بررسی تأثیر تراکم های مختلف کشت گندم در شرایط دیم بر روی تغییرات مورفولوژیک عملکرد و اجزای عملکرد و شناخت تراکم مطلوب : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” بررسی تأثیر تراکم های مختلف کشت گندم در شرایط دیم بر روی تغییرات مورفولوژیک عملکرد و اجزای عملکرد و شناخت تراکم مطلوب ” با گرایش زراعت و اصلاح نباتات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده بررسی تأثیر تراکم های مختلف کشت گندم در شرایط دیم بر روی تغییرات مورفولوژیک عملکرد و اجزای عملکرد و شناخت تراکم مطلوب :

براي بررسي تأثير تراکم های مختلف کشت گندم در شرایط دیم بر روی تغییرات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد و شناخت تراکم مطلوب بر روی دو رقم گندم کوهدشت و دهدشت آزمايشي به صورت فاکتوريل و در قالب طرح پايه بلوکهاي کامل تصادفي با 12 تيمار و در 4 تکرار در شهرستان گچساران ، در مرکز آموزش کشاورزی امامزاده جعفر در سال زراعی 91-90 به مرحله اجرا درآمد. فاکتورهاي آزمايشي عبارت بودند از فاکتور A، ارقام گندم دیم (دهدشت و کوهدشت) و فاکتور B ، تراکم در 6 سطح (50 و 100 و 200 و 300 و 400 و 500 ) در متر مربع. نتایج تجزیه واریانس بر روی صفات مورد بررسی نشان داد که دو رقم دهدشت و کوهدشت از نظر طول سنبله، در سطح احتمال یک درصد و در صفت عرض پهنک برگ در سطح احتمال پنج درصد با هم اختلاف معنی دار آماری دارند. همچنین اثر سطوح مختلف تراکم بذر بر طول سنبله، عرض پهنک برگ، طول ساقه و طول پهنک برگ معنی دار نبود. اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم مورد استفاده بر طول پهنک برگ در سطح احتمال آماری یک درصد معنی دار بود. همچنین نتایج جدول تجزیه واریانس نیز نشان داد که دو رقم گندم دهدشت و کوهدشت از نظر ضریب پنجه، تعداد بوته خشک شده در متر مربع و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد و در صفات ضریب پنجه غیر مثمر، تعداد دانه در سنبله، وزن کاه و ارتفاع بوته در سطح احتمال پنج درصد با هم اختلاف معنی دار آماری دارند. همچنین ارقام مورد استفاده از نظر ضریب سنبله بارور، عملکرد دانه در مترمربع، عملکرد تک بوته، وزن سنبله با کاه، وزن دانه در متر مربع و تعداد دانه در متر مربع و عملکرد دانه در هکتار، با هم تفاوتی نداشتند.

همچنین اثر سطوح مختلف تراکم بذر بر ضریب پنجه مثمر، ضریب پنجه غیر مثمر و  وزن کاه در سطح احتمال پنج درصد و تعداد بوته خشک شده در متر مربع در سطح احتمال یک درصد معنی دار بوده و بر سایر صفات تاثیر معنی داری نداشت.

اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم مورد استفاده بر ارتفاع بوته و تعداد بوته خشک شده در متر مربع  تاثیر معنی داری داشت. درهر دو رقم بیشترین عملکرد مربوط به تراکم 500 بوته در متر مربع بود. با افزایش تراکم دانه در هر دو رقم تعدا پنجه مثمر، وزن هزار دانه کاهش یافت.

مقدمه:

غلات نقش ويژه و مهمي در الگوي مصرف هر کشوري را در دنيا دارد و به همين دليل از دير باز حکومتهاي حاکم بر دنيا برخوردي فعال در جهت ازدياد غلات بويژه گندم مورد نياز کشور خود کرده اند. از سقراط نقل مي کنند که گفته است، نظامي مي تواند بر آتن حکومت کند که قادر باشد نان آنرا براحتي تأمين کند. جمعيت دنيا در  7000 ـ 6000 سال قبل از ميلاد   10-5 ميليون نفر و در  ابتداي قرن بيستم حدود 5/1 ميليارد نفر در سال 1960 بالغ بر 3 ميليارد نفر بوده است و در سال 1965 رشد جمعيت دنيا 2% بوده است که بعداً در سالهای  (1977-1970)  به 9/1% و در سالهاي (90-1988) به 6/1 درصد کاهش يافته است. چنانچه رشد جمعيت بدین ترتیب ادامه یابد، جمعیت دنیا در سال 2025.  احیاناً به 2/8 میلیارد نفر خواهد رسید. بیش از ⅔ جمعیت دنیا در ممالک در حال توسعه زندگی می کنند و بیش از 20% جمعیت ممالک توسعه نیافته در قحطی به سر می برند و متجاوز از 50% فقر غذایی دارند که خود عامل مهم بیماری و ناتوانایی جسمی است. افزایش جمعیت دنیا یکی از مسائل مهم قرن آینده خواهد بود. یکی از مهمترین تولیدات غذایی برای انسان غلات می باشند تقریبا 55% از پروتئین ها و 15% از چربی ها،70% از گلو سید ها و به طور کلی 55-50% کالری مصرف شده توسط انسان در دنیا به وسیله غلات تامین می گردد.   (نورمحمدي و همكاران، 1389).

گندم به عنوان مهمترين محصول استراتژيك همواره نقش اساسي درامنيت اقتصادي كشور هارا  ايفا نموده است. هزاران سال است كه گياه گندم و خواص بي همتاي آن شناخته شده است. گذشت زمان و تنوع زيستي گياه باعث گرديده تا مبدأ اصلي اجداد گندم امروزي مورد ترديد قرار گیرد.

طبقه بندي گياه گندم نانوايي به صورت زير است :

قلمرو             : گياهان          = Plantae

بخش             : گل داران       = spermatophyta

زير بخش         : نهان دانگان     = angiosperm

رده               : تك لپه اي ها  = monocotyledon

راسته             : گرامينالس      = Graminales

خانواده يا قبيله  : تري تي سه آ  = Triticeae

جنس            : گندميان        = Triticum

گونه              : گندم نان       = Aestivum

متخصصان گندم را به 16 گونه تقسيم و بر حسب اينکه سلولهاي به وجود آورند ه آن داراي 7 و 14 يا 21 جفت کروموزوم باشند و آنرا به سه گروه تقسيم مي کنند بنابراين جنس گندم 16 گونه دارد. مهمترين گونه های  زراعی که قابليت فرآوري را دارندشامل T.dorumو T.vulgare يا T.aestiveumو T.cumpactumمي‌باشند.(کريمي،1371) .

نتيجه گيري

انجام يک آزمايش در يک سال با توجه به تغييرات شرايط آب و هوايي نمي تواند بيانگر نتيجه اي باشد که بتوان به آن اکتفا کرد. از انجام این آزمایش می توان چنین نتیجه گرفت که تراکم اولیه 500 بوته در متر مربع(جدول 4/11)، بهترین تراکم بوده و بالاترین عمکرد را داشته است. ولی از انجا که تلفات بوته در کشت دیم و از بین رفتن ساقه های جانبی در چار چوب غالبیت رأس ساقه (Apical dominant) در اثر تنش رطوبتی بستگی به میزان بارندگی سالانه و زمان بارندگی دارد، از این رو می توان چنین نتیجه گرفت که در چنین شرایط ناهمگونی، تراکم مطلوب سال به سال، بستگی به وضعیت آب و هوایی و میزان و زمان بارندگی  می تواند متغییر باشد. به خصوص در مناطق نیمه خشک نوسانات میزان و پراکنش بارندگی سالانه بسیار متفاوت و قابل توجه می باشد. در نتیجه در سال های مختلف و مناطق متفاوت می توان انتظار عملکرد بسیار متفاوتی را داشت. از این رو تراکم مطلوب در سال های متفاوت، بستگی به میزان و پراکنش بارندگی دارد.

جدول (4-12) تراکم بوته و بوته های تلف شده و باقیمانده و درصد بوته های باقی مانده، میزان عملکرد در هکتار پس از استرس رطوبتی

با توجه به جدول 4-12 میزان تلفات بوته پس از استرس رطوبت در تراکم های متفاوت بین 38 % تا 55 % بوده است و تراکم مطلوب در حدود 219 بوته در متر مربع در تراکم اولیه 500 بوته در متر مربع بوده است. در سال زراعی 91-90 برای رسیدن به تراکم مطلوب 220 بوته باید با تراکم اولیه 500 بوته شروع به کشت نمود.  البته می توان تصور کرد که(مثال 1) با بارندگی کمتر این میزان تلفات می توانست بیشتر بوده و تفاوتی نیز در در صد تلفات        تراکم های متفاوت پدید آید. همچنین اگر در یک سال زراعی(مثال 2) میزان بارندگی و رطوبت خاک تا زمان به ساقه رفتن کافی باشد، بوته های گیاهی در تراکم های متفاوت همراه با ساقه های جانبی می توانند تا آن زمان به رشد خود ادامه دهند و استقرار داشته باشند. در چنین شرایطی، تا این زمان امکانات رشد همانند کشت آبی بوده و تراکم های متفاوت دارای مصرف آب زیادی می باشند. در یک چنین موقعیتی با خشک شدن خاک، تنش رطوبتی نسبت به تراکم هایی که بیشترین سایه انداز گیاهی را دارند، ناگهان خیلی شدید شده و تلفات بوته و ساقه های جانبی نیز به همان نسبت زیاد می شود. از مثال های 1 و 2 می توان نتیجه گرفت که در هر سالی بالاترین عملکرد، می تواند در تراکم های متفاوتی به دست آید.

در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت که برای به دست آوردن بالاترین عملکرد در کشت دیم باید عملیات کشت را با تراکم بالا (نسبت به آب و هوای منطقه) انجام داد، تا نسبت به میزان بارندگی سال و تلفات بوته وساقه به بالاترین میزان عملکرد ممکن در آن سال زراعی رسید.

فهرست مطالب

چکیده 1

مقدمه 2

فصل اول: کلیات

1-1- تاریخچه 5

1-2- سطح زیر کشت و تولیدات  5

1-3- اهمیت و دانۀ غلات از نظر غذایی 6

1- 3-1- دانه (میوه 6

1-3-2- لایه آلئورون 7

1-3-3- آندوسپرم  7

1-3-4- جنین  7

1-4- رشد و نمو غلات 7

1-4-1- جوانه زدن 7

1-4-2- پنجه زنی 9

1-4-3- تشکیل ساقه (ساقه رفتن  14

1-4-4- مرحله سنبله رفتن (خوشه رفتن 15

1-4-5- مرحله گل دادن و باروری 16

1-4-6- مرحله تشکیل و رسیدن دانه 17

1-4-7-  ورس (خوابیدگی غلات 18

1-5- اهمیت اقتصادی گندم 18

1-6- نواحی کشت گندم در دنیا 19

1-7- تقسيم بندي گندم بر مبناي خصوصيات ژنتيكي 19  

1-7-1- گندمهای تک دانه یا Einkorn (دیپلوئید 20

1-7-2- گندمهای جفت دانه (تتراپلوئید 20

1-7-3- گندمهای معمولی یا نان (دهگزاپلوئید 20

1-8- ترکیب شیمیایی و ارزش غذایی دانه گندم 20

1-8-1- کربوهیدرات 20

1-8-2- مواد پروتئینی 21

1-8-3- مواد چربی 21

1-8-4- مواد سلولزی 21

1-8-5- مواد معدنی 21

1-8-6- ویتامین ها 22

1-9- دانه گندم 22

1-9-1- خفتگی بذر (خواب بذر 22

1-10- تراکم بوته ها 22

1-10-1 تراکم و ساقه های حامل سنبله گندم 24

1-11- گروه های گندم و واکنش به عوامل محیطی 25

1-11-1- گندم و واکنش به نور و حرارت  ….25

1-11-2رطوبت 25

1-11-3- خاک 26

1-11-4- تناوب زراعی 26

1-11-5- کود 27

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1- مروری بر تحقیقات انجام شده 29

 فصل سوم: مواد و روشها

3-1- مواد و روشها 35

3-1-1- انواع مشخصات محل آزمایش 36

3-1-2روش های اندازه گیری 37

3-2- خصوصیات خاک 40

3-3- مشخصات ارقام 41

3-4- عملیات داشت 41

3-4-1- مبارزه با آفات و بیماریها 41

3-5. عملیات برداشت 42

3-6- اندازه گیری  44

3-6-1. وزن کاه با سنبله…… 45

3-6-2. وزن کاه…… 45

3-6-3. ارتفاع گياه  45

3-6-4. بوته هاي خشك شده 45

3-7. اندازه گیری شاخص برداشت…… 45

3-8. اندازه گیری صفات…… 46

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1 نتایج و بحث 48

4 –2 – اثر سطوح مختلف تراکم بذر بر صفات مورد بررسی قبل از تنش………………….. 49

4–3- اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر صفات مورد بررسی…………….. 50

4–4 – اثر ارقام مختلف بر صفات مورد بررسی بعد از تنش…………………………………………. 52

4–5- اثر ارقام مختلف بر میانگین صفات مورد بررسی بعد از تنش……………………………. 53

4–6- اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر صفات مورد بررسی……………… 58

نتيجه گيري  70

پیشنهادات  72

منابع 73

فهرست جداول

جدول 1-1 سطح زیر کشت، میانگین محصول در هکتار 5……

جدول 1-2  وضعیت جهانی غلات 6……

جدول 1-3 ویتامینهای دانه گندم   ..22……

جدول 3-1 خصوصیات خاک  40……

جدول شماره3-2 جمع عملكرد تراكم ها در 4 تكرار هيجده متري به كيلوگرم………… 42

جدول شماره 3-3 میزان بارندگی درسالهای 90-71 درشهرستان گچساران 46

جدول4-1. تجزیه واریانس صفات مورد بررسی قبل از تنش…… 48

جدول4-2. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی قبل از تنش  به روش دانکن در

ارقام مختلف 49

جدول (4-3).مقایسه میانگین صفات مورد بررسی قبل از تنش به روش دانکن در

تراکم های مختلف 49

جدول(4-4) مقایسه میانگین صفات مورد بررسی قبل از تنش به روش دانکن در

تراکم های مختلف و ارقام مختلف 51

جدول(4-5) تجزیه واریانس صفات مورد بررسی بعد از تنش…… 52

جدول (4-6).تجزیه واریانس صفات مورد بررسی بعد از تنش…… 53

جدول (4-7) مقایسه میانگین صفات مورد بررسی بعد از تنش  به روش دانکن در ارقام

مختلف 53

جدول (4-8) مقایسه میانگین صفات مورد بررسی بعد از تنش  به روش دانکن در

ارقام مختلف 54

جدول (4-9)مقایسه میانگین صفات مورد بررسی بعد از تنش به روش دانکن در

تراکم های مختلف 55

جدول (4-10) مقایسه میانگین صفات مورد بررسی بعد از تنش به روش دانکن در

تراکم های مختلف 56

جدول(4-11) مقایسه میانگین صفات مورد بررسی بعد از تنش به روش دانکن در

تراکم های مختلف و ارقام مختلف 59……

ادامه جدول (4-11) مقایسه میانگین صفات مورد بررسی بعد از تنش به روش دانکن

در تراکم های مختلف و ارقام مختلف 69

جدول (4-12) تراکم بوته و بوته های تلف شده باقیمانده و درصد بوته های باقیمانده میزان عملکرد در هکتار پس از استرس رطوبتی  70

فهرست شکل

شكل 1-1 یاخته  های اسکوتلم (Bilteanu et al 1983 8

شكل 1-2 طرح سه بعدی یاخته های آغازین وبخش های انتهائی جوانه (Wheat and wheat improvement1987)   8

شكل 1-3 تشکیل پرایموردیای منطقه زیر بخش انتهائی جوانه  17  (Wheat and wheat improvement1987)       9

شکل 1-4 شمای پنجه زنی درگندم ( 1984 Ceapoiu et al )…… 11

شکل 1-5 مریستم رویشی در حالت جنینی ( 1) و مراحل مختلف رشد 12

شکل 1-6 مراحل رشد و نمو گندم بر اساس روش فیکس – کوپرمن…… 13

شکل 1-7  مدل و رشد و نمو گندم (Geisler1988)…… 14

شکل1-8 ویژگیهای برگ غلات دانه ریز(Neal C.Stoskopf 1981 )…… 15

شکل 1-9 سنبلچه گندم (1984 Ceapoiu et al)…… 16

شکل 1-10 گل گندم (Neal C.Stoskopf 1981 )…… 16

شکل 1-11 شدت روند انتقال مواد فتوسنتز شده و فعالیت اندامهای مختلف یک غله (Geisler1988)          18

شکل 3-1 مرحله کاشت…… 38

شکل 3-2 مرحله سبز شدن در حال به ساقه رفتن 38

شکل 3-3  مرحله در حال ظهور سنبله دهی در رقم گندم دیم دهدشت 39

شکل 3-4 مرحله سنبله دهی رقم گندم دیم دهدشت 40

شکل 3-5 مرحله سنبله دهی رقم گندم دیم کوهدشت 40

شکل شماره 3-6 مرحله رسیدن دانه دهدشت تراکم 400 تیمار 1 تکرار 1 43

شکل شماره 3-7 مرحله رسیدن دانه کوهدشت تراکم 50 تیمار 1 تکرار 1 43

شکل شماره 3-8 مرحله رسیدن دانه کوهدشت تراکم 500 تیمار 2 تکرار 3 44

فهرست نمودار

نمودار 1-1 تاثیر مجموعه درجات حرارت دریافتی از کاشت تا ابتدای یخبندان زمستان بروی میزان تراکم سنبله به هنگام برداشت (Ceapoiu et al 1984 24

نمودار 1-2 تأثیر کمبود آب در مراحل گل دادن و رسیدن بر روی عملکرد گندم

(Ceapoiu et al 1984 26……

نمودار (4-1) اثر ارقام مختلف بر روی صفات مورد بررسی قبل از تنش……………………… 49……

نمودار (4-2) اثر سطوح مختلف  تراکم بذر بر روی صفات مورد بررسی قبل از تنش.. 50……

نمودار (4-3) اثر سطوح مختلف  تراکم بذر و نوع رقم برعرض سنبله، ضریب پنجه دهی

و عرض پهنک برگ 51……

نمودار (4-4) اثرمتقابل سطوح مختلف  تراکم بذر و نوع رقم بر طول سنبله، طول پهنک برگ

و طول ساقه 52……

نمودار (4-5) اثر ارقام مختلف بر روی صفات مورد بررسی بعد از تنش………………………. 54……

نمودار (4-6) اثر ارقام مختلف بر روی صفات مورد بررسی بعد از تنش………………………. 55……

نمودار (4-7) اثر سطوح مختلف  تراکم بذر بر روی صفات مورد بررسی بعد از تنش… 56……

نمودار (4-8) اثر سطوح مختلف  تراکم بذر بر وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و عملکرد تک

بوته 57……

نمودار (4-9) اثر سطوح مختلف  تراکم بذر بر وزن سنبله با کاه، وزن کاه و تعداد

دانه در سنبله 57……

نمودار (4-10) اثر سطوح مختلف  تراکم بذر بر تعداد دانه و عملکرد دانه………………….. 58……

نمودار (4-11) اثرمتقابل‌سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر‌ضریب‌پنجه در‌متر‌مربع 59……

نمودار (4-12) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر ضریب پنجه مثمر در

متر مربع 59……

نمودار (4-13) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر ضریب ساقه مثمر در

متر مربع 60……

نمودار (4-14) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر ضریب سنبله بارور در

متر مربع 61……

نمودار (4-15) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر ضریب پنجه غیر مثمر در

متر مربع 61……

نمودار (4-16) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر ضریب ساقه غیر مثمر در

متر مربع 62……

نمودار (4-17) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر ضریب سنبله غیر بارور

در متر مربع 62……

نمودار (4-18) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر وزن هزار دانه بر حسب

گرم 63……

نمودار (4-19) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم عملکرد دانه بر حسب

گرم در متر مربع 63……

نمودار (4-20) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر عملکرد دانه بر

حسب کیلوگرم در هکتار 64……

نمودار (4-21) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر عملکرد تک بوته بر

حسب گرم درمتر مربع 64……

نمودار (4-22) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر وزن سنبله با کاه بر

حسب گرم درمتر مربع 65……

نمودار (4-23) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر وزن کاه بر حسب گرم در

متر مربع 65……

نمودار (4-24) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر وزن دانه بر حسب گرم

درمتر مربع 66……

نمودار (4-25) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر تعداد دانه در سنبله

درمتر مربع 66……

نمودار (4-26) اثرمتقابل‌سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر تعداد دانه درمتر مربع 67……

نمودار (4-27) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر تعداد بوته خشک شده

درمتر مربع 67……

نمودار (4-28) اثر متقابل سطوح مختلف تراکم بذر و نوع رقم بر ارتفاع بوته بر حسب

سانتیمتر 68……

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.