بررسی تاریخ کاشت و محلول پاشی کود “بر” برکیفیت ، عملکرد تک بوته و عملکرد واحدسطح درکشت شلغم : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” بررسی تاریخ کاشت و محلول پاشی کود “بر” برکیفیت ، عملکرد تک بوته و عملکرد واحدسطح درکشت شلغم(Brassica rapa L.). ” با گرایش زراعت و اصلاح نباتات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده بررسی تاریخ کاشت و محلول پاشی کود “بر” برکیفیت ، عملکرد تک بوته و عملکرد واحدسطح درکشت شلغم(Brassica rapa L.).:

این پژوهش به‌ منظور بررسی تاریخ کاشت و محلول پاشی “بر” بر کیفیت، عملکرد تک بوته و تولید در واحد سطح شلغم (Brassica rapa L.) در نجف آباد یاسوج بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار زمانی و کود در چهار تکرار انجام شده کود “بر” در چهار سطح یک بار، دو بار، سه بار و چهار بار محلول پاشی با غلظت یک در هزار (گرم کود خالص در هکتار) و تاریخ کاشت در روزهای 1، 8، 15 و 22 خرداد انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد تاریخ کشت زودتر باعث افزایش معنی دار عملکرد غده، وزن تر برگ و خشک برگ شلغم(Brassica rapa L.) گردید(p<%1). اما کاربرد کود “بر” باعث افزایش معنی دار عملکرد غده، وزن تر برگ، وزن خشک برگ و وزن مخصوص شلغم نگردید(p>%1). بیشترین اثر افزایشی تاریخ کشت بهاره بر عملکرد غده، وزن تر و خشک برگ شلغم اغلب در سطح، ) D₄تاریخ کشت چهارم)، به دست آمده است. همچنین اثر متقابل تیمارهای تاریخ کشت- محلول پاشی کود”بر” بر وزن تر برگ، وزن خشک برگ در گیاه شلغم درسطح برهمکنشی)D₄B₄تاریخ کشت چهارم + چهار بار محلول پاشی “بر”)، دارای بیشترین اثر افزایشی می باشد. به این ترتیب سطح D₄B₄، بازخوردی عالی از ترکیب تیمارهای تاریخ کشت بهاره و تعداد کودپاشی “بر” می باشد. جالب این که وزن مخصوص شلغم در این سطح کمترین میانگین را دارد و با سایر صفات مورد بررسی در این تحقیق دارای رابطه ی معکوس می باشد. در اکثر صفات مورد ارزيابي کاربرد تاریخ چهارم کشت(22/03/91 ) به همراه محلول پاشی کود “بر” (بیش از یک بار4،3،2 بار) سبب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد شلغم گردید. عملكرد غده شلغم همبستگي مثبت و معنيداري با وزن خشک برگ (**982/0=r)، و همچنین عملكرد غده همبستگي مثبت و معنيداري با وزن تر برگ (**940/0=r)، داشت. در ضمن همبستگي وزن مخصوص با عملكرد غده، وزن خشک برگ، وزن تر برگ منفی می باشد.(حدود**85/0- =r)

مقدمه:

متوسط افت عملکرد سالانه شلغم به واسطه عدم تاریخ کشت مناسب در جهان حدود 17 درصد بوده که تا بيش از 70 درصد در هر سال مي تواند افزايش يابد. ازسال1998، 25 ميليون هکتار از اراضي جهان به کشت ارقام شلغم وخردل اختصاص داشته است. اعتقاد بر اين است که زراعت شلغم و خردل در اروپا از اوايل قرون وسطي آغاز گرديده و از اوايل قرن شانزدهم زراعت و تجارت شلغم راپا و شلغم ناپوس در هلند ثبت شده است. در آن زمان از روغن اين گياه بعنوان سوخت چراغ وروان کننده ماشينهاي بخار استفاده مي گرديده است. کشت تجاري شلغم از سال 1942 در قسمت شمالي قاره امريکا يعني کشور کانادا شروع گرديده وامکان استفاده از روغن خوراکي در سال 1948 مورد توجه قرار گرفت و منجر به استخراج روغن خوراکي در سالهاي 1956 و 1957 گرديده است. در سال 1968 اولين رقم شلغم با ميزان اسيد اروسيک پايين در کانادا توليد شده و هم اکنون کانادا به يک توليد کننده عمده شلغم تبديل گرديده است. زراعت شلغم در استراليا از سال 1969 آغاز و رقمهاي مورد کشت متعلق به هر دو گونه شلغم .Brassica rapa L و شلغم براسیکا ناپوس مي باشد که از ژاپن و کانادا به اين کشور وارد گرديده اند. در سالهاي 1972 تا 1977 ميزان اسيداروسيک روغن رقمهاي شلغم Brassica rapa L و شلغم براسیکا ناپوس به کمتر از 2 0/0 کاهش يافت.

در سال 1974 رقم Tower بعنوان اولين رقم دو صفر شلغم که هم ميزان اسيداروسيک و هم ميزان گلوکوزينولات آن پايين بود معرفي شد. در سال 1981 توليد رقمهاي شلغم با ميزان گلوزينولات بالا تقريبا متوقف گرديد . در دو دهه گذشته در ايران آزمايشهاي به نژادي و به زراعي متعدد و متنوعي در بخش تحقيقات دانه هاي روغني موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر بر روي گياه شلغم صورت گرفته است. جمهوري اسلامي ايران با 17240 هکتار اراضي زير کشت شلغم حدود 06/0 درصد زمينهاي زير کشت شلغم جهان را در اختيار دارد و با توليد 17010تن سهمي برابر 04/0 درصد از توليد شلغم جهان را به خود اختصاص داده است. در استان کهگیلویه و بویراحمد آمار دقیقی ازکشت شلغم وجود ندارد و در حال حاضرعمده کشت آن در مناطق سردسير استان مي باشد. در شهرستان یاسوج نيز روند افزايشي در توليد شلغم طي چند سال اخير به وجود آمده است. حدود 7/96 درصد از اراضي ايران در محدوده آب و هوايي خشک و نيمه خشک قرار گرفته که از اين مقدار 7/2 درصد جزء مناطق بسيار خشک، 7/64 درصد جزء مناطق خشک و 3/29 درصد جزء مناطق نيمه خشک قرار دارد. لذا استفاده صحيح از منابع موجود و فاکتورهای مؤثر کشاورزي به اولويت مهم اين بخش تبديل شده است. تا حداکثر بهره‌ وری به دست آید.

تمام عملیات اجرائی در خصوص پرورش گیاهان رسیدن به هدف بهره وری از آن است که بسته به نوع پرورش، خواسته‌های پرورش‌دهنده و همچنین نیاز جامعه متفاوت می باشد. لذا هر پرورش دهنده‌ای حداکثر سعی و تلاش خویش را معطوف می‌دارد تا با استفاده از امکانات صنع بشر و مواد طبیعی اعم از پتانسیل‌های منطقه‌ای و بهره‌وری بهینه از پتانسیل ژنتیکی بالقوه گیاه بتواند همه آن ها را در یک راستا همخوان کرده و با بالفعل کردن آن ها حداکثر بهره‌وری کمی و کیفی را داشته باشد. در این میان می‌توان بیان نمود هدف اصلی و بنیادی کاشت شلغم تولید غده سالم (بدون پوکی) می‌باشد. نظر به اینکه «تاریخ کشت مناسب» و عوامل مؤثر در آن می تواند به یک عامل مثبت تبدیل شده و منجر به تأثیر گذاری معنی داری در تولید کمی و کیفی این محصول در واحد سطح بشود. به همین دلیل استفاده از “تاریخ کشت مناسب” و محلول پاشی با عنصر” بر” می تواند تأثیر به سزائی در افزایش تولید غدد سالم و فاقد پوکی این محصول داشته باشد. در این تحقیق« بررسی تاثیر تاریخ کاشت و محلول پاشی کود “بر” بر کیفیت و عملکرد تک بوته و عملکرد واحدسطح شلغم[1] درمنطقه یاسوج» در همین راستا انجام گرفت.

فرضیه های تحقیق:

1- کود “بر” با عث جلوگیری از پوکی در غده شلغم شده و باعث محکم شدن و بالا رفتن وزن غده می شود.

2- تاریخ کشت نامطلوب باعث ورود زود هنگام به مرحله زایشی و پوکی غده شلغم می شود.

3- اثر متقابل تاریخ کشت شلغم و محلول پاشی کود “بر” بر کیفیت و عملکرد تک بوته و عملکرد واحد سطح شلغم می تواند معنی دار باشد.

هدف :

به طور کلی هدف از اجرای این تحقیق به طور خاص بررسی تأثیر تاریخ کشت و محلول پاشی باعنصر” بر” در افزایش کیفیت و عملکرد تک بوته و عملکرد واحد سطح در گیاه شلغم می‌باشد. ولی هدف خاص این آزمایش بررسی دو فاکتور فوق بر روی عملکرد کمی شلغم با موضوع قرار دادن موارد ذیل می باشد که می تواند اهداف علمی و کاربردی مسئله را پوشش دهد .

تعیین مناسب ترین مراحل کاربرد کود “بر” بر عملکرد شلغم.
بررسی اثر تاریخ کاشت گیاهی بر روی کیفیت و عملکرد تک بوته و عملکرد واحد سطح در شلغم.
بررسی اثر کاربرد محلول پاشی کود “بر” در زمان های مختلف و دفعات متفاوت بر عملکرد شلغم.
تعیین مناسب ترین تیمار کودی”بر” و بهترین تاریخ کاشت(اثر متقابل) برای دستیابی به حداکثر عملکرد و جلوگیری از پوکی وافزایش وزن غده شلغم.
امکان بهره مندی از افزایش عملکرد در واحد سطح با بکارگیری امکانات و دانش نوین و یافته های تحقیقاتی جهت کشاورزان منطقه .

Brassica rapa L.

نتیجه گیری کلی:

تاریخ کاشت می تواند نقش موثر و معنی داری در عملکرد و اجزای عملکرد شلغم داشته باشد.

به طوری که در تاریخ کاشت چهارم بهاره (22 خرداد ماه) بیشترین عملکرد غده، وزن تر و وزن

خشک برگ در شلغم به دست آمد.

فهرست مطالب
چکیده فصل اول: مقدمه وکلیات	1 2
1-1- مقدمه	3
1-2- فرضیه های تحقیق	5
1-3- اهداف تحقیق	5
1-4- کلیات گیاه شناسی شلغم	6
1-5- مشخصات شلغم مورد مطالعه	8
1-5-1-گل ها	8
1-5-2- ریشه	9
1-5-3- ارتفاع گیاه	13
1-5-4- برگ	13
1-5-5- ساقه	14
1-5-6- طول عمر	14
1-5-7- تركيبات شيميايي شلغم رقم Brassica rapa L	15
1-5-8- خواص دارويي شلغم رقم Brassica rapa L	16
1-5-9- قسمت های مورد استفاده شلغم Brassica rapa L	17
1-5-10- مضرات شلغم Brassica rapa L	17


1-6- کشت و تولید شلغم(شرایط آب و هوایی کشت شلغم	19
1-7- شرایط اقلیمی برای کشت و تیمار نمودن شلغم	19
1-8- طریقه بذر	20
1-9- وقت بذر شلغم	20
1-10- مقدار کود	21
1-11- آبیاری	21
1-12- جمع آوری و نگهداری محصولات	22
1-13- تجارت شلغم	22
1-14- اهميت جهاني گونه های براسیکا( شلغم	23
1-15- مهمترین عوامل انتخاب شلغم و افزايش توليد	24
1-16- دلایل بررسی تاریخ کاشت شلغم	25
1-17- کود های شیمیایی و محلول پاشی با بر	25
1-17-1- خواص شیمیایی بر) (B	26
1-17-1-1- کودهای عناصرکم محلول پاشی	28
1-17-1-2- بر در خاک ها	29
1-17-1-3- فراکسیون ها	29
1-17-1-4- بر در گیاهان	30
1-17-1-5- دلایل بررسی بر در گیاهان(شلغم	30


فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده	33
2-1- تحقیقات انجام شده	34
2-1-1- تحقیقات انجام شده در خارج کشور	34
2-1-2- تحقیقات انجام شده در داخل کشور	42
فصل سوم: مواد وروش ها	51
3-1- موقعيت جغرافيايي محل آزمايش	52
3-2-آب وهوای منطقه	52
3-3- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک	54
3-4- مشخصات طرح آزمایش	55
3-5- تيمار هاي آزمايش	57
3-6- مراحل اجرای آزمایش	58
3-7- صفات مورد اندازه گيري	59
3-7-1- عملکرد غده ها (کیلو گرم در هکتار	59
3-7-2- عملکرد وزن تر برگ(کیلو گرم در هکتار	59
3-7-3- عملکرد وزن خشک برگ(کیلو گرم در هکتار	59
3-9- محاسبه های آماري	60


فصل چهارم: نتايج و بحث و پيشنهادات	61
4- نتايج و بحث و پيشنهادات	62
4-1- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر عملکرد غده درگیاه شلغم	62
4-2- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر وزن تر برگ درگیاه شلغم	63
4-3- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر وزن خشک برگ درگیاه شلغم	64
4-4- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر وزن مخصوص درگیاه شلغم	65
4-5- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر عملکرد غده درگیاه شلغم	66
4-6- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر وزن تر برگ درگیاه شلغم	67
4-7- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر وزن خشک برگ درگیاه شلغم	68
4-8- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر وزن مخصوص درگیاه شلغم	69
4-9- اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر عملکرد غده	70
4-10- اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر وزن تر برگ	71
4-11- اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر وزن خشک برگ	72
4-12- اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر وزن مخصوص	73
4-13- همبستگي بين صفات مورد بررسي	77
4-14- نتیجه گیری	78
4-15- پیشنهادها	81
فهرست منابع

فهرست جدول ها و فهرست شکل ها
جدول شماره 1-1- بیلان بر	30
جدول2-1- میزان ورود و شستشوی “بر” در خاک	34
شكل 3-1: روند تغييرات حداقل، حداكثر و ميانگين دما در فصل رشد	53
جدول 3-1- درجه حرارت هوای شهرستان یاسوج	53
جدول 3- 1- میزان رطوبت نسبی هوای شهرستان یاسوج	53
جدول 3-3- پارامترهاي تجزيه ماكرو	54
جدول 3-4- پارامترهاي تجزيه ميكرو	54
جدول 3-5- توصيه كودي خاك	54
جدول شماره 3-6- نماد چگونگی اجرای طرح	56
جدول 3-7- تيمار هاي آزمايش	57
جدول 4-1- تجزیه واریانس دو عامله صفات مورد اندازگیری در شلغم	74
جدول 4-2- تجزیه واریانس یک عامله تاریخ کشت- صفات مورد اندازگیری	74
جدول 4-3- تجزیه واریانس یک عامله محلول پاشی بر- صفات مورد اندازگیری……….	75
جدول 4-4- مقایسه میانگین برخی صفات مورد بررسی در شلغم تحت تاثیر تاریخ کشت و محلول پاشی با بر	75
جدول 4-5- مقایسه تعداد روز در عملیات کشاورزی از مرحله کاشت تا رسیدگی در شلغم در تاریخ های کشت مختلف	76
جدول 4- 6- تحلیل همبستگي بين صفات مورد بررسي در شلغم	77

فهرست نمودارها
نمودار 4-1- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر عملکرد غده درگیاه شلغم	62
نمودار 4-2- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر وزن تر برگ درگیاه شلغم	63
نمودار 4-3- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر وزن خشک برگ درگیاه شلغم	64
نمودار 4-4- اثرتیمارهای تاریخ کشت بر وزن مخصوص درگیاه شلغم	65
نمودار 4-5- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر عملکرد غده درگیاه شلغم…..	66
نمودار 4-6- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر وزن تر برگ درگیاه شلغم…..	67
نمودار 4-7- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر وزن خشک برگ درگیاه شلغم	68
نمودار 4-8- اثرتیمارهای دفعات محلول پاشی کود بر بر وزن مخصوص درگیاه شلغم..	69
نمودار 4-9- اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر عملکرد غده در گیاه شلغم	70
نمودار 4-10- اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر وزن تر برگ در گیاه شلغم	71
نمودار 4-11 اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر وزن خشک برگ در گیاه شلغم	72
نمودار 4-12- اثر متقابل سطوح تاریخ کشت و دفعات کود پاشی بر بر وزن مخصوص در گیاه شلغم	73