بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی مدیریت

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان”  بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار” با گرایش  مدیریت کشاورزی و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار:

این تحقیق با هدف بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار با استفاده از روش تحقیق پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 12654 نفر از سرپرستان خانوار روستایی در شهرستان جویبار بود. با استفاده از روش نمونه ­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای 314 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (7/0) سنجیده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه نیز توسط گروهی از صاحب‌نظران تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم­فزار SPSSانجام شد.

نتایج تحقیق حاکی از آن است که 1/47 درصد از پاسخگویان سطح حکمروایی شایسته در روستاها را در حد مناسب و3/50 درصد سرمایه اجتماعی را در سطح متوسط ارزیابی کرده‌اند. بر اساس ضرایب همبستگی، با گسترش شبکه اجتماعی، اعتماد، آگاهی اجتماعی و شاخص سرمایه اجتماعی کل، میزان قانون­مندی و عدالت‌محوری، مسئولیت­ پذیری و پاسخگویی، شفافیت کارآیی و اثربخشی و شاخص حکمروایی شایسته نیز افزایش می­یابد. در کل یافته‌های تحقیق نشان داد که شاخص سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری با شاخص حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار دارد.

مقدمه

توافق جمعی بین­ المللی رو به رشدی وجود دارد که حکمروایی شایسته^[1]برای دستیابی به توسعه پایدار در قلمرو هر سرزمین جزو ضروریات است. در این میان، سازمان­های بین­المللی در صف مقدم این باور قرار دارند و تأکیدی جدی دارند که برای مدیریت درست و مطلوب، باید ابزار اولیه ریشه ­کن کردن فقر و بهره­مند شدن عادلانه و برابر همه اقشار مردم از مواهب زندگی و مشارکت آنان در تمام امور تصمیم­ گیری و اجرا، را در اختیار داشت. در چنین برداشتی حکمروایی شایسته، فرآیند رابطه صحیح و منطقی بین حکومت­ کنندگان و شهروندان با هدف به حداکثر رساندن بهزیستی عمومی و توجه به بهره‌مندی مادی و معنوی انسان­ها و رفع نیازهای آنان و حمایت از حقوق اساسی و آزادی شهروندان در همه مکان­ها و زمان­ها تلقی می‌شود. علاوه بر آن حکمروایی شایسته بر چگونگی دست یافتن به حکومتی که بتواند زمینه­ ساز توسعه­ای مردم­سالار و برابری خواهانه باشد، تأکید دارد (افتخاری و همکاران،1390).

با توجه به این برداشت، حکمروایی روستایی عبارت است از فرآیند تأثیرگذاری همه مردم روستایی در مدیریت روستایی، با تمام سازوکارهایی که با آنها بتوان به سوی تعالی و پیشرفت روستا و مردم روستایی حرکت کرد. به عبارت دیگر، حکمروایی روستایی همانا به اجرا در آوردن تصمیمات و سیاست­های توسعه روستایی، هم سو با منافع مردم روستایی است که در عین حال با منافع ملی، منطقه­ای و محلی نیز سازگار است. در این میان نقش دولت­ها بیشتر در چارچوب فراهم‌کننده بسترهای سخت­افزاری و نرم­افزاری، از جمله هماهنگ­سازی و پاسداری از قوانین و میثاق‌های ملی محدود می­شود و از دخالت مستقیم آنها در تصمیم­ گیری و همچنین اداره و اجرای امور مربوط به زندگی مردم کاسته می­شود.

در حکمروایی شایسته روستایی، تأکید عمده بر این است که مسیر عمومی اندیشه و مدیریت توسعه­ای تقویت گردد و مردم روستایی، خود برای سرنوشت­شان تصمیم­گیری کنند. همچنین فرآیند حکمروایی خوب روستایی این تضمین را می­دهد که اولویت­های توسعه پایدار سرزمین، مبتنی بر اجماع و اتفاق­نظر جامعه محلی باشد و صدای فقیرترین و آسیب‌پذیرترین اقشار نیز در فرآیند تصمیم‌گیری درباره تخصیص منابع توسعه شنیده شود (UNDP, 2002).

به همین دلیل، امروزه گسترش رهیافت حکمروایی شایسته روستایی مستلزم آن است که مردم و جوامع روستایی در تشکل­های مدنی به صورت شبکه­های کوچک اجتماعی سازماندهی شوند تا از توانایی‌ها و استعدادها و خلاقیت­های­شان به گونه­ای مناسب استفاده کنند و به مدیریت آنها بپردازند. چنین نگرش‌هایی از ضروریات فرآیند توسعه پایدار روستایی قلمداد می­شود که از طریق سازوکارهای ظرفیت‌سازی، توانمندسازی و شبکه‌سازی بسان سرمایه نهادی محقق می‌شود (افتخاری و همکاران، 1388).

در ابتدای این فصل، که با هدف طرح کلیات تحقیق تدوین شده، مسئله تحقیق بیان می‌شود. سپس اهداف تحقیق، شامل هدف کلی و اهداف ویژه مطرح و در ادامه، ضرورت و اهمیت تحقیق مطرح می‌شود. محدوده‌های زمانی، مکانی و موضوعی، محدودیت‌های تحقیق، تعریف مفهومی واژگان کلیدی تحقیق و سرانجام، روند اجرایی تحقیق مطالبی هستند که به ترتیب در این فصل بیان شده‌اند

اهداف تحقیق

 هدف کلی

– ارزیابیرابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار.

 اهداف ویژه

– شناسایی و ارزیابی مولفه‌های سرمایه اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه؛

– ارزیابی مولفه‌های حکمروایی شایسته در مدیریت روستاهای مورد مطالعه؛

– ارزیابی همبستگی بین مولفه ­های سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستاهای مورد مطالعه؛ و

– مقایسه گروه‌های مختلف روستاییان از منظر حکمروانی شایسته و سرمایه اجتماعی.

ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

مدیریت روستایی در ایران تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. این تحولات از پذیرش رسمی کدخدا به عنوان مدیر روستا در دوران مشروطیت شروع شده و پس از پشت سر گذاشتن تجربیات برخاسته از اصلاحات ارضی در دهه چهل و انقلاب اسلامی در اواخر دهه پنجاه، در زمان حاضر به سازمان اجرایی جدیدی به نام دهیاری به مسئولیت دهیار انجامیده است (طالب، 1376). برای ارتقای عملکرد مدیریت روستایی (دهیاری و شورای اسلامی روستا) نیاز است الگوی نوین (حکمروایی شایسته) بر اساس کارمایه های آن زمینهسازی شود. حکمروایی شایسته راه حل توسعه‌یافتگی را در کاهش نظارت مستقیم دولت بر فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی میداند. در نتیجه با جلب مشارکت روستاییان در امور اجرایی روستاها مدیریت روستا تسهیل میشود و نیل به اهداف مورد نظر در برنامه های توسعه روستایی امکانپذیر میگردد. براساس مطالعات انجام شده حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی متاثر از عوامل مختلفی است.

سرمایه اجتماعی به علت تأثیر آن بر حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی دارای اهمیت ویژهای است. بنابراین، شناخت مولفه‌های حکمروایی شایسته و همچنین تأثیر سرمایه اجتماعی بر آنها می‌تواند دستاندرکاران مدیریت روستایی را در انجام بهتر کارکردهای مدیریتی خود توانمند سازد. نتایج این تحقیق میتواند مورد استفاده کارشناسان سازمانهای مسئول، دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستاهای مورد مطالعه و نیز پژوهشگران روستایی قرار گیرد.

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه و کلیات

1-1- مقدمه 2

1-2- بیان مسئله 3

1-3- اهداف تحقیق 4

1-3-1- هدفکلی 4

1-3-2- اهدافویژه 4

1-4- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق 5

1-5- محدوده­های تحقیق 5

1-6- محدودیت­های تحقیق  6

1-7- تعاریف مفهومی 6

1-7-1- مدیریت روستایی 6

1-7-2- سرمایه اجتماعی 6

1-7-3- حکمروایی شایسته 7

1-7-4- حکمروایی روستایی 7

1-7-5- حکمروایی شایسته روستایی  7

1-8- روند اجرایی تحقیق  7

فصل دوم: مباني نظري و مرور پيشينه تحقيق

2-1- مقدمه 10

2-2- مدیریت روستایی 10

2-2-1-تعریف،اهمیتوجایگاهمدیریتروستایی 10

2-2-2-سیرتاریخی مدیریتروستایی درایران 11

2-2-3- رویکرد حکمروایی در مدیریت روستایی 14

2-2-4- عوامل موثر بر حکمروایی روستایی 15

2-3- حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی 18

2-3-1-تعریفحکمروایی شایسته 18

2-3-2-الگو­های حکمروایی شایسته 20

2-3-3-مولفه­های حکمروایی شایسته 22

2-3-4-حکمروایی شایستهدرتوسعهومدیریتروستایی 25

2-4- سرمایه اجتماعی: کارمایه حکمروایی شایسته 28

2-4-1- مروری تاریخی بر سرمایه اجتماعی و تحول آن 28

2-4-2- تعریف سرمایه اجتماعی 29

2-4-3- سطوح و ویژگی­های سرمایه اجتماعی 32

2-4-4- ملزومات سرمایه اجتماعی 33

2-4-5- مولفه­های سرمایه اجتماعی 35

2-4-6- سرمایه اجتماعی در ایران با تاکید بر مناطق روستایی 38

2-5- مروری بر پژوهش‌های پیشین 40

2-5-1- پژوهش­های صورت گرفته داخلی 40

2-5-2- پژوهش­های صورت گرفته خارجی 43

2-6- الگوی نظری تحقیق  45

فصل سوم: روش­شناسي تحقيق

3-1- مقدمه 48

3-2- روشتحقیق 48

3-3- روشگرد­آوری اطلاعات 48

3-3-1- جستجوی کتابخانه­ای واینترنتی 48

3-3-2- مطالعهمیدانی  49

3-4- متغیرهای تحقیقوتعاریفعملیاتی آن­ها 49

3-5- فرضیات تحقیق 49

3-6- ابزارسنجشوگردآوری اطلاعات 49

3-7- جامعهآماری موردپژوهشوحجمنمونه 53

3-8- روشنمونه­گیری 53

3-9- اعتبارپرسشنامه (روایی 54

3-10- اعتمادپرسشنامه (پایایی 54

3-11- تجزیه و تحلیل داده­ها 55

3-11-1- آمار توصیفی 55

3-11-2- آمار استنباطی 56

3-11-2-1- مقایسه میانگین 56

3-11-2-2- ضریب همبستگی پیرسون 57

3-12- معرفی منطقه مورد مطالعه 57

فصل چهارم: يافته‌هاي تحقيق

4-1- مقدمه 60

4-2- توصیف ویژگی­های پاسخگویان 60

4-2-1- جنسیت 60

4-2-2- وضعیت تاهل 61

4-2-3- میزان تحصیلات 61

4-2-4- شغل 61

4-2-5- آمار توصیفی متغیرهای فردی 62

4-2-6- آمار توصیفی متغیرهای اقتصادی 62

4-2-7- آمار توصیفی متغیرهای ارتباطی 63

4-2-8- آمار توصیفی متغیرهای عضویت در نهادهای محلی 64

4-2-9- توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب محل تولد  64

4-2-10- تعلق به فامیل غالب در روستا 64

4-2-11- عضویت اعضای خانواده در مدیریت روستا 65

4-2-12- نوع مالکیت مسکن 65

4-2-13- مالکیت وسیله حمل و نقل شخصی 66

4-2-14- نوع خانواده 66

4-2-15- محل استقرار خانه 67

4-2-16- برخورداری از وسیله ارتباطی در خانه 67

4-3- رضایت از شرایط زندگی در روستا 68

4-4- توصیف مولفه­های سرمایه اجتماعی 68

4-4-1- مولفه شبکه اجتماعی (عضویت، تعامل و انسجام اجتماعی 68

4-4-2- مولفه اعتماد 70

4-4-3- مولفه مشارکت 70

4-4-4- مولفه آگاهی اجتماعی 71

4-5- توصیف مولفه‌های حکمروایی شایسته 72

4-5-1- مولفه مشارکت­گرایی 72

4-5-2- مولفه قانون­مندی و عدالت­محوری 73

4-5-3- مولفه مسئولیت­پذیری و پاسخگویی  74

4-5-4- مولفه شفافیت کارآیی و اثر بخشی  75

4-6- همبستگی مولفه‌های سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته 77

4-7- رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته با برخی متغیرهای مورد مطالعه (همبستگی پیرسون)…………. 78

4-8- مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین گروه‌های مختلف پاسخگویان……… 79

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1- مقدمه 86

5-2- خلاصه 86

5-2-1- توصیف ویژگی­های پاسخگویان (سرپرستان خانوار روستایی مورد مطالعه 87

5-2-2- رضایت پاسخگویان از شرایط زندگی در روستا 88

5-2-3- وضعیت سرمایه اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه 88

5-2-4- وضعیت حکمروایی شایسته در روستاهای مورد مطالعه 89

5-2-5- رابطه سرمایه اجتماعی با حکمروایی شایسته 89

5-2-6- رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته با متغیرهای مورد مطالعه 90

5-2-7- مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین گروه‌های مختلف پاسخگویان…. 91

5-2-8- مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین روستاهای مورد مطالعه………….. 91

5-3- پيشنهادهاي تحقيق 92

5-3-1- پیشنهادهای کاربردی 92

5-3-2- پیشنهادهای پژوهشی 94

منابع 96

فهرست جدول‌ها

جدول(2-1)عواملموثر برحکمروایی محلی 17

جدول (2-2)اشکالپاسخگویی سهقوهمقننه، مجریه و قضاییه 23

جدول (2-3) شاخص­ها و گویه­های حکمروایی شهری 25

جدول(2-4)شاخص‌هاوگویه‌های سنجشحکمروایی شایستهروستایی 27

جدول (2-5) جدول مقایسه‌ای نظریه‌پردازان درباره تعریف مفهومی سرمایه اجتماعی 31

جدول (2-6) شاخص‌های سرمایه اجتماعی 36

جدول(3-1) بخش­های مختلفپرسشنامهبههمراهتعدادگویه­های هربخش 50

جدول (3-2) تعریف و مقیاس سنجش متغیرهای تحقیق 50

جدول (3-3) سرمایه اجتماعی 50

جدول (3-4) حکمروایی شایسته 52

جدول(3-5)روشنمونه­گیری 54

جدول(3-6)ضرایبآلفای کرونباخبرای مقیاس‌های مختلفپرسشنامه 54

جدول (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت 60

جدول(4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تاهل 61

جدول(4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات  61

جدول(4-4) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع شغل 62

جدول (4-5) توصیف متغیرهای فردی 62

جدول (4-6) توصیف متغیرهای اقتصادی 63

جدول (4-7) توصیفمتغیرهایارتباطی 63

جدول (4-8) توصیفمتغیرهای عضویت در نهادها 64

جدول(4-9) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل تولد 64

جدول(4-10) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب عضو فامیل غالب در روستا 65

جدول(4-11) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب عضویت اعضای خانواده در مدیریت روستا 65

جدول(4-12) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع مالکیت مسکن 66

جدول(4-13) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع وسیله حمل و نقل شخصی 66

جدول(4-14) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع خانواده 67

جدول (4-15) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل استقرار خانه 67

جدول (4-16) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب برخورداري از وسايل ارتباطي در خانه……. 67

جدول (4-17) توصیف گویه­های رضایت از شرایط زندگی 68

جدول (4-18) توصیف نشانگرهای مولفه شبکه اجتماعی 69

جدول (4-19) توصیف نشانگرهای مولفه اعتماد 70

جدول (4-20) توصیف نشانگرهای مولفه مشارکت 71

جدول (4-21) توصیف نشانگرهای مولفه آگاهی اجتماعی 71

جدول (4-22) سطح‌بندی برخورداری از سرمایه اجتماعی 72

جدول (4-23) توزیع فراوانی سطوح سرمایه اجتماعی 72

جدول (4-24) توصیف نشانگرهای مولفه مشارکت­گرایی 73

جدول (4-25) توصیف نشانگرهای مولفه قانون­مندی و عدالت­محوری 74

جدول (4-26) توصیف نشانگرهای مولفه مسئولیت­پذیری و پاسخگویی 75

جدول (4-27) توصیف نشانگرهای مولفه شفافیت کارآیی و اثر بخشی 76

جدول (4-28) سطح‌بندی ارزیابی وضعیت حکمروایی شایسته 77

جدول (4-29) توصیف فراوانی سطوح حکمروایی شایسته 77

جدول (4-30) رابطه بین مولفه­های سرمایه اجتماعی و مولفه­های حکمروایی شایسته 78

جدول (4-31) رابطه بین برخی متغیرهای فردی پاسخگویان با سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته        79

جدول (4-32) مقایسه میانگین سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین گروه‌های مختلف پاسخگویان 80

جدول (4-33) مقایسه ارزیابی پاسخگویان دارای سطوح تحصیلاتی مختلف از سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته 81

جدول (4-34) مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته بین پاسخگویان ساکن در روستاهای با سطوح جمعیتی مختلف    82

جدول (4-35) نتایج آزمون t تک‌نمونه‌ای برای ارزیابی سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در روستاهای مورد مطالعه         82

فهرست شكل‌ها

شکل (1-1) روند اجرایی تحقیق 8

شکل (2-1) عوامل تبیین­کننده حکمروایی روستایی 16

شکل (2-2)الگوپیشنهادی گراهاموهمکارانبرای دست‌اندرکارانحکمروایی شایستهروستایی……… 20

شکل(2-3) هرمکنشگرانحکمروایی شایسته 20

شکل (2-4) دست­اندرکاران حکمروایی شایسته 21

شکل (2-5) مولفه­های حکمروایی شایسته 22

شکل (2-6) الگوی نظری تحقیق 46

شکل (3-1) موقعیت جغرافیایی ناحیه مورد مطالعه 58

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.