جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران ، رهيافتي مبتني بر تحليل‌هاي داده-ستانده : پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد
هر دانشجویی که در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. در همین راستا ما سعی کردیم پایان نامه های کارشناسی ارشد برتر از دانشگاه های معتبر کشور را برای کمک در نگارش پایان نامه به شما معرفی نماییم . دانشجویان عزیز و گرامی مقطع کارشناسی ارشد رشته اقتصاد امروز برای شما پایان نامه ای جامع و کامل ( جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران ، رهيافتي مبتني بر تحليل‌هاي داده-ستانده ) که با تلاش و زحمت دانشجویان سالهای گذشته تهیه و تنظیم شده است، فراهم آوردیم تا بتواند به شما در مسیر رشد کمک کند و بتوانید با موفقیت دوره کارشناسی ارشد را به پایان برسانید.
چکیده جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران
انرژي در اقتصاد ايران تامين‌کننده نيازهاي مصرفي بخش خانوارها به عنوان کالاي مصرفي و تامين‌کننده انرژي به عنوان نهاده توليد براي زيربخش‌هاي مختلف اقتصادي است. نکته اساسي اين است که بخش انرژي در عين حال که بر زيربخش‌هاي مختلف اقتصادي تاثيرگذار است از ساير زيربخش‌ها نيز تاثير مي‌پذيرد. به منظور شناسايي و تعيين بخش‌هاي کليدي يک اقتصاد، تکنيک داده-ستانده ابزار مناسبي به شمار مي‌آيد زيرا در اين روش بخش‌هاي اقتصادي بر اساس پيوستگي‌هاي پيشين و پسين مورد بررسي قرار گرفته و بر مبناي قوي‌ترين پيوندها، بخش‌هاي کليدي معرفي مي‌شوند.
هدف اين تحقيق تعيين بخش‌هاي کليدي اقتصاد ايران با استفاده از جدول داده-ستانده سال ۱۳۷۸ که توسط بانک مرکزي تهيه شده است، مي‌باشد. در اين پژوهش جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران با محاسبه ضرايب پيوندي پيشين و پسين بر اساس روش‌هاي راسموسن و سلا و قدرت انتشار و حساسيت بررسي شده و سپس بر اساس ضرايب محاسبه شده ميزان تاثيرپذيري و تاثيرگذاري بخش انرژي بر و از ساير بخش‌هاي اقتصادي تحليل گرديده است.
نتايج حاصل از اين بررسي نشان داد که پيوند مناسبي بين بخش انرژي با اقتصاد ايران وجود دارد اما اين بخش با ساير بخش‌هاي اقتصادي در زمينه ارتباطات پيشين و پسين از جايگاه مناسبي برخوردار نيست. در خصوص شاخص‌هاي انتشار و حساسيت كه در شناسايي ميزان توانمندي بخش اقتصادي در ايجاد تحرك اقتصادي و پاسخگويي به تقاضاي نهايي كل اقتصاد استفاده مي‌شود، بخش انرژي در مجموع از قابليت ايجاد تحرك و توسعه اقتصادي در اقتصاد ملي برخوردار نيست و تاثيرگذاري و تاثيرپذيري بخش انرژي در اقتصاد ايران نيز عملاً ناچيز بوده است.
انرژي و اهميت آن
انرژي يكي از اساسي‌ترين بخش‌هاي جهان ماست. ما از انرژي براي انجام كارها استفاده مي‌كنيم. انرژي به حركت درآورنده وسايل نقليه اعم از خودرو، قطار، هواپيما و همچنين موشك‌هاست. انرژي خانه‌هاي ما را گرم مي‌كند، غذاي ما را مي‌پزد، موزيك مي‌نوازد و تصاوير تلويزيون را به ما نشان مي‌دهد. زماني كه غذا مي‌خوريم، بدن ما غذا را به انرژي جهت انجام كار تبديل مي‌كند. هنگامي كه مي‌دويم يا راه مي‌رويم، انرژي غذا را در بدن خود مي‌سوزانيم. همچنين هنگامي كه فكر مي‌كنيم يا چيزي مي‌خوانيم يا مي‌نويسيم، كاري انجام مي‌دهيم. خودروها، هواپيماها، قطارهاي برقي، كشتي‌ها و ماشين‌آلات نيز انرژي را به كار تبديل مي‌كنند. بنابراين انرژي را مي‌توان به « توانايي انجام كار » توصيف كرد. ( سازمان بهينه سازي مصرف سوخت 1382 )
با بررسي تاريخ تمدن و پيشرفت بشر ملاحظه مي‌گردد، تمدن بشر در پرتو توانايي انسان در به كار گرفتن انرژي بوده است، قبل از انقلاب صنعتي، انرژي محدود به قدرت بازوي انسان و حيوانات بوده و در نتيجه قدرت جوامع بشري به تعداد جمعيت و افراد هر كشور وابسته بوده است. بعد از انقلاب صنعتي، مصنوعات اختراع شده، سطح استفاده از انرژي را بسيار گسترده نموده بطوريكه انقلاب صنعتي را دروازه ورود تمدن بشري به عصر تازه‌اي مي‌دانند. ( كريمي 1378 )
بعد از انقلاب صنعتي، مصنوعات اختراع شده نظير اختراع ماشين بخار و استفاده از آن در به حركت درآوردن قطارها و چرخ كارخانجات تاثير بسزايي در رشد و توسعه اقتصادي كشورهاي توسعه‌يافته كنوني داشته است. در ابتدا استفاده از ذغال‌سنگ و انرژي موجود در آن موجب به حركت در آمدن توربين‌ها و موتورهاي بخار گرديد اما اندك اندك جايگزين‌شدن ساير سوخت‌هاي فسيلي مثل نفت و گاز به عنوان انرژي برتر جاي خود را در اقتصاد و صنعت پيدا نمود و هنوز هم به عنوان مهمترين و استراتژي‌ترين منابع انرژي مورد توجه قرار دارند. ( نوشين 1371 )
ارزان بودن و قابليت استفاده آسان و وسيع سوخت‌هاي فسيلي به شكل عمده نفت و گاز، هنوز جايگاه ويژه‌اي به اين منبع در دنياي كنوني داده است. ورود انرژي در مباحث اقتصادي تا قبل از دهه 1970 ميلادي به شكل جدي مطرح نشده بود اما بعد از افزايش قيمت نفت خام و ظهور بحران در اقتصاد جهاني مسئله انرژي و كميابي آن مطرح و به شدت مورد توجه اقتصاددانان خصوصاً كشورهاي صنعتي واقع شد و انرژي نيز بويژه در مطالعات اقتصادي به عنوان يك منبع كمياب مورد مطالعه علم اقتصاد قرار گرفت. ( احمديان 1373 )
قبل از انقلاب صنعتي، كشاورزي بخش مسلط در اقتصاد بوده و حدود هشتاد درصد توليدات به اين بخش اختصاص يافته بود و در حقيقت زمين به عنوان عامل سرمايه و نيروي كار نقش اساسي را در تابع توليد ايفا مي‌كردند اما بعد از انقلاب صنعتي و ورود مواد اوليه در فرايند توليد، اين مواد نيز در توابع توليد جايگاه خويش را در منابع مختلف نظير فولاد و نساجي پيدا نمود. ارزان بودن انرژي منجر به عدم توجه به اين عامل مهم در تابع توليد گشته بود اما بعد از بحران سال 1970 و درك انرژي به عنوان منبع كمياب و تداوم مطالعات در اين زمينه، اقتصاد انرژي شكل گرفت. ( تيرل وال 1378 )
اقتصاد انرژي عمدتاً در منابع پايان پذير مطرح بوده و مطالعات كنوني در زمينه استفاده بهينه انرژي، صرفه‌جويي انرژي، تقاضاي انرژي، توليد و نظاير آن شامل مي‌شود. اما انرژي از دو جنبه خاص اهميت دارد. اولاً تامين كننده انرژي مصرفي خانوارهاست در اين خصوص نيازمندي‌هاي انرژي مصرفي خانوارها و چگونگي تنظيم مصارف انرژي خانوارها در تامين نيازهايشان مطرح است. ثانياً در تحليل انرژي به بررسي و تعيين ميزان انرژي لازم براي توليد مواد اوليه، محصولات كارخانه و عرضه خدمات نيز مورد تحليل و بررسي قرار مي‌گيرد. ( شكيبايي، 1378 )
از طرفي در يك ساختار اقتصادي اساساً پيوندهاي اقتصادي در دو وجه تامين نهاده ( پيوندپسين ) و توليد محصول ( پيوند پيشين ) مشاهده مي‌شود. بر اين اساس نقش انرژي در تعيين سطح استفاده از انرژي در توليد كالاها، وابستگي ميان بخش‌هاي اقتصادي و سهم آنها در انرژي تجسم يافته در كالاها و خدمات در قالب تجزيه وتحليل داده ـ ستانده (I-O) نيز از جايگاه خاصي برخوردار است.
بنابراين در اين پايان نامه به بررسي جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران با استفاده از تحليل‌هاي پيوندي پرداخته خواهد شد.
فهرست جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران ، رهيافتي مبتني بر تحليل‌هاي داده-ستانده
- فصل اول: کلیات طرح. ۱۱-۱ مقدمه ۲۱-۲ بيان مسئله ۶۱-۳ ضرورت و اهميت تحقيق. ۶۱-۴ هدف تحقيق. ۶۱-۵ سوال تحقيق. ۶۱-۶ فرضيه‌هاي تحقيق. ۶۱-۷ روششناسي تحقيق. ۷
فصل دوم: انرژی و اهمیت آن. ۹
۲-۱ انواع منابع انرژي. ۱۰
۲-۲ منابع اوليه انرژي و حامل‌هاي انرژي. ۱۱
۲-۳ انرژي در نظريات اقتصادي. ۱۲
۲-۴ تقاضاي انرژي در بخش‌هاي مختلف اقتصادي. ۱۳
۲-۵ انرژي و ساير شاخص‌هاي اقتصادي. ۱۴
۲-۶ مصرف سرانه و شدت انرژي. ۱۵
۲-۷ مصرف سرانه انرژي و رشد اقتصادي. ۱۵
۲-۸ شاخص بهره‌وري انرژي. ۱۶
۲-۹ اثرات تورمي افزايش قيمت انرژي. ۱۷
۲-۱۰ پيشينه تحقيق. ۱۸
۲-۱۰-۱ تحقيقات داخلي. ۱۸
۲-۱۰-۲ تحقيقات خارجي. ۱۹
فصل سوم: مروري بر ادبيات.. ۲۱
۳-۱ جدول داده- ستانده ۲۲
۳-۲ سابقه تاريخي جدول داده- ستانده ۲۳
۳-۲-۱ در جهان. ۲۳
۳-۲-۲ در ايران. ۲۴
جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران، رهيافتي مبتني بر تحليل‌هاي داده-ستانده
۳-۳ فروض و ساختار جدول داده- ستانده ۲۵
۳-۳-۱ فروض جدول داده- ستانده ۲۶
۳-۳-۲ ساختار جدول داده- ستانده ۲۶
۳-۴ ضرايب فني داده- ستانده و معكوس ماتريس لئونتيف.. ۲۸
۳-۴-۱ ضرايب فني داده- ستانده ۲۸
۳-۴-۲ معرفي معكوس ماتريس لئونتيف.. ۳۰
۳-۵ معرفي پيوندهاي پسين و پيشين. ۳۲
۳-۵-۱ پيوندهاي پسين و پيشين جزئي (مستقيم) ۳۲
جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران، رهيافتي مبتني بر تحليل‌هاي داده-ستانده
۳-۵-۱-۱ پيوند پسين جزئي. ۳۲
۳-۵-۱-۲ پيوند پيشين جزئي. ۳۳
۳-۵-۲ پيوندهاي پسين و پيشين كلي راسموسن. ۳۳
۳-۵-۲-۱ پيوند پسين كلي. ۳۳
۳-۵-۲-۲ پيوند پيشين كلي. ۳۳
۳-۶-روشهای محاسبه ۳۴
۳-۶-۱ تجزيه ماتريس لئونتيف.. ۳۴
۳-۶-۲ روش استراسرت.. ۳۴
۳-۶-۳ روش سلا. ۳۴
۳-۷ معرفي شاخص‌هاي ارزيابي بخش انرژي. ۳۶
۳-۷-۱ شاخص‌هاي قدرت انتشار و حساسيت.. ۳۶
۳-۷-۱-۱ شاخص قدرت انتشار. ۳۶
۳-۷-۱-۲ شاخص حساسيت.. ۳۷
۳-۷-۲ شاخص اشتغال. ۳۷
فصل چهارم: بررسي جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران در چارچوب.. ۳۸
۴-۱ معرفي جدول داده- ستانده سال ۱۳۷۸٫ ۳۹
۴-۱-۱ اجزاء تقاضاي نهايي. ۴۰
۴-۱-۲ اجزاء عرضه كل. ۴۰
۴-۲ جايگاه بخش انرژي در اقتصاد ايران. ۴۲
۴-۳ روش کار. ۴۵
۴-۳-۱ پيوند پسين. ۴۵
۴-۳-۲ پيوند پيشين. ۴۸
۴-۴ بررسي پيوندهاي پسين و پيشين كلي بخش انرژي در اقتصاد ايران. ۵۲
۴-۵ بررسي شاخص انتشار و حساسيت بخش انرژي در اقتصاد ايران. ۵۶
۴-۶ بررسي تاثيرگذاري و تاثيرپذيري بخش انرژي. ۶۰
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها ۶۳
۵-۱ نتايج تحقيق. ۶۴
۵-۲ پيشنهادها ۷۴
فهرست منابع. ۶۶
ضميمه ۷۰
فهرست اشکال ، نمودار و جداول
جدول (۳-۱): ساختار داده- ستانده ۲۸
جدول (۳-۲): نمايش رياضي نواحي سه‌گانه ۲۹
جدول (۳-۳): ضرايب فني نواحي سه‌گانه ۳۰
جدول (۴-۱): تركيب هزينه توليد بخش‌هاي اقتصادي ايران در سال ۱۳۷۸٫ ۴۲
جدول (۴-۲): تركيب مصرفي محصول بخش‌هاي اقتصادي ايران در سال ۱۳۷۸٫ ۴۳
جدول (۴-۳): تركيب تقاضاي نهايي در اقتصاد ايران. ۴۳
جدول (۴-۴): نتايج كمي پيوند پسين بر اساس روش‌هاي راسموسن، استراسرت و سلا. ۴۶
جدول (۴-۵): نتايج كمي پيوند پسين روش‌هاي راسموسن و سلا. ۴۷
جدول (۴-۶): نتايج كمي پيوند پيشين بر اساس روش‌هاي راسموسن، استراسرت و سلا. ۴۹
جدول (۴-۷): نتايج كمي پيوند پيشين روش‌هاي راسموسن و سلا. ۵۰
جدول (۴-۸) : اندازه كمي پيوند پسين و پيشين كلي در اقتصاد ايران. ۵۲
جدول (۴-۹): شاخصهای پیوندی پسین و پیشین کلی در میان بخشهای اقتصادی ایران. ۵۴
جدول (۴-۱۰): تقاضاي واسطه و نهايي اجزا بخش انرژي……………………………………۶۵
جدول (۴-۱۱): اندازه كمي شاخص‌هاي انتشار و حساسيت.. ۵۶
جدول (۴-۱۲): شاخص انتشار و حساسيت در چهل بخش اقتصادي ايران. ۵۸
جدول (۴-۱۳): تغيير تقاضاي نهايي بخش انرژي و ميزان پاسخگويي اجزا بخش انرژي و تاثيرگذاري بر ساير بخش‌هاي اقتصادي. ۷۰
جدول (۴-۱۴): تغيير تقاضاي نهايي ساير بخش اقتصادي و ميزان پاسخگويي اجزا ساير بخش‌هاي اقتصادي و تاثيرگذاري بر بخش انرژي….۷۱
نمودار (۴-۱): پيوند پسين بخش‌هاي اقتصادي ايران. ۵۳
نمودار (۴-۲): پيوند پيشين بخش‌هاي اقتصادي ايران. ۵۳
نمودار (۴-۳): شاخص انتشار بخش‌هاي اقتصادي در ايران. ۵۶
نمودار (۴-۴): شاخص حساسيت بخش‌هاي اقتصادي در ايران. ۵۷
شكل (۲-۱): معرفي منابع انرژي. ۱۳
راهنمای خرید و دانلود فایل
برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.
بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.
در صورت بروز هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.
برای دانلود فایل روی دکمه خرید و دانلود کلیک نمایید.
ديدگاه ها