بررسی حاشیۀ بازاریابی محصول پرتقال درشهرستان محمودآباد: پایان نامه ارشد کشاورزی

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” بررسی حاشیۀ بازاریابی محصول پرتقال درشهرستان محمودآباد ” با گرایش اقتصاد کشاورزی و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده پایان نامه بررسی حاشیۀ بازاریابی محصول پرتقال درشهرستان محمودآباد:

از جمله پتانسيلهاي خوب توليدي کشاورزی كشور مركبات است و در اين توليد، يك سيستم كارآمد بازاريابي، به مانند يك جزء كليدي در بالندگي، رشد و نشاط و پايداري بنگاه‌هاي توليدكننده مركبات میباشد. اين تحقيق از نوع مقطعی و به صورت ميداني به منظور بررسي حاشیه بازاريابي محصول پرتقال شهرستان محمودآباد انجام شد. نمونه گيري به روش چند مرحلهاي تصادفی - وزني بود. جهت تعيين حجم نمونه آماري از فرمول كوكران استفاده شد كه در نهايت 170 تولیدکننده، 15عمده فروش و 15 خرده فروش پرتقال انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات مصاحبه، مشاهده و سه نوع پرسشنامه بوده كه به منظور دستيابي به اهداف تحقيق به ترتيب براي بررسي ويژگيهاي توليدكنندگان، توليد و بازاريابي، ميزان مهارتهاي بازاريابي باغداران و سنجش دانش بازاريابي توليدكنندگان پرتقال شهرستان محمودآباد با مراجعه حضوري تكميل و جمعآوري گرديد.

نتايج نشان داد بيشترين ميزان حاشيه بازاريابي در حالت فروش محصول به سلف خر و كمترين مقدار آن زماني است كه محصول مستقيم به خرده فروشي يا مصرف كننده فروخته میشود. متوسط حاشيه بازاريابي و سود خالص بازاريابي براي يك كيلوگرم پرتقال به ترتيب 5132 و4514 ريال و براي پرتقال تامسون ناول به عنوان مهمترين محصول پرتقال به ترتيب 5448 و 4790 ريال برآورد شد. ميزان ضايعات فرآيند بازاريابي پرتقال در اين مطالعه 36 درصد محاسبه شد كه بيشترين ضايعات مربوط به مرحله انبارداري است. ضريب هزينه بازاريابي 46/54 درصد محاسبه شده كه نشان دهنده سهم عوامل بازاريابي در قيمت نهايي پرتقال است. سهم باغدار از قيمت نهايي پرتقال در سال 1391، 62/40 درصد بوده است. در مجموع ميانگين مهارتهاي بازاريابي براي كل باغداران در اين پژوهش بسیار ضعيف و ميانگين دانش بازاريابي آنها خوب ارزيابي شده است.

نتايج تخمين تابع حاشيه بازاريابي بر اساس الگوي مارك-آپ نشان داده كه حاشيه بازاريابي با قيمت خرده فروشي رابطه مستقيم و با هزينه هاي بازاريابي رابطه معكوس دارد. فرضيه هاي تحقيق با استفاده از تحليل واريانس يك طرفه، محاسبه ضريب پيرسون، اسپيرمن و تست كروسكال واليس در قالب آزمونهاي آماري تكميلي، جهت پاسخگويي به سؤالات تحقيق و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد آزمون و تحليل قرار گرفتند.

نتايج اين تحقيق نشان ميدهد رابطه مثبت و معني داري بين سطوح درآمدي باغداران و مهارتهاي بازاريابي آنها وجود دارد. همچنين بين سطوح حاشيههاي بازاريابي باغداران و مهارتهاي بازاريابي آنها رابطه معكوس و معني داري وجود دارد، در حاليكه رابطه بين درآمد و حاشيه بازاريابي باغداران با دانش بازاريابي آنها در سطح اطمينان 95 درصد معني دار نبوده است. پيشنهاد محقق در زمينه بازاريابي داخلي پرتقال، افزايش قدرت چانه زني باغداران، تشكيل تعاونيهاي بازاريابي، توسعه صنايع تبدبلي و خريد تضميني ارقام پرتقال است.

واژه هاي كليدي: بازاریابی، پرتقال، حاشیه بازاریابی، مهارت بازاریابی، محمودآباد

ضرورت و اهمیت موضوع

در حال حاضراقتصاد ایران بیش از پیش نیاز به توسعه تولیداتی دارد که ضمن بهبود وضعیت اقتصاد داخلی سبب افزایش صادرات غیرنفتی گردد. در این بین بخش کشاورزی و تولیدات آن نقش بسیار مهمی در اقتصادکشور داشته و صنایع تبدیلی وابسته به آن نیز از پتانسیل بسیار بالایی برخوردار است. به طوری که با توجه به مزیت نسبی و پتانسیلهایی که در تولیدات محصولات کشاورزی وجود دارد، به تبع آن میتوان در بازاریابی داخلی و صنایع تبدیلی کشاورزی نیز با برنامه ریزی و شناخت عوامل مؤثر، مزیت و پتانسیلهای مناسبی را ایجاد نمود. در این خصوص مدیران و برنامه ریزان کلان در کشور ما با دو موضوع مواجه هستند. اول سازماندهی وضعیت نابه هنجار بازارهای داخلی و دوم صادرات تولیدات به بازارهای جهانی همانطور که قبلاً اشاره شد این دو موضوع کاملاً به هم پیوسته می باشند

. به گونهای که اختلاف و نابسامانی در بازارهای داخلی به طور مشهود بر صادرات محصولات تأثیرگذار بوده و از طرفی ایجاد شرایط در بازارهای صادراتی، بازارهای داخلی را رونق می بخشد. در این بین نقش یک سیستم کارآمدتر بازاریابی داخلی و خارجی در دیگر پتانسیل های تولیدی کشور قلمرو مناسب مطالعات علمی است. در زمینه فعالیتهای کشاورزی از جمله پتانسیلهای خوب تولیدی کشور مرکبات بوده و در این تولید، یک سیستم کارآمد بازاریابی، به مانند یک جزء کلیدی در بالندگی، رشد و نشاط و پایداری بنگاههای تولیدکننده مرکبات و از آن طریق در مساعدت به شاخصهای کلان اقتصاد کشور از قبیل ارتقاء سطح تولید ملی، سطح اشتغال و درآمدهای ارزی میتواند از جمله ابزارهای جلوگیری کننده از آسیب پذیریهای برون زای اقتصاد ملی با توان بالقوه ایفای نقشهای مناسبتر باشد

براین اساس مطالعه حاضر تلاش دارد حاشیة بازاریابی این محصول را ارائه نماید چراکه در برخی از بررسیها وتحقیقات، اثر عوامل و سیاستهاي مؤثر بر تولیدکنندگان و مصرفکنندگان ملحوظ گردیده و از این طریق راهکارهایی نیز جهت بهبود بازار و ساماندهی آن ارائه نمودهاند. اما واقعیت امراین است که با این عمل مهمترین بخش بازارکه در فاصله بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان مطرح بوده و تحت عنوان حاشیه بازاریابی است، چشم پوشی شده و بدان توجهی نشده است. در حالی که میتوان با مطالعه این بخش از بازار بسیاري از راهکارهاي مورد توصیه راتعدیل نمود

فهرست مطالب

چکیده……………1
فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه…………….3
بیان مسئله……….5
ضرورت و اهمیت موضوع…………….9
1-3-1- تولید پرتغال در جهان و ایران و استان مازندران……..11
1-3-1-1- تولید پرتغال در جهان و ایران………….11
1-3-1-2- تولید پرتغال در استان مازندران…………15
سیمای منطقه مورد مطالعه…………23
اهداف تحقیق………..24
فرضیات تحقیق………..25
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مقدمه………28
پایه های نظری تحقیق………29
2-2-1- بازاریابی………..29
2-2-1-1- مفاهیم و تعاریف اصطلاحات بازاریابی…………29
2-2-1-2- بررسی سامانه بازار………31
2-2-1-3- تاریخچه بازاریابی و بازاریابی محصولات کشاورزی……..32
2-2-1-4- ابعاد بازاریابی………..33
2-2-1-5- نقش تحقيقات در بازاریابی……35
2-2-1-6- آمیخته های بازاریابی……….36
2-2-1-7- عوامل بازاریابی…………38
2-2-1-8- اطلاعات بازار وگروه های منتفع از آن………….40
2-2-1-9- اطلاعات بازار وگروه های منتفع از آن…………42
2-2-1-10- مفهوم هزینه وحاشیه بازاریابی………..44
2-2-1-11- عوامل مؤثر در تعیین حاشیه بازاریابی یا اندازه هزینه های بازاریابی……..44
2-2-1-12- خدمات بازاریابی……….45
2-2-1-12-1- جمع آوری محصولات………….46
2-2-1-12-2- حمل و نقل………….46
2-2-1-12-3- درجه بندی و استاندارد کردن…….47
2-2-1-12-4- بسته بندی…………48
2-2-1-12-5- انبارداری محصولات کشاورزی………….49
پیشینه تحقیق…….51
2-3-1- مطالعات خارجی انجام شده در زمینه بازاریابی………….51
2-3-2- مطالعات داخی انجام شده در زمینه بازاریابی……57
جمع بندی………67
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه…………….69
نوع تحقیق…………69
روش انجام مطالعه……….70
روش انجام کار…………..70
کارآیی بازاریابی و راندمان بازاریابی…………75
مدل های حاشیه بازاریابی……….79
3-6-1- مدل اضافه بها…………..80
3-6-2- مدل هزینه بازاریابی (MCM)………..80
تعریف عملیاتی متغیرها………81
3-7-1- متغیر وابسته……….82
3-7-2- متغیر مستقل………82
جامعه آماری………..83
نمونه آماری…………..82
واحد آماری………86
ابزار گردآوری اطلاعات…..86
3-11-1- طراحی پرسشنامه……………87
3-11-1-1- پرسشنامه شماره 1……….87
3-11-1-2- پرسشنامه شماره 2……..87
3-11-1-3- پرسشنامه شماره 3………….87
3-11-2- مصاحبه ………….88
3-11-3- روایی و پایان پرسشنامه………88
روش های تحقیق آماری…………89
زمان بندی و مراحل انجام تحقیق………..90
جمع بندی………91
فصل چهارم
مقدمه………..93
آمار توصیفی………93
4-2-1- ویژگیهای بهره برداران محصولات پرتقال در جامعه و نمونۀ آماری…………93
4-2-2- خدمات بازاریابی ارقام پرتقال شهرستان محمودآباد…..109
4-2-3- محاسبه شاخص های مختلف بازاریابی در تعامل با مسیرهای فروش……..114
4-2-3-1- قیمت، هزینه و سود خالص بازاریابی………117
4-2-3-2- محاسبات شاخص های مختلف بازاریابی محصول پرتقال درتعامل با مسیرهای اصلی………118
4-2-3-3- حاشیه عمده فروشی، خرده فروشی، حاشیه مل و هزینه کل بازاریابی…………119
4-2-3-4- ضریب هزینه بازاریابی…………..119
4-2-3-5- راندمان بازاریابی پرتقال………….119
4-2-4- نتایج کیفی………121
4-2-5- نتایج تکمیلی آمار توصیفی………123
آمار استنباطی……………125
4-3-1- تخمين تابع حاشیه بازاریابی براساس الگوی مارک-آپ………126
4-3-2- آزمون فرضیات تحقیق………..127
4-3-2-1- فرضیه اول……………127
4-3-2-2- فرضیه دوّم…………129
4-3-2-3- فرضیه سوّم….129
4-3-2-4- فرضیه چهارم………130
4-3-2-5- فرضیه پنجم……131
4-3-2-6- فرضیه ششم………………132
4-3-3- آزمون های تکمیلی………..134
4-3-3-1- رابطه بین حاشیه بازاریابی با مسیر فروش انتخابی باغداران پرتقال………….134
4-3-3-2- رابطه بین مهارت های بازاریابی و میزان خود مصرفی باغداران پرتقال………135
4-3-3-3- رابطه بین میزان کل فروش با مسیر فروش انتخابی باغداران پرتقال……135
4-3-3-4- رابطه بین دانش بازاریابی و فروش باغداران و مسیر فروش محصول آنها………136
جمع بندی…………….140
فصل پنجم : جمع بندی و پیشنهادها
مقدمه……………142
تحلیل و یافته های تحقیق ( نتایج تحقیق )…………..142
پیشنهادها…………145
پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده……….147
جمع بندی………….148
منابع مورد استفاده……………..149
پیوست ها
پیوست (الف) – پرسشنامه………..156
پیوست (ب) – خروجی رایانهای……….162
چکیده…………166

فهرست جداول

جدول 1-1: درصد سطح زیر کشت، تولیدو عملکرد کل پرتقال در ایران و جهان ……………………12
جدول 1-2: مقایسه سطح زیرکشت و تولید محصولات پرتقال ایران از میزان جهانی هر محصول …12
جدول 1-3: میزان تولید و رتبه کشورهای عمده تولید کننده پرتقال در جهان……14
جدول1-4: سطح زیر کشت، تولید وعملکرد محصولات پرتقال در کل کشور ………….14
جدول 1-5: سطح زیر کشت، تولید و عملکرد پرتقال استان مازندران …………..17
جدول 1-6: سطح زیر کشت و ميزان تولید محصولات پرتقال استان مازندران…………18
جدول 1-7: سطح زیر کشت ، میزان تولید و عملکرد پرتقال استان مازندران به تفکیک شهرستان……………..19
جدول 1-8: سطح زیر کشت، میزان تولید و عملکرد محصول پرتقال استان مازندران به تفکیک رقم ………….19
جدول 1-9: میزان تولید محصولات پرتقال استان مازندران برحسب تن به تفکیک شهرستان……….20
جدول 1-10: توزیع میزان تولید وسطح زیر کشت پرتقال استان مازندران و شهرستان محمودآباد ……………..22
جدول4-1: کدگذاری دادههای سوالات جمعیت شناختی-نوع جایگاه یا شغل…………….94
جدول4-2: کدگذاری دادههای سوالات جمعیت شناختی-نوع جایگاه یا شغل……………94
جدول4-3: آمار توصیفی شهرستان…………………..94
جدول4-4: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال در شهرستان محمودآباد……………..95
جدول4-5: توزیع و درصد فراوانی باغات پرتقال شهرستان محمودآباد براساس نوع رقم……………….96
جدول4-6: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس تجربه کاری………..97
جدول4-7: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس سن درنمونه آماری……………………….98
جدول4-8: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس میزان تحصیلات در نمونه آماری………………..99
جدول4-9: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس تعداد سالهای فعالیت در باغ………………100
جدول4-10: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس درآمد غیرباغداری درنمونه آماری………….101
جدول4-11: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس اندازه باغ درنمونه آماری……………….102
جدول4-12: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس کل باردهی و کل فروش درنمونه آماری………103
جدول4-13: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس سطح باردهی متوسط درنمونه آماری………….104
جدول4-14: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس موقعیت باغ درنمونه آماری………….105
جدول4-15: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس وضعیت جاده درنمونه آماری…………105
جدول 4-16: توزیع درصد فراوانی باغداران براساس درآمد سالانه (میلیون ریال)…………. 105
جدول4-17: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس خودمصرفی درنمونه آماری…………..106
جدول 4-18: توزیع فراوانی باغداران براساس تنوع و تعدد انجام فعالیت های مختلف بازاریابی….. 107
جدول 4-19: توزیع فراوانی باغداران براساس مهارتهای بازاریابی آنها……………107
جدول4-20: توزیع و درصد فراوانی بهره برداران پرتقال براساس سن درنمونه آماری…………….108
جدول 4-21: زمان انجام فعالیت مختلف بازاریابی برای پرتقال شهرستان محمودآباد برحسب روزهای سپری شده از اول مهر….109
جدول 4-22: نحوه انجام مراحل مختلف عملیات بازاریابی و بازاررسانی محصول…………111
جدول 4-23: میانگین ضایعات و هزینه هرصد کیلو برای عملیات مختلف بازاریابی پرتقال……………111
جدول 4-24: درصد اولویت های استفاده ازيك نوع بخصوص بسته بندی برای محصولات پرتقال………112
جدول4-25: درصد اولویت های علل عدم استفاده بعضی باغداران از انبار و نگه داشتن محصول در انبار……112
جدول 4-26: درصد اولویت های علل اصلی ضایعات پرتقال…………..113
جدول 4-27: درصد اولویت های مهمترین مشکل بازاریابی پرتقال شهرستان محمودآباد از دید باغدار………113
جدول4-28: سود خالص تولیدکننده برای هرکیلوگرم پرتقال درسال 1391…………..117
جدول4-29: سود خالص عمده فروشی برای هرکیلوگرم پرتقال درسال 1391……..117
جدول4-30: سود خالص خرده فروشی برای هرکیلوگرم پرتقال درسال 1391…..118
جدول4-31: مقادیر حاشیه مسیرهای بازاریابی هرکیلوگرم پرتقال درسال 1391……….118
جدول4-32: مقادیرحاشیه عوامل بازاریابی پرتقال و سهم عوامل بازاریابی ازقیمت خرده فروشی……….119
جدول4-33: ضریب هزینه بازاریابی پرتقال درسال 1391………119
جدول4-34: راندمان بازاریابی پرتقال شهرستان محمودآباد درسال 1391……………….119
جدول4-35: ميانگين شاخص هاي مختلف بازاريابي و فروش کل پرتقال براي هر كيلو در مسیرهای مختلف…….120
جدول 4-36: توزیع فراوانی شکل فروش محصولات پرتقال شهرستان محمودآباد…………….122
جدول4-37: توزیع فراوانی تولید کنندگان پرتقال شهرستان براساس دانش بازاریابی و فروش آنها………………..125
جدول 4-38: نتایج حاصل از برآورد الگوی مارک-آپ ……………….126
جدول 4-39: نتایج محاسبه ضریب تست کروسکال والیس فرضیه اول…………………128
جدول 4-40: نتایج محاسبه ضریب تجزیه واریانس یک طرفه فرضیه اول………………128
جدول 4-41: نتایج محاسبه ضریب رگرسیون اسپیرمن فرضیه دوّم…………………………129
جدول 4-42: نتایج محاسبه ضریب رگرسیون اسپيرمن برای فرضیه سوّم……………………….130
جدول 4-43: نتایج محاسبه ضریب رگرسیون اسپيرمن برای فرضیه چهارم………….131
جدول 4-44: نتایج محاسبه ضریب رگرسیون اسپيرمن برای فرضیه پنجم…………………131
جدول 4-45: نتایج محاسبه ضریب رگرسیون اسپیرمن براي فرضيه ششم………………132
جدول4-46: خلاصه نتایج آزمون فرضیات…………………………133
جدول 4-47: نتایج نهایی آزمون های تکمیلی برای متغیرهای اصلی پژوهش……………………134
جدول 4-48: میانگین شاخص های رفتاری باغداران در مسیرهای مختلف فروش ارقام پرتقال……………….139
جدول 4-49: ضرایب تست کروسکال والیس برای شاخص های موثر در انتخاب مسیر فروش…….. 139

فهرست نمودار ها

نمودار 4-1: توزيع و درصد فراواني بهره برداران پرتقال درسطح شهرستان محمودآباد………….95
نمودار 4-2: توزيع و درصد فراواني باغات پرتقال شهرستان محمودآباد بر اساس نوع رقم پرتقال درنمونه آماري……….96
نمودار 4-3: توزيع و درصد فراواني بهره برداران پرتقال براساس تجربه كاري در نمونه آماري…………..97
نمودار 4-4: توزيع و درصد فراواني توليدكنندگان پرتقال برمبناي سن در نمونه آماري…………………..98
نمودار 4-5: توزيع و درصد فراواني توليدكنندگان پرتقال برمبناي تحصيلات در نمونه آماري………….99
نمودار4-6: توزيع ودرصد.فراواني توليدكنندگان براساس تعداد سالهاي فعاليت در باغ فعلي در نمونه آماري……100
نمودار 4-7: توزيع و درصد فراواني باغداران براساس درآمد غير باغداري از كل درآمد سالانه در نمونه آماري……..101
نمودار 4-8: توزيع و درصد فراواني توليدكنندگان پرتقال برمبناي مساحت باغ(هكتار) در نمونه آماري…..102
نمودار 4-9: توزيع و درصد فراواني باغداران براساس كل باردهي و فروش پرتقال در نمونه آماري……..103
نمودار 4-10: توزيع و درصد فراواني باغداران بر مبناي ميزان خودمصرفي در نمونه آماري……………106
نمودار 4-11: توزيع و درصد فراواني باغداران پرتقال بر اساس مسير فروش محصولاتشان در نمونه آماري………..108
نمودار 4-12: توزيع و درصد فراواني باغداران بر اساس مهمترين نوع بسته بندي پرتقال در نمونه آماري……….110