بررسی كهن الگوهای داراب نامه طرسوسی : پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی

هر دانشجویی که در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. در همین راستا ما سعی کردیم پایان نامه های کارشناسی ارشد برتر از دانشگاه های معتبر کشور را برای کمک در نگارش پایان نامه به شما معرفی نماییم . این بار با پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فازسی با موضوع “ بررسی كهن الگوهای داراب نامه طرسوسی ” در خدمت شما دانشجویان گرامی هستیم. در زیر چکیده ای از این پایان نامه ارزشمند آمده است که با خواندن آن به ارزش این پایان نامه رشته ادبیات فارسی پی خواهید برد. همچنین برای برای دسترسی به فایل متن کامل پایان نامه رشته ادبیات فارسی ، می توانید از لینک زیر اقدام نمایید.

چکیده پایان نامه بررسی كهن الگوهای داراب نامه طرسوسی:

نقد كهن الگويي، از رويكردهاي نسبتاً جديد در زمينة نقد متون ادبي است كه از يافته هاي علومي چون روانشناسي، مردمشناسي و اسطوره شناسي براي تحليل متن كمك ميگيرد.

شالودة اصلي اين نقد را كهن الگو تشكيل ميدهد. كهن الگو اصطلاحي است كه يونگ براي آن بخش از ناخودآگاه روان كه مشتمل بر تجارب موروثي انسان كه در هر زمان و هر مكاني، به اشكال مشابه متجلي ميشود، به كار برد. زمينة نمود كهن الگو خوابها، اساطير، متون ادبي و نظاير آن است.

دارابنامه از متون ارزشمند حماسي در قرن ششم، روايت ابوطاهر طرسوسي از زندگي داراب فرزند بهمن و شرح حال اسكندر و بوراندخت است. يكي از جنبههاي مهم اين اثر حضور پررنگ كهن الگوهاست به گونهاي كه بدون بررسي و نقد و تحليل اين امر، بخش مهمي از خلاقيت مؤلف مغفول خواهد ماند. پژوهش حاضر، بررسي كهن الگوهاي اين اثر است.

با توجه به روايي بودن دارابنامه، برجسته ترين كهن الگوي اين اثر، كهن الگوي سفر قهرمان است. در هر دو بخش كتاب تولّد، زندگي، سفر و ماجراهاي آن در شرح حال داراب و اسكندر، كمابيش بر كهن الگوي جهاني سفر قهرمان منطبق است. داراب توسط پيك به سفر «دعوت» ميشود و ابتدا در اجابت دعوت «تعلّل» ميورزد و سپس سفر را آغاز ميكند. با فائق آمدن بر نگهبانان «آستان نخستين»، وارد «جادة آزمون» ميشود و بر موانع آن غلبه ميكند. سپس با «زن وسوسهگر» مواجه ميشود و سرانجام با «خدابانو» ازدواج ميكند. وي در «آشتي با پدر» موفق عمل ميكند و به «بركت نهايي» ميرسد.

اگرچه وي در ابتدا از بازگشت «امتناع» ميكند، اما در نهايت به وطن باز ميگردد و از نگهبانان «آستان بازگشت» عبور ميكند و با غلبه بر مشكلات پيش رو، «ارباب دو جهان» ميشود.

اسكندر نيز اين مراحل را در زندگي خود تجربه ميكند. مؤلف در ضمن كهن الگوي سفر قهرمان، از مجموعه كهنا لگوهاي روانشناسيِ تحليلي از جمله آنيما، پيرِ دانا، مادرِ مثالي و سايهها بهره گرفته است. همچنين به موارد بسياري از كهن الگوي آفرينش از جمله بازخواني آفرينش نخستين، ياد كردن از نخستينها، مقدسنمايي، دوستي با حيوانات و ساخت شهرها در دارابنامه اشاره شده است.

از ميان اين موارد، بازخواني آفرينش نخستين و مقدّس نمايي از بسامد بيشتري برخوردارند. همچنين در بخش كهن الگوي باروري، بسياري از موارد اين كهن الگو از جمله آيينهاي باروري، پرستش نمادهاي باروري، قدرت جادويي شاه، وظيفة باروري شاه و قرباني استفاده شده است.

آثار ابوطاهر طرسوسي

از ابوطاهر طرسوسي آثار فراواني بر جاي مانده است كه نيمي از آنها به روايات حماسي و پهلواني ايران و نيمي ديگر به حماسههاي مذهبي شيعه و غالباً با موضوع حماسة عاشورا و حوادث بعد از آن اختصاص يافته است:

1– دارابنامه: مهمترين و مشهورترين اثر اوست كه در جاي خودبه تفصيل به آن پرداخته ميشود.

2– تاريخ اسكندري: چنانكه از عنوانش پيداست، كتابي در شرح احوالات اسكندر است كه نسخة دستنويس آن در كتابخانة آصفيه در هند نگهداري ميشود و ظاهراً هنوز تصحيح و چاپ نشده است(منزوي، 1351: 3657).

3– قران حبشي: داستاني حماسي است و سرگذشت قران حبشي پهلوان دربار قباد است و وقايع آن در چارچوب جنگهاي ايران و توران اتفاق ميافتد و به شيوه دارابنامه، قصة مفصل و پر آب و تابي از كار درآمده است. اين كتاب به فرمان «اوزون حسن آققويونلو» در قرن نهم هجري به تركي ترجمه شد و دستنويسهاي آن به تركي، بيش از دستنويسهاي فارسي آن است كه گويا ترجمة تركي آن مورد اقبال فراوان بوده است(اسماعيلي، 1380: 75).

4- قهرماننامه: روايت جنگهاي هوشنگ با قهرمان پسر گرشاسب است كه سرانجام قهرمان به خدمت او درميآيد و اين دو با همكاري هم، سرزمينهاي بسياري را تصرف ميكنند. اين كتاب نيز به تركي ترجمه شده است و اصل روايت را نيز به حكايتي هندي نسبت دادهاند كه در دورة انوشيروان به پهلوي برگردانده شده است(همانجا: 76- 77).

5- تواريخ نامه: تنها يك دستنويس تركي از آن در دست است و روايت داستان سليمان نبي(ع) و ديو و پريان است(رشنوزاده، 1383: 33).

6- مسيّب نامه: داستاني تخيلي ـ مذهبي به زبان فارسي است و زمان آن به بعد واقعة عاشورا برميگردد و قصة مسيّب شاه است كه به قصد كمك به امام سوم به كربلا ميرود، اما به موفق نميشود به موقع حاضر شود بنابراين به خونخواهي برميخيزد و با قاتلين امام مبارزه ميكند و در اين راه كشته ميشود(منزوي، 1374: 336).

7- جنگ نامة محمّد حنفيه: منظومهاي فارسي راجع به انتقامگيري از مسببين واقعة كربلا و قاتلان امام حسين (ع) است و نسخة دستنويس آن در كتابخانة عمومي پنجاب لاهور موجود است(منزوي، 1351: 2748).

8- جنگ نامة امام زينالعابدين: اين اثر همانند جنگ نامة محمّد حنفيه و مسيّبنامه، به انتقامگيري از قاتلان امام حسين(ع) ميپردازد. در اين داستان نقش امام چهارم و محمّد حنفيه در خونخواهي و كشتن اشقياي كربلا پررنگ است. نسخهاي دستنويس از آن در كتابخانة دانشكدة ادبيات و علوم انساني دانشگاه مشهد با عنوان مختارنامه موجود است(رشنوزاده، 1383: 33).

9- مقتل حسيني: تك نسخة اين روايت در كتابخانة دانشگاه لس آنجلس نگهداري ميشود و گويا ترجمهاي تركي از مسيّبنامه يا جنگ نامة محمّد حنفيه است و در كنار چند راوي ديگر آن، نام ابوطاهر طرسوسي به چشم ميخورد(اسماعيلي، 1380: 77).

10- داستان…: اين داستان فاقد عنوان است و آغار آن افتادگي دارد و نسخة دستنويس آن در فرهنگستان علوم تاجيكستان موجود است و سال رونويسي آن 1020ه.ق / 1611. م است و صحت انتساب آن به ابوطاهر مورد ترديد است(همانجا: 80- 81).

11- عيّارنامه: نسخة دستنويس تركي آن در كتابخانة شخصي به نام «اسماعيل حكمت ارتايلان» نگهداري ميشود و خانم «مليكوف» آن را از آثار طرسوسي ميداند. اين كتاب داستاني راجع به قهرماني عيّاران و شرح اصل و نسب آنان است(همانجا:81).

12- ابومسلم نامه4: روايتي از زندگي ابومسلم خراساني و مبارزهاش با امويان و انتقامگيري خون شهداي كربلا است. «ابومسلمنامه نخستين حماسة تاريخي است كه در دوران بعد از اسلام پديد آمده است. مقصود از اين سخن آن است كه ابومسلم نخستين شخصيت واقعي تاريخي دوران بعد از اسلام است كه هالهاي از افسانه و حماسه بر گرد زندگاني وي پديد آمد»(محجوب،1383: 301).

13- شاهنامه منثور: داستانهاي شاهنامه فردوسي به نثر است و ميكروفيلمي از آن در كتابخانة مركزي دانشگاه تهران موجود است(رشنوزاده، 1383: 33).