تحلیل الگوي پوشش ریسک و بیمه در نظام مالی اسلامی (مطالعه تطبیقی آراء دانشمندان اسلامی) : دانلود پایان نامه ارشد رشته فقه و حقوق اسلامی

رشته فقه و حقوق اسلامی در میان داوطلبان علوم انسانی از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. دیجی لود پایان نامه ای در مقطع کارشناسی ارشد با موضوع ” تحلیل الگوي پوشش ریسک و بیمه در نظام مالی اسلامی (مطالعه تطبیقی آراء دانشمندان اسلامی) ” با فرمت Word (قابل ویرایش ) و در 193 صفحه برای شما عزیزان فراهم کرده است. همچنین شما می توانید در میان مجموعه کامل از پایان نامه های رشته فقه و حقوق اسلامی که تیم دیجی لود گرداوری کرده است ، مناسب ترین پایان نامه را تهیه کنید و از آن به نحو احسن بهره مند شوید. برای راحتی شما دانشجویان گرامی ، پایان نامه ها در قالب ورد بوده و کاملا قابل ویرایش است. دی جی لود آرزو می کند همه ی شما عزیزان به اهداف و آرزوهای خود برسید.

چکیده پایان ن‏امه تحلیل الگوي پوشش ریسک و بیمه در نظام مالی اسلامی (مطالعه تطبیقی آراء دانشمندان اسلامی) :

در این تحقیق تبیین مفهوم، مبانی و ساختار نظریه­ی بیمه و پوشش ریسک در اقتصاد اسلامی مدّنظر بوده است.  همچنین انجام یک مطالعه­ی تطبیقی بین آراء اندیشمندان مسلمان در مورد بیمه در مالیه­ی اسلامی به منظور روشن شدن محل اختلاف و تبیین مرز دانش در این حوزه صورت گرفته است. لذا در این راستا لازم بود تا ابتدا مفهوم نظری ریسک و روشهای مدیریت آن مورد توجه قرار گیرد، سپس از این رهگذر وارد بحث بیمه به عنوان یک تکنیک عملی و مالی جهت مدیریت ریسک در اقتصاد متعارف شده، آتگاه به دلیل اقتضای فضای تحقیق در ادامه با توجه به روش­های معمول و شناخته شده در جهان به توضیح پیرامون پوشش ریسک و تکافل به عنوان جایگزین بیمه­ی متعارف در اقتصاد اسلامی پرداخنه شده است.

در پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای در مرحله­ی اول مباحث ریسک و بیمه در دو گستره­ی اقتصاد متعارف و اسلامی توصیف شده است. سپس تحلیل فقهی و تطبیقی بین آراء اندیشمندان اسلامی راجع به استفاده­ی مسلمانان از قراردادهای بیمه­ی متعارف که مورد نیاز روز جوامع است، ارائه گردیده تا مبانی اختلاف­نظرها از این رهگذر مشخص شود.نتایج مطالعه­ی تطبیقی نشان داد که اختلا­ف­­­نظرهای اندیشمندان مسلمان هنگام ارائه­ی نظرات متفاوت و گاه متضاد در خصوص مشروعیت ابزار اقتصادی نوین،که بیمه یکی از برجسته­ترین آن­ها است، از 7 حوزه ناشی گردیده که در واقع نشان از مبنای فکری و ذهنی متفاوت ایشان و زاویه ی دید خاص ایشان نسبت به منابع دینی دارد. بطور خلاصه می­توان گفت بطور معمول مخالفان بیمه­ی متعارف به سه دسته تقسیم می­شوند: دسته­ی اول که مخالف هر گونه بیمه بوده و معتقدند که تمام لزومات نظری و عملی در دین بیان شده است و قرارداد بیمه امری مستحدث و مشروع است که جایی در باب­های فقه اسلامی ندارد. اما مخالفان این گروه اعم از کسانی که به دلیل شبهات با بیمه مخالفند و چه موافقان، معتقدند شارع مقدس نسبت به رفتار انسان مکلّف عاقل آزادی عمل قائل شده است لذا بیمه را مورد بررسی فقهی قرار می­دهند. دسته­ ی دوم که به دلیل شبهات فقهی تشخیص داده در این قرارداد با مشروعیت آن مخالفت می­کنند. ایرادات مورد نظر این گروه و نیز پاسخ­های داده شده به آنها از مباحث موضوع ­شناسی و اعتقاد به مدخلیت نیازهای انسان در توجیه و جواز استفاده از طراحی­های نوین مالی، اعتقاد به حجیت عرف در تشخیص معیارهای فقهی و نیز توجه به اصول و عمومات فقهی ناشی می­شود. دسته­ی سوم که تنها متعرض مشروعیت بیمه­ی عمر هستند. همچنین دیدگاههای موافقان با مشروعیت بیمه­ی متعارف از اعتقاد به تأیید شارع نسبت به رفتار انسان مکلّف، مدخلیت نیازهای انسان در توجیه رفتار، حجیت عرف، مباحث موضوع­شناسی و توجه به اصول و عمومات فقهی سرچشمه گرفته است.   

کلید واژگان: ریسک، مدیریت ریسک، بیمه، تکافل، غرر، قمار

سؤالات تحقیق

با توجه به اینکه این تحقیق به صورت اکتشافی انجام می­شود در آن فرضیه­ای مطرح نمی­شود؛ اما سؤالات اصلی تحقیق در راستای هدف نهایی و متناظر با اهداف جزئی تحقیق به شرح ذیل بیان می­شوند:

1). بیمه و مدیریت ریسک در نظام مالی اسلامی چه مفهومی دارد؟

2). اختلاف نظرهای موجود بین اندیشمندان اسلامی در این حوزه چیست؟

3). آخرین دستاوردها و دیدگاههای ابراز شده از سوی صاحبنظران مسلمان در باره بیمه و مدیریت ریسک کدامند؟

اهداف تحقیق

مهمترین هدف این تحقیق را می­توان تبیین مفهوم، مبانی و ساختار نظریه­ی بیمه و پوشش ریسک در اقتصاد اسلامی عنوان نمود. در این راستا اهداف فرعی به شرح زیر مورد نظر محقق می­باشد:

1). تبیین اختلاف نظرها در خصوص الگوی پوشش ریسک و بیمه در اقتصاد اسلامی؛

2). تبیین مرز دانش در پوشش ریسک و تکافل؛

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات                                                                                

1-1.مقدمه ……………………………………     1

1-2. طرح مسئله تحقیق ………………………….     2

1-3. سوالات تحقیق ……………………………..     3

1-4. اهمیت مسئله ……………………………..     3

1-5. اهداف تحقیق ……………………………..     4

1-6. روش پژوهش ……………………………….     4

1-7. پیشینه تحقیق …………………………….     4

1-8. مفاهیم کلیدی …………………………….     7

فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع در ادبیات متعارف

2-1.مقدمه ……………………………………    10

2-2. بخش اول: مروری بر مبانی نظری ریسک و مدیریت آن در ادبیات اقتصادی متعارف ………………………………………    11

2-2-1. مفهوم ریسک …………………………….    11

2-2-2. انواع ریسک …………………………….   14

2-2-3. زمینه­های نظری مدیریت ریسک ……………….   15

2-2-3-1. درآمدی بر مدیریت ریسک …………………   15

2-2-3-2. ضرورت مدیریت ریسک …………………….   15

2-2-3-3. ماهیت مدیریت ریسک …………………….   16

2-2-3-4. فرآیند مدیریت ریسک ……………………   17

2-2-3-5. راهبردهای مدیریت ریسک …………………   17

2-2-3-5-1. تکنیک­های مورد انتخاب ریسک­گریزها ………   18

2-2-3-5-2. تکنیک­های مورد انتخاب ریسک­پذیرها ………   18

2-3. بخش دوم: انواع بیمه ………………………   20

2-3-1. بیمه بازرگانی متعارف ……………………   20

2-3-1-1. واژه بیمه ……………………………   20

2-3-1-2. معنای اصطلاحی بیمه …………………….   21

2-3-1-3. تاریخچه بیمه بازرگانی متعارف …………..   21

2-3-1-4. ارکان قرارداد بیمه بازرگانی ……………   23

2-3-1-5. اصول بیمه بازرگانی ……………………   24

2-3-1-6. انواع رشته­های بیمه بازرگانی ……………   27

2-3-1-6-1. بیمه­های اموال ………………………   29

2-3-1-6-1-1. بیمه­های اشیاء …………………….   30

 2-3-1-6-1-2. بیمه­های زیان پولی …………………   31

2-3-1-6-1-3. بیمه­های مسئولیت …………………..   31

2-3-1-6-2. بیمه­های اشخاص ………………………   31

2-3-1-6-2-1. بیمه عمر …………………………   31

2-3-1-6-2-1-1. تاریخچه و ماهیت بیمه عمر ………….   32

2-3-1-6-2-1-2. تعریف بیمه عمر …………………..   32

2-3-1-6-2-1-3. انواع بیمه­نامه­های عمر …………….   33

2-3-1-6-2-1-4. حق­بیمه قرارداد بیمه عمر …………..   33

2-3-1-6-2-2. بیمه­های حوادث اشخاص ……………….   36

2-3-1-6-2-2-1. اقسام بیمه حوادث …………………   36

2-3-1-6-2-2-2. تعهدات بیمه­گر و موارد استثنا ………   37

2-3-1-6-2-3. بیمه­های بهداشت و درمان …………….   37

2-3-1-6-2-3-1. معرفی بیمه درمانی ………………..   37

2-3-1-6-2-3-2. اقسام بیمه درمانی ………………..   37

2-3-1-6-3. بیمه­های مسئولیت …………………….   37

2-3-1-6-3-1. معرفی بیمه­های مسئولیت ……………..   38

2-3-1-6-3-2. انواع بیمه­های مسئولیت ……………..   38

2-3-2. بیمه تعاونی ……………………………   38

2-3-2-1. معرفی بیمه تعاونی …………………….   39

2-3-2-2. ساختار مدیریتی بیمه تعاونی …………….   39

2-3-3. بیمه اجتماعی متعارف …………………….   39

2-3-3-1. تاریخچه و ماهیت بیمه­های اجتماعی ………..   39

2-3-3-2. بیمه اجتماعی تحت تأثیر سیاستهای اقتصادی و اجتماعی       40

2-3-3-3. سیر تکامل خدمات بیمه­ای دولتی …………..   44

2-3-3-4. ویژگی­های بیمه­های اجتماعی ……………….   46

2-3-3-5. اصول و موازین نظام بیمه اجتماعی ………..   47

2-3-3-5-1. اصول حاکم بر نحوه اداره امور تأمین اجتماعی       47

2-3-3-5-2. اصول حاکم بر نحوه تأمین مالی بیمه­های اجتماعی      48

2-3-3-5-3. اصول حاکم بر نحوه ارائه مزایا ………..   48

2-3-3-6. طرح­ها و برنامه­های بیمه اجتماعی ………….   50

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

3-1.مقدمه ……………………………………   53

3-2. انواع تحقیق ……………………………..   53

3-3. روش تحقیق ……………………………….   54

3-3-1. روش تحقیق توصیفی ……………………….   54

3-3-1-1. هدف تحقیق توصیفی ………………………   55

3-3-1-2. انواع تحقیقات توصیفی ………………….   55

3-3-2. تعریف روش تحلیل محتوا …………………..   55

3-3-2-1. مراحل تحلیل محتوا ……………………..   56

3-3-3. درآمدی بر روش تحقیق تطبیقی ………………   56

3-3-3-1. تعریف مطالعه تطبیقی……………………   57

3-3-3-2. هدف مطالعه تطبیقی……………………..   57

فصل چهارم: پوشش ریسک و بیمه در آراء اندیشمندان اسلامی؛ تجزیه و تحلیل یافته­ها

4-1. مقدمه …………………………………..   58

4-2. بخش اول: پوشش ریسک و بیمه در مالیه اسلامی ……   59

4-2-1. مدیریت ریسک در اسلام …………………….   59

4-2-2. الگوی تکافل در پوشش ریسک ………………..   59

4-3. بخش دوم: ماهیت فقهی بیمه متعارف؛ اختلاف نظرهای اندیشمندان اسلامی …………………………………………….   60

4-3-1. موافقان مشروعیت ………………………..   61

4-3-1-1. بیمه های بازرگانی متعارف در تطبیق با عقود شرعی     61

4-3-1-1-1. قرارداد بیمه و عقد مضاربه ……………   62

4-3-1-1-2. قرارداد بیمه و عقد ضمان ………………   62

4-3-1-1-3. قرارداد بیمه و صلح ………………….   62

4-3-1-1-4. قرارداد بیمه و هبة معوّضه …………….   63

4-3-1-2. بیمه های بازرگانی متعارف در تطبیق با نهادهای حقوقی صدر اسلام ………….   63

4-3-1-2-1. نظام عاقله و عقد بیمه ……………….   63

4-3-1-2-2. عقد بیمه و ضَمان خطرالطریق ……………   64

4-3-1-2-3. قرارداد بیمه و عقد موالات …………….   64

4-3-1-3. بیمه های بازرگانی متعارف به عنوان عقود جدید و مشروع     65

4-3-2. مخالفان مشروعیت ………………………..   66

4-3-2-1. فقهایی که عقود شرعی را محصور در تعدادی خاص می­دانند      67

4-3-2-2. فقهایی که شرایط کلی صحت عقود را در نظر می­گیرند     67

4-3-2-2-1. وجود غرر …………………………..   67

4-3-2-2-2. وجود رهان ………………………….   69

4-3-2-2-3. وجود میسر ………………………….   69

4-3-2-2-4. وجود ربا …………………………..   71

4-3-2-2-5. ضمان مالم یجب ………………………   72

4-3-2-2-6. اکل مال به باطل …………………….   72

4-3-2-2-7. وجود غبن …………………………..   73

4-3-2-2-8. معلق بودن عقد ………………………   74

4-3-2-2-9. معامله کالی به کالی …………………   74

4-3-2-2-10. مغایرت با اصل توکل …………………   74

4-3-2-2-11. معامله بر معدوم ……………………   75

4-3-2-2-12. مغایرت با آزادی اراده ………………   75

4-3-2-2-13. اجماع بر تحریم …………………….   76

4-3-2-2-14. سفهی بودن …………………………   76

4-3-3. قائلان به تفکیک بیمه­های حلال و حرام ………..   76

4-3-3-1. وجود غرر …………………………….   76

4-3-3-2. وجود میسر …………………………….   77

4-3-3-3. وجود ربا ……………………………..   77

4-3-3-4. مغایرت با اصول میراث و وصیت …………….   78

4-3-3-5. مغایرت با اصل توکل ……………………   78

4-3-3-6. اکل مال به باطل ……………………….   79

4-4. بخش سوم: معرفی بیمه­ی تکافل  ……………….   80

4-4-1. کلیات تکافل ……………………………   80

4-4-1-1. واژه و اصطلاح تکافل ……………………   80

4-4-1-2. خاستگاه تکافل …………………………   80

4-4-1-3. اولین شرکت تکافل ……………………..   81

4-4-2. سازوکار کلی تکافل ………………………   82

4-4-2-1. ارکان مدل های تکافل …………………..   82

4-4-2-2. ايجاد هيئت فقه اسلامي …………………..   83

4-4-3. الگو های عملیاتی تکافل (الگوهای متعارف) …..   84

4-4-3-1. الگوهای یک وجهی ………………………   84

4-4-3-1-1. الگوی مضاربه ……………………….   84

4-4-3-1-1-1. تکافل عمومی با الگوی مضاربه ………..   85

4-4-3-1-1-2. تکافل خانواده با الگوی مضاربه­ ……….   86

4-4-3-1-2. الگوی وکالت ………………………..   89

4-4-3-1-2-1. تکافل عمومی با الگوی وکالت …………   89

4-4-3-1-2-2. تکافل خانواده با الگوی وکالت ………..   90

4-4-3-2. الگوهای ترکیبی ……………………….   93

4-4-3-2-1. مضاربه-وکالت ……………………….   93

4-4-3-2-1-1. مضاربه- وکالت- عمومی ……………….   93

4-4-3-2-1-2. مضاربه- وکالت- خانواده ……………..   93

4-4-3-2-2. وقف ……………………………….   96

4-4-3-2-2-1. وقف-مضاربه-عمومی ………………….   96

4-4-3-2-2-2. وقف-مضاربه-خانواده …………………   96

4-4-3-2-2-3. وقف-وکالت-عمومی …………………..   99

4-4-3-2-2-4. وقف-وکالت-خانواده ………………….   99

4-4-3-2-2-5. وقف- مضاربه-وکالت؛ عمومی …………..   102

4-4-3-2-2-6. وقف-مضاربه-وکالت؛ خانواده …………..   102

4-4-3-3. الگوی تکافل مبتنی بر تبرّع (تکافل غیرانتفاعی)       105

4-4-3-4.  الگوی تکافل مبتنی بر  تعاون (تکافل تعاونی)   105

4-4-4. الگوهاي نظری (غیر عملياتي) تکافل …………   106

4-4-5. الگوهای شیعی تکافل ……………………..   107

4-4-5-1. الگوی تکافل براساس پیشنهاد آیت الله سیدعبدالهادی شاهرودی   107

4-4-5-2. الگوی تکافل براساس پیشنهاد آیت الله دکتر حسن­آقا نظری       111

4-4-6. تکافل و بیمه های تعاونی …………………   114

4-4-7. تکافل خانواده ………………………….   114

4-4-7-1. معرفی ………………………………..   114

4-4-7-2. منطق وجود بیمه تکافل خانواده ……………   115

4-4-7-3. اصول حاکم بر قرارداد تکافل خانواده ………   115

4-4-8. تکافل اتکایی …………………………..   116

4-4-8-1. تاریخچه، مفهوم و ماهیت تکافل اتکایی ……..   116

4-4-8-2. اهداف و عملیات تکافل اتکایی …………….   117

4-4-9. محصولات تکافل …………………………..   118

4-4-9-1. گستره­ی محصولات در صنعت تکافل …………….   118

4-4-9-2. محصولات تکافل عمومی …………………….   118

4-4-9-3. محصولات تکافل خانواده …………………..   118

4-5. بخش چهارم: ماهیت فقهی تکافل؛ اختلاف نظرهای اندیشمندان اسلامی       119

4-5-1. مشروعیت تکافل ………………………….   119

4-5-1-1. مبانی نظری تکافل ………………………   120

4-5-1-2. مبانی عملی تکافل ……………………..   120

4-5-2. تطبیق تکافل با عقود معین شرعی ……………   121

4-5-2-1. بحث­های فقهی در تطبیق تکافل با عقود شرعی ….   122

4-5-3. تکافل به عنوان یک عقد مستقل …………….. 124

4-5-4. مخالفان تکافل …………………………. 125

4-6. بخش پنجم: بررسی مبانی اختلاف نظرها …………. 125

4-6-1. مبانی اختلاف نظرها در رأی بر عدم مشروعیت ….. 126

4-6-2. مبانی اختلاف نظرها در رأی بر مشروعیت ……… 126

4-6-3. جمع­بندی ………………………………. 126

فصل پنجم: جمع­بندی و نتیجه­گیری

5-1. جمع­بندی تحقیق …………………………… 137

5-2. یافته­های تحقیق ………………………….. 139

5-3. پیشنهادات تحقیق …………………………. 142

منابع و مآخذ ………………………………… 143

فهرست شکل

شکل 2-1: ارتباط مفهومی ریسک با سایر مفاهیم ………   12

شکل 2-2: دسته بندی استراتژیهای مدیریت ریسک با معیار روحیه مواجهه با ریسک……..   19

شکل 2-3: دسته بندی استراتژیهای مدیریت ریسک با معیار هدف مدیریت        20

شکل 2-4: انواع بیمه بازرگانی …………………..   30

شکل 4-1: الگوی تکافل عمومی براساس عقد مضاربه …….   87

شکل 4-2: الگوی تکافل خانواده براساس عقد مضاربه …..   88

شکل 4-3: الگوی تکافل عمومی براساس عقد وکالت ……..   91

شکل 4-4: الگوی تکافل خانواده براساس عقد وکالت ……   92

شکل 4-5: الگوی تکافل عمومی براساس عقود مضاربه_وکالت   94

شکل 4-6: الگوی تکافل خانواده براساس عقود مضاربه_وکالت       95

شکل 4-7: الگوی تکافل عمومی براساس عقود وقف_مضاربه ..   97

شکل 4-8: الگوی تکافل خانواده براساس عقود وقف_مضاربه   98

شکل 4-9: الگوی تکافل عمومی براساس عقود وقف_وکالت …

شکل 4-10: الگوی تکافل خانواده براساس عقود وقف_وکالت   101

شکل 4-11: الگوی تکافل عمومی براساس عقود وقف- مضاربه-وکالت       103

شکل 4-12: الگوی تکافل خانواده براساس عقود وقف- مضاربه-وکالت     104

شکل 4-13: الگوی تکافل براساس پیشنهاد آیت الله سیدعبدالهادی شاهرودی      110

شکل 4-14: الگوی تکافل براساس پیشنهاد آیت الله دکتر حسن­آقا نظری     113

فهرست جداول

جدول 2-1: اصول راهبردی در فعالیتهای بیمه­گر ………   29

جدول 2-2: مروری بر سیر تاریخی انواع بیمه ………..   51

جدول 4-1: بررسی مبانی اختلاف نظرهای اندیشمندان اسلامی در مورد بیمه متعارف ……. 131

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.