مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی ایران : پایان نامه کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی

هر دانشجویی که در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همۀ ما می دانیم که نوشتن یک پایان نامۀ خوب و دفاع کردن از آن آرزو و خواستۀ قلبی هر دانشجویی است، ولی شرایط موجود سبب شده است که متاسفانه هر روز از تعداد پایان نامه های کم نقص و خوب و استاندارد کاسته شود. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. در همین راستا ما سعی کردیم پایان نامه های کارشناسی ارشد برتر از دانشگاه های معتبر کشور را برای کمک در نگارش پایان نامه به شما معرفی نماییم . در این قسمت پایان نامه ای با موضوع ” مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی ایران ” برای شما دانشجویان ورزشکار و ورزش دوست عزیز تهیه شده است. همچنین با خواندن چکیده و فهرست می توانید با ساختار و بار علمی پایان نامه بیشتر آشنا شوید. این پایان نامه ها با دقت و وسواس خاصی توسط تیم دیجی لود تهیه و ارائه شده است تا شما دانشجویان گرامی با خیال آسوده از آنها بهره ببرید.

چکیده مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی ایران

هدف از این تحقیق مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی ایران بود که با روش تحقیق توصیفی- مقایسه ای به صورت میدانی به اجرا درآمد. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان پایور ارتش جمهوری اسلامی ایران شاغل در ستاد مشترک ارتش تشکیل می دادند.

براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری و براساس فرمول نمونه گیری کوکران ۲۵۴ نفر از کارکنان پایور ارتش جمهوری اسلامی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت زندگی SF_36، پرسشنامه هوش هیجانی بردبری و گریوز و پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ) استفاده شد.

برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای استنباطی K-S و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین کیفیت زندگی در کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار وجود دارد (۰۱/۰p<). همچنین در بین ابعاد کیفیت زندگی؛ بین کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار در عملکرد فیزیکی، محدودیت نقش ناشی از مشکلات احساسی، احساس حیات، سلامت روانی، سلامتی عمومی، بُعد جسمانی و بُعد روانی، تفاوت معنیداری وجود دارد(۰۱/۰p<)؛ اما در ابعاد محدودیت نقش ناشی از سلامت جسمانی، عملکرد اجتماعی، و درد بدنی بین کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار تفاوت معنی داری مشاهده نمیشود(۰۵/۰p>).

تفاوت معناداری بین تمامی ابعاد هوش هیجانی در کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار وجود دارد(۰۱/۰p<).

در نهایت تفاوت معناداری بین سلامت روانی در کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار وجود دارد(۰۱/۰p<). همچنین در بین ابعاد سلامت روانی؛ بین کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار در علائم اجتماعی و افسردگی تفاوت معنیداری وجود دارد(۰۱/۰p<)؛ اما بین کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار در اختلال در عملکرد اجتماعی و اضطراب و بی خوابی تفاوت معنی داری وجود ندارد(۰۵/۰p>).

کلمات کلیدی:کیفیت زندگی، هوش هیجانی، سلامت روانی، ورزشکار، کارکنان پایور ارتش

ضرورت و اهميت پژوهش

باید توجه داشت که یک جامعه، یک سازمان و یا حتی یک خانواده، تنها زمانی قادر خواهد بود راه ترقی و تکامل را طی کند که دارای افرادی سالم، با ارزش و نیک پندار باشد. هر قدر که یک فرد از هوش، مهارت و کمالات انسانی برخوردار باشد به همان میزان میتواند از سلامت و قدرت بدن برای استفاده از آن قابلیتها بهرهمند شود و نهایتاً از آن همه دانش و کمال، بهرهای عاید جامعه، سازمان و خانواده خود بگرداند. با توجه به این مهم، فعالیت‌های ورزشی به عنوان بخشی از نیاز ساختاری انسانها، بایستی مورد توجه عموم افراد جامعه باشد.

یکی از علل مهم ترقی و توسعه کشورها، حفاظت از تمامیت ارضی و توان مقابله با تهدیدات محیطی در سطوح مختلف است. از آنجایی که ارتش جمهوری اسلامی وظیفه این امر خطیر را برعهده دارد، داشتن نیروی انسانی سالم و کارآمد از احتیاجات این ارگان نظامی است. از همین رو که دست اندرکاران باید توجه خود را معطوف به عوامل ارتقاء دهنده سلامت روانی، هوش هیجانی و کیفیت زندگی کارکنان خود کنند. از فعالیت بدنی و فوق برنامه های آن بیشتر برای غنی کردن ساعات فراغت و ایجاد لحظات شاد و احساس آرامش و آسودگی یاد میشود. تمرین صحیح و منظم بدنی به عنوان بخش مهمی از وظایف افراد جوامع، میتواند در سلامت و بهداشت جامعه و انجام وظایف و مسئولیتهای اجتماعی تأثیر گذار باشد و کسانی موفقترند که از فعالیت بدنی بهتری برخوردار باشد.

به نظر میرسد که با توجه به تحقیقات انجام شده، افرادی که دارای برنامه روزانه و منظم فعالیت بدنی هستند از دچار شدن به بیماریهای قلبی- عروقی، دیابت، افزایش فشار خون، پوکی استخوان و التهاب مفاصل محافظت میشوند و به افزایش عمر طول عمر آنها کمک میشود. از آنجا که سالیانه هزینه های درمانی بسیار زیادی صرف درمان عوارض و بیماریها میشود، به راحتی میتوان به این موضوع پی برد که داشتن افراد سالم و تندرست میتواند به میزان بسیار زیادی این هزینههای درمانی را کاهش دهد. تحقیقات نشان داده است رابطه پایدار مثبتی بین شرکت منظم در فعالیت بدنی و کاهش بیماری‌هایی نظیر بیماریهای قلبی -عروقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، سکته های قلبی، دیابت نوع دوم، شکستگی استخوان، سرطانهای مختلف اعضای بدن و… وجود دارد باید توجه داشت که براساس جستجوهای محقق، تحقیقی که به صورت مستقل به مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی در جامعه نظامیان انجام نشده است.

بر همین اساس یافته های این پژوهش میتواند بسیار ارزشمند باشد؛ چرا که تحقیقات علمی و مستند هموار کننده برنامه ریزی‌های مهم است و نتایج این تحقیقات نه تنها می‌تواند مورد توجه سازمان‌های نظامی دیگر؛ بلکه مورد توجه سازمان‌های بهداشتی نیز خواهد گردید. نتایج اینگونه تحقیقات است که این اعتقاد را در مسئولان و دست اندرکاران ایجاد می‌نماید که بودجهریزی برای ورزش صرف هزینه نیست؛ بلکه نوعی سرمایهگذاری است که نتایج و پیامدهای فراوانی را داراست.

کیفیت زندگی

سلامتی حق اساسی هر انسان و یک هدف اجتماعی است و تمام دولتها و حکومتها موظف به تأمین سلامت افراد هستند. تاریخچه پیدایش مفهوم کیفیت زندگی به دوران ارسطو در 385 سال قبل از مسیح باز میگرد. در آن دوران ارسطو «زندگی خوب» یا «خوب انجام دادن کارها» را معنی شاد بودن در نظر گرفته است، لیکن در عین حال به تفاوت مفهوم شادی در افراد مختلف پرداخته و بیان کرده است که سلامتی باعث شادی در یک فرد بیمار شود و با ثروت که فرد فقیری را شاد میکند، یکسان نیست. در آن زمان شادی یا شادمانه زیستن معادل کیفیت زندگی تلقی میشد، ولی اصطلاح «کیفیت زندگی» تا قرن بیسستم مورد استفاده قرار نگرفته بود و محققین به مرور زمان متوجه شدند که کیفیت زندگی یکی از پیامدهای پراهمیت در ارزیابی سلامتی است(نجات، 1378). اهمیت کیفیت زندگی و وضعیت سلامت تا حدی است که صاحب نظران تمرکز مراقبتهای بهداشتی قرن حاضر را بهبود کیفیت زندگی و وضعیت سلامت بیان کردهاند(واعظ موسوی 1381).

یکی از مفاهیمی که با رفاه و سلامتی یکسان فرض شده است، کیفیت زندگی است. کیفیت زندگی یک مفهوم چند بعدی است که در برگیرنده ابعادی چون سلامت بدنی، سلامت روانی، شرایط اقتصادی، باورهای شخصی و تعامل محیط است(خورسندی، 1389). سازمانهای عصر حاضر با نگاه راهبردی به منابع انسانی آن را به عنوان دارایی هوشمند و ازشمند در نظر میگیرند و در نظر دارند بیش از پیش به ارتقاء کیفیت زندگی و رضایت شغلی کارکنان بپردازند(بزازیان، 2007). در حال حاضر با وجود اطلاعات فراوان و ارزنده، انسان دریافته که شیوه زندگی سالم، کلیدی طلایی برای موفقیت است و برخورداری از ورزش منظم و مداوم، ضرورتی برای زندگی سالم به شمار میرود. بر اساس شواهد فراوان، فعالیتبدنی یکی از مهم‌ترین عوامل حفظ بهداشت شخصی و اجتماعی است و کسانی که بیتوجه و بهراحتی از کنار این مسئله میگذرند، در واقع هنوز هنر زندگی کردن را نیاموختهاند. امروزه، انجام فعالیتهای بدنی منظم، تغذیه مناسب، استفاده نکردن از سیگار و دخانیات و کاهش استرس به منظور دستیابی به بهداشت روحی و روانی، بخشی از هدفهای بهداشت ملی کشورهای توسعه یافته است و در بیانیه های مختلف بر اهتمام به آنها اصرار میورزند و عموم مردم را تشویق میکنند تا با روی آوردن به این برنامه ها، از مواهب آن یعنی افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی بهرهمند شوند(بخشنده، 1387).

در چندین دهه گذشته، سلامتی یک حق بشری و هدف اجتماعی در جهان شناخته شده است. یعنی، سلامتی برای ارضا نیازهای اساسی انسان لازم است و باید در دسترس همه انسان‌ها قرار گیرد. کیفیت زندگی مفهوم وسیع‌تری از سلامتی است. شاید بتوان مجموعه‌ای از رفاه جسمانی، روانی و اجتماعی که به وسیله شخص یا گروهی از افراد درک می‌شود مانند شادی، رضایت و افتخار، سلامت وتندرستی، موقعیتهای اقتصادی، فرصتهای آموزشی و خلاقیت را به عنوان کیفیت زندگی دانست. شیوه زندگی ارتباط نزدیکی با سلامتی دارد. به هر حال نکته مهم در این تعریف رفاه جسمانی، روانی واجتماعی است که چیزی جز تعریف سلامتی نیست. در واقع سلامتی در مرکز مفهوم زندگی قرار دارد(واعظ موسوی، 1381).

سلامتی موضوعی مهمی و اساسی است که در کیفیت زندگی نقش دارد و دامنه آن بسیار گستردهتر از رهائی از بیماری‌هاست. سلامتی مطلوب شامل خوب بودن از نظر جسمانی، روحی، عاطفی، اجتماعی، ذهنی و با توجه به محدودیتهای وراثتی و توانائیهای شخصی هر فرد میباشد. اهمیت هر یک از این ابعاد در سلامتی بدن به یک اندازه است(مختاری،1386 ). همچنین سلامتی ابعاد متعددی دارد که هر کدام از ابعاد آن میتواند کیفیت زندگی موثر باشد و انسانها از آن رو به سلامتی اهمیت میدهند که بر روند زندگی و آسایش آنها تاثیر میگذارد و از طرفی سلامتی و کیفیت زندگی دارای رابطه دو طرفه است، به طوری که اختلال در وضعیت سلامت موجب مشکلات بهداشتی شده و مشکلات بهداشتی نیز بر روی کیفیت زندگی موثر است(مهرابی دلجو، 1390).

بیش از 50 سال پیش سازمان جهانی بهداشت سلامتی را به عنوان آزاد بودن از هر گونه بیماری و شرایط ناتوانی تعریف می‌کرد. در سالهای اخیر کارشناسان سلامت عمومی، سلامتی را به عنوان حس بهزیستی و کیفیت زندگی تعریف کردند. پژوهش‌های سال 2010 روی افراد سالم، میزان فعالیت روزانه (عملکرد مطلوب، کار معنادار و مشارکت در جامعه) را به عنوان شاخصی از سلامتی استفاده می‌کنند(مختاری، 1386). آنچه که دانش امروزی بدان توجه میکند، تنها طولانیکردن دوران زندگی نیست، بلکه باید توجه داشت که سالهای اضافی عمر انسان در نهایت آرامش و سلامت جسمی و روانی سپری گردد و در صورتی که چنین شرایطی تامین نشود، پیشرفتهای علمی برای تأمین زندگی طولانیتر، بینتیجه و مخاطرآمیز خواهد شد(حبیبی سولا، 1386).

ورزش و فعالیتبدنی نقش بسیار مهمی در سلامت عمومی مردم دارد و یک عنصر حیاتی در جوامع امروزی است و باعث افزایش کیفیت زندگی می‌شود. بیماری و ناتوانی که در اثر بی تحرکی ایجاد می‌شود، باعث افزایش رنجهای بشری می‌شود و به کیفیت زندگی انسان آسیب می‌رساند. مردمی که به سبک زندگی غیر فعال دارند، خطر ابتلا به یک سری از بیماریهای قلبی عروقی وغیره را افزایش می‌دهند(مهرابی دلجو، 1390).

قرنهاست که مردم در جستجوی زندگی خوب بودند. در این جستجو، سوال اصلی این بود که کیفیت یک زندگی سالم چیست؟ مدلهای مفهومی«کیفیت زندگی»، پدیدهای نسبتاً جدید و اکثراً همراه با تفکر در به اره اهداف توسعه بودند و حوزههای سلامتی، کار، اقتصادی- اجتماعی، روحی-روانی و خانوادگی را در برمی گرفت. ارتقای سطح کیفیت زندگی در گرو ارتقای سطح سلامت است. آنچه که مورد قبول تمامی متفکران در حیطه رضایتمندی از زندگی است،احساس سلامت و خوب بودن است و تنها با این احساس، بشر میتواند پویا و سازنده باشد و خلاقیتهایش را به منصه ظهور برساند(امین شکوری، 1388).

درصد کمی از مردم به این باور رسیدهاند که از ساعات کار خود کاسته و برای حفظ تندرستی و سلامتی و کسب نشاط و لذت به وررزش بپردازند. البته به جرات میتوان گفت با گذشت زمان، درصد بیشتری از مردم معتقد به بهبود کیفیت زندگی میشوند و شکی نیست رسیدن به این باور مستلزم داشتن تحصیلات عالیه، تجربه مفید و تغییر دیدگاه ها و جهان بینی کلی افراد است. بهبود نسبی کیفی زندگی و ایجاد رفاه اجتماعی بیشتر، زمینه مناسب تفکر و یافتن راه های بهتر زیستن را فراهم میسازد(تندنویس، 1381)….