بررسی کارایی واحدهای کنسانتره در استان آذربایجان غربی : پایان نامه ارشد کشاورزی

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” بررسی کارایی واحدهای کنسانتره در استان آذربایجان غربی ” با گرایش اقتصاد کشاورزی و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده پایان نامه بررسی کارایی واحدهای کنسانتره در استان آذربایجان غربی:

صنایع کنسانتره بخش مهمی از فرآیند تولید در بخش کشاورزی است که به کمک تکنولوژی، مازاد تولید را به ارزش افزوده تبدیل کرده و افزایش درآمد کشاورزان را در پی دارد. توسعه این صنایع با توجه به استفاده از امکانات و قابلیتهای موجود در روستاها، نقش مؤثری در توسعه ی روستایی ایفا میکند. در این تحقیق به منظور بررسی کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی واحدهای کنسانتره در استان آذربایجان غربی با استفاده از رهیافت تحلیل پوششی دادهها صورت گرفت. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از میان 14 واحد کنسانتره در استان آذربایجان غربی با استفاده از روش پرسشنامه و به طور مستقیم، در سال 1392 جمع آوری گردید.

بر اساس نتایج به دست آمده مدل تحلیل پوششی داده ها با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس نشان میدهد که میانگین کاراییهای فنی، تخصیصی و اقتصادی 7/87، 59 و 8/52 درصد به دست آمد. شکاف بین کارآمدترین و ناکارآمدترین واحد کنسانتره استان از نظر کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی، 6/36، 6/85 و 8/86 درصد میباشد. همچنین با فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی واحدهای کنسانتره در استان آذربایجان غربی به ترتیب برابر با 8/75، 7/40 و 33 درصد به دست امد. شکاف بین کارآمدترین و ناکارآمدترین واحد کنسانتره استان از نظر کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی، 50 ، 7/89 و 4/88 درصد میباشد که نشان دهنده عدم کارایی تخصیصی و اقتصادی قابل ملاحظه در واحد کنسانتره استان است.

کلید واژه: کارایی، تحلیل پوششی داده ها، واحدهای کنسانتره، استان آذربایجان غربی

مقدمه

بی تردید انسان در تمامی دوران زندگی خود همواره با مشکلی بنام محدودیت و کمیابی و مواجه بوده است. این محدودیت و کمیابی در تمامی زمینه ها از جمله عوامل تولید و به تبع آن کالاها و خدمات کاملا محسوس است. از این رو بشر برای زندگی چاره ای جز استفاده هر چه بهتر از امکانات موجود جهت دسترسی به تولید بیشتر و با کیفیت بالاتر ندارد. در دنیای ما آنچه که به روشنی پاسخگوی این نیاز می باشد، مفهوم بالقوه کارایی و بهره وری است.

در جهان کنونی میزان تقاضای کالا نسبت به عرضه آن، به دلایلی همچون افزایش جمعیت، افزایش سطح توقعات و انتظارات مردم جامعه و غیره به طور فزایندهای رو به افزایش است، این در حالی است که عدم تعادل در تولید و مصرف غذا در جهان و خصوصاً در کشورهای جهان سوم مسئله بسیار مهمی است که خطر وابستگی را هر چه بیشتر تشدید مینماید، به عبارتی استقلال سیاسی و اقتصادی این کشورها را تهدید میکند. چرا که استقلال در گرو قدرت تولید مواد غذایی میباشد. در این راستا حتی کشورهایی که به منابع طبیعی و انرژی خود متکی هستند نیز در تلاقی فرآیند افزایش جمعیت از یک سو، کاهش تولید و افزایش روز افزون قیمتها از سوی دیگر، امکانات خرید و تأمین غذای مورد نیاز را به تدریج از دست خواهند داد، مگر آنکه خود تولیدکننده مواد غذایی خویش بوده و از پتانسیلهای بالقوه به خوبی استفاده نمایند

بررسی تاریخ و روند رشد کشورهای توسعه یافته و مقایسه آن با کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که وجه تمایز و نقطه قوت این کشورها، استفاده بهینه از فرصت ها و امکاناتی است که در اختیار داشته اند. این مقایسه نشان می دهد که بررسی های مرتبط با بهره وری و کارآیی در جهت تحلیل وضعیت کنونی اقتصادی و صنعتی کشورهای مختلف و ارائه راه کارهای مؤثر در جهت رفع عقبماندگی، تا چه حد حائز اهمیت است. بیشتر کشورهایی که در سال اخیر رشد اقتصادی چشمگیری داشته اند، این رشد را عمدتا” از طریق افزایش کارآیی و بهره وری عوامل تولید به دست آورده اند، به طوری که سهم سرمایه گذاری جدید در این رشد در مقایسه با نقش افزایش کارآیی و بهره وری اندک بوده است

امروزه یکی از مهمترین روشهای توسعه اشتغال و افزایش درآمد در مناطق روستایی، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی است. این فرآیندها میتوانند دربرگیرنده تغییرات فیزیکی، شیمیایی، نگهداری، بسته بندی و توزیع تولیدات کشاورزی باشد

صنعتی شدن کشاورزی و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی دارای ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر هستند و در تعامل با یکدیگر میتوانند مجموعه ای از صنایع را برای دستیابی به توسعه پایدار مناطق روستایی، معرفی کنند

بخش کشاورزی یکی از اساسی ترین پایه های استقلال هر کشور به شمار می رود و نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها دارد. این نقش از نظر تأمین موادغذایی، ایجاد اشتغال، تأمین ارز درخور ملاحظه است و از این رو خودکفایی در زمینه محصولات کشاورزی همواره موردتوجه مدیران و برنامه ریزان بوده است. افزایش تولید محصولات کشاورزی می تواند از طریق افزایش کاربرد عوامل تولید (تا انتهای ناحیه دوم تولید)، تغییرات عمده تکنولوژی و یا بهبود کارآیی بهره بردارن صورت گیرد. افزایش کاربرد عوامل تولید و تغییرات عمده تکنولوژی با محدودیت هایی روبروست، از این رو در شرایط کنونی بهترین و عملی ترین راه افزایش تولید محصولات کشاورزی، بهبود کارآیی و بدست آوردن محصول بیشتر از مجموعه ثابتی از عوامل تولید است.

فهرست مطالب

چکیده 1
فصل اول: کلیات:
۱-۱- مقدمه 3
۱-۲- بیان مسأله 4
۱-۳- فرق آبمیوه با کنسانتره 5
۱-۴- فرآیند تولید کنسانتره میوه 6
۱-۵- اهمیت موضوع و ظرفیت صنایع تبدیلی کشاورزی در استان آذربایجان غربی 12
۱-۶- منطقه مورد مطالعه 13
۱-۷- اهداف تحقیق 14
۱-۸- فرضیه های تحقیق 14
۱-۹- روش پژوهش 15
۱-۱۰- سازماندهی تحقیق 15
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق:
۲-۱- مقدمه 17
۲-۲- اهمیت کارایی در کشاورزی 17
۲-۳- جایگاه صنایع تبدیلی و نقش آن در کاهش ضایعات کشاورزی استان آذربایجان غربی 18
۲-۴- کارایی: تعریف و روشهای محاسبه 20
۲-۵- رهیافتهای محاسبه کارایی 22
۲-۶- پیشینه تحقیق 25
2-6-1- مطالعات خارجی 25
2-6-2- مطالعات داخلی 29
فصل سوم: روش تحقیق
۳-۱- مقدمه 33
۳-۲- روش تحقیق 33
۳-۳- جامعه آماری و حجم نمونه 33
۳-۴- ابزار اندازه گیری 33
۳-۵- تجزیه آماری 34
۳-۶- اندازه گیری کارایی به روش تحلیل فراگیر دادهها (DEA) 34
3-6-1- مدل بازدهی ثابت نسبت به مقیاس (CRS) 37
3-6-2- عامل تولید و محصول اضافی (مازاد) 38
3-6-3- مجموعه مرجع 41
3-6-4- مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (VRS) 42
3-6-5- مدل حداکثرسازی محصول 44
3-6-6- اطلاعات قیمتی و کارایی تخصیصی 46
3-6-7- روش حداقل سازی هزینه 46
3-6-8- روش حداکثرسازی درآمد 47
3-6-9- تحلیل نموداری روش DEA 48
3-6-10- نکاتی در ارتباط با استفاده از روش DEA 49
3-6-11- برخی مزایا و اشکالات روش DEA 50
۳-۷- داده و اطلاعات 50
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل نتایج
۴-۱- مقدمه 5۳
۴-۲- نتایج توصیفی 5۳
4-2-1- توزیع فراوانی نسبی جنسیت مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۳
4-2-2- توزیع فراوانی نسبی سن مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۴
4-2-3- توزیع فراوانی نسبی تحصیلات مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۴
4-2-4- توزیع فراوانی نسبی وضعیت تأهل مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۵
4-2-5- توزیع فراوانی نسبی وضعیت شغلی مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۵
4-2-6- توزیع فراوانی نسبی سابقه کاری مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۶
4-2-7- توزیع فراوانی نسبی تولید محصول دیگر به جز کنسانتره واحدهای کنسانتره 5۷
4-2-8- وضعیت مالکیت واحدهای کنسانتره 5۷
4-2-9- توزیع فراوانی نسبی میزان تولید انواع کنسانتره در 1392 در واحدهای کنسانتره 5۸
4-2-10- توزیع فراوانی نسبی میزان استفاده از مواد نگهدارنده در واحدهای کنسانتره 5۸
4-2-11- توزیع فراوانی نسبی کیفیت میوههای استفاده شده در واحدهای کنسانتره ۵۹
4-2-12- توزیع فراوانی نسبی وضعیت صادرات در واحدهای کنسانتره ۵۹
4-2-13- توزیع فراوانی نسبی میزان فروش محصول در صورت تحریم در واحدهای کنسانتره 6۰
4-2-14- توزیع فراوانی نسبی تأثیر اثرات جوی بر کیفیت محصول در واحدهای کنسانتره 6۱
4-2-15- توزیع فراوانی نسبی تأثیر اثرات جوی بر قیمت محصول در واحدهای کنسانتره 6۱
۴-۳- نتایج برآورد انواع کارایی 6۲
۴-۳-۱- محاسبه کارایی فنی و شناسایی واحدهای مرجع واحدهای کنسانتره 6۲
۴-۳-۲- محاسبه انواع کارایی واحدهای کنسانتره بر اساس مدل بازدهی ثابت نسبت به مقیاس 6۴
۴-۳-۳- محاسبه انواع کارایی واحدهای کنسانتره بر اساس مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس 6۶
۴-۳-۴- نتایج حاصل از برآورد کارایی فنی و مقیاس در وضعیت بازدهی متغیر نسبت به مقیاس 7۰
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد ها
۵-۱- مقدمه 7۵
۵-۲- نتیجه گیری 7۵
۵-۳- پیشنهادها 7۸
۵-۴- پیشنهادهای پژوهشی ۷۹
منابع 8۰
ضمائم 8۶
ABSTRAC 93

فهرست جداول

جدول 3‑1- اطلاعات مربوط به مقادیر ستانده و نهاده واحدهای کنسانتره در سال 1391 5۱
جدول 4-1- توزیع فراوانی نسبی جنسیت مدیر عاملهای مورد مطالعه 5۳
جدول 4-2- توزیع فراوانی نسبی سن مدیر عاملهای مورد مطالعه 5۴
جدول 4- 3- توزیع فراوانی نسبی تحصیلات مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۵
جدول 4- 4- توزیع فراوانی نسبی وضعیت تأهل مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۵
جدول 4-5- توزیع فراوانی نسبی شغلی مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۶
جدول 4- 6- توزیع فراوانی نسبی سابقه کاری مدیر عاملهای واحدهای کنسانتره 5۶
جدول 4- 7- توزیع فراوانی نسبی تولید محصول دیگر به جزکنسانتره میوه توسط واحدهای کنسانتره 5۷
جدول 4-8- وضعیت مالکیت واحدهای کنسانتره 5۷
جدول 4-9- میزان تولید انواع کنسانتره میوه در سال 1392 در واحدهای کنسانتره 5۸
جدول 4-10- توزیع فراوانی نسبی استفاده از مواد نگهدارنده در واحدهای کنسانتره ۵۹
جدول 4-11- توزیع فراوانی نسبی کیفیت میوههای استفاده شده در واحدهای کنسانتره ۵۹
جدول 4-12- توزیع فراوانی نسبی صادرات در واحدهای کنسانتره 6۰
جدول 4-13- توزیع فراوانی نسبی میزان فروش محصول در صورت تحریم 6۰
جدول 4- 14- توزیع فراوانی نسبی تاثیر اثرات جوی بر کیفیت محصول در واحدهای کنسانتره 6۱
جدول 4- 15- توزیع فراوانی نسبی تأثیر اثرات بر قیمت محصول در واحدهای کنسانتره 6۱
جدول 4-16- انواع کارایی فنی واحدهای کنسانتره براساس مدل بازدهی ثابت نسبت به مقیاس 63
جدول 4-17- نتایج انواع کارایی واحدهای کنسانتره براساس مدل بازدهی ثابت نسبت به مقیاس 6۶
جدول 4-18- نتایج انواع کارایی واحدهای کنسانتره براساس مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس ۶۹
جدول 4-19 – میزان کارایی فنی و مقیاس با استفاده از مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس……………..7۲
جدول 4‑20- الگوگیری واحدهای تولیدی آذربایجان غربی از واحدهای مرجع