرسی کیفری پرداخته می شود.

روش تحقيق:

در اين تحقيق سعي شده است با استفاده از پایانامه ها مقالات و مجلاتي كه در اين زمينه وجود داشته است و همچنين با مراجعه به كتابخانه هاي مختلف به جمع آوري اطلاعات بپردازيم.

فهرست تحلیل فقهی حقوقی قرار بازداشت موقت در دادرسی کیفری ایران

مقدمه۱
الف-بیان مسئله۲
ب-سوالات تحقیق۲
ج-فرضیه های تحقیق۲
ح-سابقه تحقیق۳
خ-روش تحقیق۳
ک-معرفی پلان تحقیق۳
بخش نخست: ماهیت،پیشینه ومبانی فقهی-حقوقی قرار بازداشت موقت۶
فصل اول:ماهیت وپیشینه قرار بازداشت موقت۷
مبحث اول:ماهیت و طبقه بندی قرار بازداشت موقت۷
گفتار اول:مفهوم شناسی وطبقه بندی قرار بازداشت موقت۷
الف-تعریف قرار بازداشت موقت۸
۱-تعریف قرار وتفاوت آن با حکم۸
۲-تعریف بازداشت موقت۱۰
ب- طبقه بندی قرار بازداشت موقت۱۳
۱-بازداشت موقت اداری-حقوقی وکیفری۱۳
۲-بازداشت موقت اجباری واختیاری۱۶
۳-بازداشت موقت قانونی و غیر قانونی۱۸
گفتار دوم:مقایسه بازداشت موقت با مفاهیم مشابه۲۱
الف- قرار ممنوعیت خروج از کشور۲۱
ب-حبس متهم۲۵
ج-تحت نظر قرار دادن متهم۲۷
د-جلب متهم۲۷
مبحث دوم:پیشینه قرار بازداشت موقت۲۸
گفتار اول:سابقه قرار بازداشت موقت در شریعت اسلام۳۰
گفتار دوم:سابقه بازداشت موقت در حقوق ایران۳۴
الف-عصر باستان۳۴
ب-عصر معاصر۳۷
فصل دوم:مبانی فقهی و حقوقی قرار بازداشت موقت۳۹
مبحث اول:مبانی فقهی قرار بازداشت موقت۴۰
گفتار اول:ادله جواز بازداشت موقت۴۰
الف-قرآن۴۱
ب-سنت۴۷
۱-بازداشت متهم به قتل۴۸
۲-بازداشت متهم به ارتداد۵۲
۳-بازداشت متهم به سرقت۵۵
۴-بازداشت مست۵۷
۵-بازداشت کفیل۵۹
۶بازداشت حین سکوت نزد حاکم۶۲
۷-بازداشت شهود۶۴
ج-اجماع۶۶
م-عقل۶۷
گفتار دوم:ادله عدم جواز بازداشت متهم۶۸
الف-اصل برائت۶۹
ب-اصل حریت۷۲
ج-قاعده درء۷۳
مبحث دوم:مبانی حقوقی قرار بازداشت موقت۷۵
گفتار اول:ادله جواز قرار بازداشت موقت۷۶
الف-حمایت اجتماعی وفردی۷۷
۱-حمایت از جامعه۷۸
۲-حمایت از متهم۷۹
۳-حمایت از بزه دیده۸۰
ب-پیشگیری از ایجاد ممانعت در اجرای عدالت۸۱
۱-جلوگیری از فرار یا پنهان شدن متهم۸۱
۲-جلوگیری از امحای آثار جرم۸۴
۳-جلوگیری از تبانی متهم با سایر اشخاص۸۶
۴-جلوگیری از اعمال فشار بر شهود ومطلعین و سایر اشخاص۸۷
۵-حفظ دلایل و امارات۸۸
تحلیل فقهی حقوقی
تحلیل فقهی حقوقی
گفتار دوم:ادله عدم جواز بازداشت موقت۸۸
الف-مغایرت با اصل برایت۹۰
ب-تعارض با اسناد وتعهدات بین المللی ۹۴
ج-تاثیر در سرنوشت پرونده۹۹
تحلیل فقهی حقوقی
تحلیل فقهی حقوقی
د-حرفه ایی کردن بازداشت شدگان۱۰۰
ی-جبران ناپذیر بودن بازداشت موقت با صدور حکم برایت متهم۱۰۱
بخش دوم:ضوابط ، جهات و تشریفات فقهی و حقوقی قرار بازداشت موقت۱۰۴
فصل اول:ضوابط و جهات قرار بازداشت موقت۱۰۵
مبحث اول:ضوابط کلی صدور قرار بازداشت موقت۱۰۵
گفتار اول:استثنایی و انحصاری بودن۱۰۵
گفتار دوم:متناسب بودن۱۰۶
تحلیل فقهی حقوقی
تحلیل فقهی حقوقی
گفتار سوم:مسبوق به تفهیم اتهام بودن به متهم۱۰۸
گفتار چهارم:متجاوز نبودن مدت بازداشت از حداقل مجازات قانونی اتهام انتسابی۱۰۹
مبحث دوم:جهات صدور قرار بازداشت موقت۱۱۰
گفتار اول:جهات اجباری صدور قرار بازداشت موقت۱۱۰
الف-در شریعت اسلام۱۱۰
ب-در حقوق ایران۱۱۱
تحلیل فقهی حقوقی
تحلیل فقهی حقوقی
۱-در قانون آیین دادرسی کیفری مادر۱۱۱
۲-در قوانین دادرسی کیفری متفرقه۱۱۷
گفتار دوم:جهات اختیاری صدور قرار بازداشت موقت۱۲۲
الف- در شریعت اسلام۱۲۲
ب- در حقوق ایران۱۲۳
۱- آیین دادرسی کیفری مادر۱۲۳
۲-در قوانین دادرسی کیفری متفرقه۱۲۷
فصل دوم:تشریفات صدور و اعتراض و الغاء قرار بازداشت موقت۱۲۹
مبحث اول: تشریفات صدور قرار بازداشت موقت۱۲۹
گفتار اول: تشریفات ناظر به صلاحیت صدور قرار بازداشت موقت۱۳۰
الف-مرجع صلاحیت دار۱۳۱
۱-دادسراها و دادگاههای عمومی ۱۳۱
۲-دادسراها و دادگاههای اختصاصی{نظامی و ویژه روحانیت}۱۳۶
ب-مقامات صلاحیت دار۱۴۳
۱-مقامات صالح طبق قانون اصلاح قانون تشگیل دادگاههای عمومی وانقلاب ۱۴۳
۲-مقامات صالح طبق قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۷۸۱۴۷
ج-تایید قرار بازداشت موقت در موارد الزامی۱۵۲
۱-مقامات صالح در تایید قرار بازداشت موقت۱۵۲
۲-مقررات ناظر به اختلاف بین مقام صدور و مقام تایید قرار بازداشت موقت۱۵۶
۳-سرنوشت متهم در فاصله بین صدور وتایید قرار بازداشت موقت۱۵۸
۴-موارد صدور قرار بازداشت موقت بی نیاز از تایید مقام قضایی دیگر۱۵۹
ح-تفهیم و ابلاغ قرار تامین به متهم۱۶۱
د-دستورات قضایی بعد از صدور قرار بازداشت موقت۱۶۲
مبحث دوم:تشریفات ناظر به اعتراض وضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی و موارد الغاء قرار بازداشت موقت۱۶۳
گفتار اول:تشریفات ناظر به اعتراض و تجدید نظر خواهی از قرار بازداشت موقت۱۶۳
الف-اشخاص و مراجع صلاحیدار۱۶۵
۱-اشخاص دارای صلاحیت اعتراض و تجدید نظر خواهی۱۶۵
۲-مراجع دارای صلاحیت رسیدگی به اعتراض و تجدید نظر خواهی۱۶۷
ب-مهلت اعتراض و تجدید نظر خواهی و رسیدگی به آن ۱۶۸
۱- مهلت اعتراض و تجدید نظر خواهی۱۶۸
۲-مهلت رسیدگی به اعتراض و تجدید نظر خواهی ۱۷۰
ج-دفعات اعتراض وتجدید نظر خواهی۱۷۱
۱-در جرایم در صلاحیت دادگاه کیفری استان۱۷۱
۲-در سایر جرایم۱۷۲
ح-هزینه دادرسی اعتراض و تجدید نظر خواهی۱۷۳
گفتار دوم: ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی و موارد الغاء قرار بازداشت موقت ۱۷۳
الف- ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی۱۷۴
۱-ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی در حقوق اسلام و ایران۱۷۴
۲-ضمانت اجرای بازداشت غیر قانونی در اسناد بین المللی۱۷۷
ب- موارد الغاء قرار بازداشت موقت۱۷۹
نتیجه گیری و پیشنهاد ها۱۸۲
منابع و ماخذ۱۸۵
چکیده انگلیسی۱۹۵