پایان نامه ، تحقیق و مقاله | دیجی لود

ادامه مطلب

DOC
اثر محلول پاشي برگي ساليسيليک اسيد، آسکوربيک اسيد، پرولين و گلايسين بتائين بر عملکرد و اجزاء عملکرد گياه سورگوم در شرايط تنش خشکي  : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات
doc
تعداد صفحات : 151
پایان نامه کارشناسی ارشد
رشته کشاورزی - گرایش زراعت و اصلاح نباتات
همراه با جداول و اشکال
29000 تومان


کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” اثر محلول پاشي برگي ساليسيليک اسيد، آسکوربيک اسيد، پرولين و گلايسين بتائين بر عملکرد و اجزاء عملکرد گياه سورگوم در شرايط تنش خشکي ” با گرایش زراعت و اصلاح نباتات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

 

 

چکیده اثر محلول پاشي برگي ساليسيليک اسيد، آسکوربيک اسيد، پرولين و گلايسين بتائين بر عملکرد و اجزاء عملکرد گياه سورگوم در شرايط تنش خشکي:

تحقيق حاضر به منظور بررسي اثر سطوح مختلف آبياري و همچنين محلول­پاشي برگي توسط محلول­هاي ساليسيليک­اسيد، آسکوربيک­اسيد، پرولين و گلايسين­بتائين بر عملکرد، اجزاي عملکرد و برخي خصوصيات فيزيولوژيکي سورگوم در شرايط مزرعه، گلخانه و آزمايشگاه انجام گرفت. اين آزمايش در مزرعه به صورت کرت­هاي خرد شده و در قالب طرح بلوک­هاي کامل تصادفي و در گلخانه و آزمايشگاه به صورت فاکتوريل در قالب طرح کاملا تصادفي و با سه تکرار در سال زراعي 91 به ترتيب در محل مزرعه، گلخانه و آزمايشگاه تحقيقاتي دانشگاه شهيد باهنر کرمان انجام شد. تيمار­هاي آزمايش مزرعه و گلخانه شامل سه سطح آبياري (100، 75 و 50 درصد ظرفيت مزرعه) و پنج سطح محلول­پاشي برگي (ساليسيليک­اسيد، پرولين، گلاسين­بتائين، آسکوربيک­اسيد و بدون محلول­پاشي) بودند. در شرايط آزمايشگاه بذ­رهاي سورگوم توسط محلول ساليسيليک­اسيد و آسکوربيک­اسيد که هر کدام شامل چهار سطح (صفر، 5/0، 1 و 5/1 ميلي­مولار) بودند پيش­تيمار شدند و سپس تحت تاثير چهار سطح پتانسيل اسمزي (صفر، 2-، 4- و 6- بار) که توسط پلي اتيلن گلايکول ايجاد شده بود، پارامتر­هاي جوانه­زني آن­ها اندازه­گيري شد. به طور کلي نتايج حاکي از معني­دار شدن اثر تنش خشکي بر صفات اندازه­گيري شده در هر سه شرايط انجام آزمايش بود به گونه­اي که با افزايش شدت تنش از ميانگين صفات کاسته شد. همچنين تاثير محلول­پاشي برگي نيز بر روند تغييرات صفات اندازه­گيري شده در مزرعه و گلخانه معني­دار بود به گونه­اي که بيشترين تاثير در راستاي کاهش اثر تنش عمدتا مربوط به محلول­پاشي ساليسيليک­اسيد و بعد از آن پرولين بود. در آزمايش جوانه­زني نيز غلظت 1 ميلي­مولار ساليسيليک­اسيد و آسکوربيک­اسيد توانسند در شرايط تنش موجب بهبود شاخص­هاي جوانه­زني بذور سورگوم شوند.

 

 

کليات:

نگرش عميق­تر به گياهان علوفه­اي با توجه به افزايش تقاضا براي غذا به علت رشد فزاينده جمعيت  و اهميت پروتئين در جيره غذايي مردم و از آنجائي­که اين پروتئين بطور عمده از طريق فرآورده­هاي دامي تأمين مي­شود، ضروري است. نقش گياهان علوفه­اي درتوليد دام و در نتيجه تأمين نياز انسان به فرآورده­هاي دامي از اهميت غير قابل انکاري برخوردار است. با اين وجود، متأسفانه در کشور ما به توليد و مديريت گياهان علوفه­اي در مقايسه با ساير محصولات زراعي کمتر توجه شده است براي جبران کمبود علوفه نياز به گياهاني است که ضمن توليد علوفه بيشتر و کيفيت مناسب، نسبت به شرايط نامساعد محيطي نيز مقاوم باشند تا در طول سال به خصوص فصل­هايي از سال که کمبود علوفه به صورت حادتر مطرح مي­شود بتوانند توليد داشته باشند و نياز دام­ها را تامين نمايند. در اين راستا سورگوم[1] نه تنها از عملکرد بالايي برخوردار است بلکه با شرايط اقليمي اکثر مناطق ايران به خصوص مناطق گرم و خشک و معتدل سازگاري خوبي دارد (فومن و همکاران، 1387). سورگوم از نظر اهميت غذايي پنجمين غله دنيا پس از گندم، ذرت، برنـج و جـو محسوب مي­شود. مهمترين کشور­هاي عمده توليد کننده سورگوم آمريکا، هندوستان، آرژانتين، چين، مکزيک، نيجريه و سودان هستند. سورگوم در شمال و جنوب آمريکا، اروپا و استراليا به مصرف تغذيه دام مي­رسد اما در آسيا، آفريقا و آمريکاي مرکزي بيشتر مصرف خوراکي دارد (FAO, 1989). سورگوم گياه مقاومي بوده و در شرايطي که براي بيشتر غلات نا­مناسب است قادر به توليد بذر مي­باشد. به دليل مقاومت اين گياه نسبت به خشکي، براي مناطقي که بارندگي منظمي ندارد گياه مناسبي است (Purseglove., 1972). اگر­چه پتانسيل عملکرد آن شبيه ذرت (Pickett and Fredericks., 1959) مي­باشد، ولي کشت اين گياه در مناطق نيمه­خشک حاره­اي که ميزان بارندگي سالانه بيش از 500 ميلي­متر بوده معمول است. در اين مناطق بارش ساليانه در خلال دو تا هفت ماه از سال، بيشتر از ميزان تبخير و تعرق مي­باشد. بهبود و افزايش عملکرد سورگوم منوط به شناخت بهتر صفات فيزيولوژيکي و رشد و نمو آن است.

 

 

نتيجه­ گيري کلی

به طور کلي نتايج نشان داد که کاهش آب آبياري از طريق تأثير بر خصوصيات فيزيولوژيک و مورفولوژيک منجر به کاهش عملکرد ميشود. همچنين مشاهده شد که محلول­پاشي برگي با ساليسيليک­اسيد، پرولين، آسکوربيک­اسيد و گلايسين­بتائين مي­تواند اثرات تنش را بر عملکرد و اجزاء عملکرد کاهش دهد، که در بين آن­ها ساليسيليک اسيد و پرولين به ترتيب موثرتر بودند. کاربرد ساليسيليک­اسيد و آسکوربيک­اسيد به صورت پيش­تيمار منجر به بهبود پارامتر­هاي جوانه­زني و بيوشيميايي و افزايش مقاومت گياهان در برابر تنش خشکي گرديد، همچنين در شرايط بدون تنش تاثير مثبتي بر فاکتورهاي جوانه­زني داشتند.ازآزمايش صورت گرفته نتيجه­گيري شد که مي­توان با کاربرد ساليسيليک­اسيد و پرولين به صورت برگ مصرف و پيش­تيمار کردن بذور در مصرف آب در حد 25 درصد صرفه جويي نمود و عملکرد يکساني در مزرعه در سطوح 100 و 75 درصد آبياري بدست آورد، و در نتيجه آب مازاد صرف توليد بيشتر محصول از طريق افزايش سطح زير کشت گردد.

 

 

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه

1-1 کليات 2

1-2 تاريخچه  3

1-3 کشت سورگوم در ايران 3

1-4 گياهشناسي سورگوم 4

1-5 اكولوژي سورگوم 6

1-6 انواع سورگوم 7

1-6-1 سورگوم علوفه­اي 7

1-7  ترکيبات شيميايي موجود در سورگوم…………… 8

1-8 کاربرد سورگوم  8

1-8-1 مصارف خوراکي 9

1-8-2 تغذيه حيوانات 9

1-8-3  توليدات صنعتي 9

1-8-4 توليد اتانول و باگاس 10

1-9 تنش­هاي محيطي 10

1-9-1 نقش آب در گياهان 11

1-9-2 تنش خشکي 12

1-9-3 اثرات خشکي بر رشد و عملکرد 13

1-9-3  اثرات خشکي بر روابط آب  13

1-9-4  اثرات خشکي بر روابط غذايي  14

1-9-5 اثرات خشکي بر فتوسنتز 14

1-10  مکانيسم هاي فيزيولوژيکي تحمل به خشکي……… 15

1-10-1 حفظ آب سلول و بافت 15

1-10-2 نقش آنزيم هاي آنتي اکسيدان  17

1-11 خصوصيات مطلوب يک بوته گياهي براي تحمل خشکي…. 17

1-11-1 تعداد پنجه 17

1-11-2 ريشه  17

1-11-3 خوشه 17

1-11-4 برگ 18

1-12 راهبرد ها در شرايط تنش……….  18

فصل دوم: بررسي منابع 20

2-1 اثر تنش خشکي ­بر تعداد و سطح  برگ گياه………. 21

2-2 اثر تنش خشکي ­بر کلروفيل ( aوb)‌ و کارتنوئيد برگ. 22

2-3 اثر تنش خشکي ­بر محتواي نسبي آب برگ (RWC):….. 24

2-4 اثر تنش خشکي ­بر قطر و ارتفاع ساقه گياه……… 25

2-5 اثر تنش خشکي ­بر عملکرد علوفه تر و خشک………. 26

2-6 شاخص سطح برگ (LAI 28

2-7 مروري بر اثرات حاصل از محلول پاشي برگي آسکوربيک اسيد، ساليسيليک اسيد،پرولين و گلايسين بتائين 29

2-7-1 آسکوربيک اسيد 30

2-7-2 اسيد ساليسيليک 31

2-7-3 پرولين و گلايسين بتائين 34

فصل سوم: مواد و روشها 37

3-1 آزمايش مزرعه اي 38

3-1-1 مشخصات محل و زمان اجراي آزمايش 38

3-1-2 خصوصيات اقليمي محل اجراي آزمايش 38

3-1-3 ويژگي هاي خاک محل اجراي آزمايش…  38

3-1-4 طرح مورد آزمايش 39

3-1-5 مراحل اجراي آزمايش 40

3-1-6 اعمال تيمار آبياري ……. 40

3-1-7 اعمال تيمار محلول پاشي 40

3-1-8 اندازه گيري صفات 41

3-2 آزمايش گلخانه اي 42

3-2-1 مراحل انجام کار 42

3-2-2 طرح آماري آزمايش 42

3-2-3 اندازه گيري صفات 42

3-3 آزمايش جوانه زني 43

3-3-1 مراحل انجام کار 43

3-3-2 اندازه گيري صفات 44

فصل چهارم: نتايج و بحث 46

4-1 نتايج آزمايش مزرعه 47

4-1-1 طول ساقه 47

4-1-2 طول سنبله 51

4-1-3 قطر ساقه 53

4-1-4 تعداد برگ 55

4-1-5 تعداد پنجه 57

4-1-6 محتواي کلروفيل a 59

4-1-7 محتواي کلروفيل b 61

4-1-8 محتواي کلروفيل کل 63

4-1-9 نسبت کلروفيل a/b 65

4-1-10 محتواي کاروتنوئيد 68

4-1-11  شاخص سطح برگ 70

4-1-12 عملکرد علوفه تر 73

4-1-13 عملکرد علوفه خشک 75

4-1-14 وزن تر تک بوته 77

4-1-15 وزن خشک تک بوته 79

4-2 نتايج آزمايش گلخانه………  81

4-2-1 طول برگ 81

4-2-2 عرض برگ 84

4-2-3  وزن خشک اندام هوايي 86

4-2-4 وزن خشک ريشه 88

4-2-5  ارتفاع بوته 90

4-2-6 شاخص کلروفيل 92

4-2-7 نسبت وزن ريشه به اندام هوايي…………….. 94

4-3 نتايج آزمايش جوانه زني……………………. 96

4-3-1 پرايمينگ توسط محلول آسکوربيک اسيد………… 96

4-3-1-1 درصد جوانه زني 96

4-3-1-2 سرعت جوانه زني 98

4-3-1-3 ميانگين زمان جوانه زني 99

4-3-1-4 شاخص بنيه بذر 100

4-3-2 پرايمينگ توسط محلول ساليسيليک اسيد……….. 100

4-3-2-1 درصد جوانه زني 100

4-3-2-2 سرعت جوانه زني 103

4-3-2-3 ميانگين زمان جوانه زني 104

4-3-2-4 شاخص بنيه بذر 105

4-4 نتيجه­گيري کلي و پيشنهادات 105

منابع 107

پيوست 124

 

 

 

فهرست جداول

جدول 1-1 مقدار ترکيبات موجود در آرد سورگوم……… 9

جدول 3-1 تجزيه فيزيکي خاک مزرعه در اعماق مختلف….. 39

جدول 3-2 تجزيه شيميائي خاک مزرعه در اعماق مختلف…. 39

جدول3-3  خصوصيات آب آبياري مزرعه………………. 39

جدول 4-1 نتايج تجزيه واريانس صفات اندازه گيري شده در مزرعه   49

جدول 4-2 نتايج تجزيه واريانس صفات اندازه گيري شده در گلخانه  82

جدول 4-3 تجزيه واريانس صفات شاخص هاي جوانه زني بذور سورگوم تحت تاثير تنش خشکي و پرايمينگ آسکوربيک اسيد 97

جدول 4-4  مقايسه ميانگين غلظت هاي مختلف آسکوربيک اسيد از لحاظ شاخص هاي جوانه زني 97

جدول 4-5  مقايسه ميانگين پتانسيل هاي اسمزي مختلف از لحاظ شاخص هاي جوانه زني 98

جدول 4-6  مقايسه ميانگين اثر متقابل آسکوربيک اسيد و تنش خشکي  از لحاظ شاخص هاي جوانه زني 98

جدول 4-7 تجزيه واريانس صفات شاخص هاي جوانه زني بذور سورگوم تحت تاثير تنش خشکي و پرايمينگ ساليسيليک اسيد 101

جدول 4-8  مقايسه ميانگين غلظت هاي مختلف ساليسيليک اسيد از لحاظ شاخص هاي جوانه زني 102

جدول 4-9  مقايسه ميانگين پتانسيل هاي اسمزي مختلف از لحاظ شاخص هاي جوانه زني ……….. 102

جدول 4-10  مقايسه ميانگين اثر متقابل ساليسيليک اسيد و تنش خشکي  از لحاظ شاخص هاي جوانه زني 102

 

 

 

فهرست شکل­ها و نمودار ها

شکل 4-1 مقايسه ميانگين محلول­­هاي مختلف از لحاظ طول ساقه   50

شکل 4-2 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ طول ساقه    50

شکل 4-3  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ طول ساقه…….  50

شکل 4-4 مقايسه ميانگين محلول­­هاي مختلف از لحاظ طول سنبله  52

شکل 4-5 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ طول سنبله   52

شکل 4-6  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ طول سنبله 52

شکل 4-7 مقايسه ميانگين محلول­­هاي مختلف از لحاظ قطر ساقه   54

شکل 4-8 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ قطر ساقه    54

شکل 4-9  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ قطر ساقه 54

شکل 4-10 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ تعداد برگ 56

شکل 4-11 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ تعداد برگ  56

شکل 4-12  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ تعداد برگ 56

شکل 4-13 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ تعداد پنجه    58

شکل 4-14 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ تعداد پنجه 58

شکل 4-15  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ تعداد پنجه 58

شکل 4-16 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ محتواي کلروفيل  a   60

شکل 4-17 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ محتواي کلروفيل a 60

شکل 4-18  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ محتواي کلروفيل a  60

شکل 4-19 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ محتواي کلروفيل b   62

شکل 4-20 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ محتواي کلروفيل b 62

شکل 4-21  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ محتواي کلروفيل b  62

شکل 4-22 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ محتواي کلروفيل کل 64

شکل 4-23 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ محتواي کلروفيل کل 65

شکل 4-24  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ محتواي کلروفيل کل 65

شکل 4-25 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ نسبت کلروفيل a/b   67

شکل 4-26 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ نسبت کلروفيل a/b 67

شکل 4-27  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ نسبت کلروفيل a/b 68

شکل 4-28 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ محتواي کاروتنوئيد 69

شکل 4-29 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ محتواي کاروتنوئيد 69

شکل 4-30  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ محتواي کاروتنوئيد 70

شکل 4-31 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ شاخص سطح برگ  72

شکل 4-32 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ شاخص سطح برگ   72

شکل 4-33  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ شاخص سطح برگ 72

شکل 4-34 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف  از لحاظ عملکرد علوفه تر  74

شکل 4-35 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ عملکرد علوفه تر 74

شکل 4-36  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ عملکرد علوفه تر 74

شکل 4-37 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ عملکرد علوفه خشک  76

شکل 4-38 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ عملکرد علوفه خشک 77

شکل 4-39  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ عملکرد علوفه خشک 77

شکل 4-40 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف  از لحاظ وزن تر تک بوته   78

شکل 4-41 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ وزن تر تک بوته 79

شکل 4-42  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ وزن تر تک بوته 79

شکل 4-43 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ وزن خشک تک بوته   80

شکل 4-44 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ وزن خشک تک بوته 81

شکل 4-45  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ وزن خشک تک بوته 81

شکل 4-46 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ طول برگ   83

شکل 4-47 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ طول برگ    83

شکل 4-48  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ طول برگ 83

شکل 4-49 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ عرض برگ   85

شکل 4-50 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ عرض برگ    85

شکل 4-51  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ عرض برگ 85

شکل 4-52 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ وزن خشک اندام هوايي 87

شکل 4-53 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ وزن خشک اندام هوايي 87

شکل 4-54  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ وزن خشک اندام هوايي 87

شکل 4-55 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ وزن خشک ريشه  89

شکل 4-56 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ وزن خشک ريشه   89

شکل 4-57  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ وزن خشک ريشه 89

شکل 4-58 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ ارتفاع بوته   91

شکل 4-59 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ ارتفاع بوته    91

شکل 4-60  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ ارتفاع بوته 91

شکل 4-61 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ شاخص کلروفيل  93

شکل 4-62 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ شاخص کلروفيل   93

شکل 4-63  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ شاخص کلروفيل 93

شکل 4-64 مقايسه ميانگين محلول­هاي مختلف از لحاظ نسبت وزن ريشه به اندام هوايي 95

شکل 4-65 مقايسه ميانگين سطوح مختلف آبياري از لحاظ نسبت وزن ريشه به اندام هوايي 95

شکل 4-66  مقايسه ميانگين اثر متقابل محلول­پاشي و سطوح آبياري از لحاظ نسبت وزن ريشه به اندام هوايي 95

 

 

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.



ads

مطالب مرتبط


ديدگاه ها


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست − 5 =