مبارزه با فقر اقتصادی بر اساس کلام و سیره عملی امیرالمؤمنین : پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد
هر دانشجویی که در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. در همین راستا ما سعی کردیم پایان نامه های کارشناسی ارشد برتر از دانشگاه های معتبر کشور را برای کمک در نگارش پایان نامه به شما معرفی نماییم . دانشجویان عزیز و گرامی مقطع کارشناسی ارشد رشته اقتصاد امروز برای شما پایان نامه ای جامع و کامل ( راه‌کارهای مبارزه با فقر اقتصادی بر اساس کلام و سیره عملی امیرالمؤمنین ) که با تلاش و زحمت دانشجویان سالهای گذشته تهیه و تنظیم شده است، فراهم آوردیم تا بتواند به شما در مسیر رشد کمک کند و بتوانید با موفقیت دوره کارشناسی ارشد را به پایان برسانید.
چکیده راه‌کارهای مبارزه با فقر اقتصادی بر اساس کلام و سیره عملی امیرالمؤمنین
بحث درباره پدیده فقر، شناخت عوامل و راه مبارزه با آن از زمان‌های دور موردتوجه مکاتب، صاحب‌نظران و تا حدودی حکومت‌ها بوده است. شاید به‌ندرت بتوان مسئله‌ای مانند آن یافت که در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی یک جامعه دخالت داشته باشد.
در بین ائمه معصومین (ع) تنها برای وجود مبارک امیرالمؤمنین (ع) امکان حاکمیت حکومت اسلامی فراهم شد و مبارزه با فقر یکی از برنامه‌های اصلی ایشان در مدت حکومتشان بود. حضرت (ع)پس از پنج سال مبارزه با فقر در نهایت، وضعیت معیشتی مردم کوفه را این‌گونه بیان کردند: ما أَصْبَحَ بِالْکوفَةِ أَحَدٌ إِلَّا نَاعِماً إِنَّ أَدْنَاهُمْ مَنْزِلَةً لَیأْکلُ الْبُرَّ وَ یجْلِسُ فِی الظِّلِّ وَ یشْرَبُ مِنْ مَاءِ الْفُرَات «تمام مردم کوفه دارای زندگی مرفهی هستند، حتی پایین‌ترین افراد نان گندم می‌خورند و خانه و سرپناهی دارند و از آب آشامیدنی گوارایی (آب فرات) می‌آشامند.» (ابن شهر آشوب، ۱۳۷۹ ق، ج ۲، ص ۹۹). و این به معنای ریشه‌کن کردن فقر و رساندن جامعه به رفاه عمومی است حال سؤال این است که امیرالمؤمنین (ع) در مدت حکومتشان چه راه‌کارهایی را به کار بسته و جامعه را به رفاه عمومی رساندند؟
روش تحقیق در این نوشتار «روش کتابخانه‌ای» و «تحلیل متن» است که با بهره‌گیری از کتب حدیثی و سیره عملی حضرت علی (ع) ابتدا پدیده فقر از دیدگاه ایشان شناسایی‌شده، در مرحله بعد راه‌کارهایی که حضرت (ع) در مدت حکومتشان برای مبارزه با فقر به کار بردند، از احادیث و سیره عملی ایشان استخراج شد و درنهایت راه‌کارهایی اجرایی جهت مبارزه با فقر جهت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بر اساس حکمت علوی پیشنهاد داده شد.
نتایج نشان می‌دهد که برای ریشه‌کن کردن فقر باید راه‌حل جامعی را در پیش گرفت و راه‌کارهایی با رویکردهای سه‌گانه توسعه و رونق تولید، آموزش و فرهنگ‌سازی، برقراری عدالت و توزیع عادلانه را در این راستا به کار بست.
کلیدواژه‌ها
فقر، فقرزدایی، رفاه عمومی، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت – مبارزه با فقر اقتصادی
ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق راه‌کارهای مبارزه با فقر اقتصادی بر اساس کلام و سیره عملی امیرالمؤمنین
در یک دیدگاه کلی پژوهشگر اهمیت تحقیق خود را با نوع مسأله‌ای که انتخاب کرده بیان می‌کند، اما باید مشخص کند این تحقیق در چه زمینه‌ای از اهمیت بیشتری برخوردار است. همین امر می‌تواند در ارائه طرح تحقیق بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق نقش اساسی ایفا کند (خاکی، 1386).
در طول تاریخ، فقر و تهیدستی از بنیادی‌ترین مشکلات و از ناهنجارترین دردها در زندگی انسان‌ها بوده است، و امروزه نیز این پدیده همچنان مسأله روز و مشکل ملموس جامعه‌های انسانی است و با همه طرح‌ها و ادعاها از میزان آن کاسته نشده؛ بلکه طبق آمارهای دقیق هر روز در حال افزایش است، و فرسایش جسمی و عوارض ناشی از گرسنگی و سوءتغذیه، هر روزه هزاران نفر را به کام مرگ و نابودی می‌کشاند. این پدیده در همه ادوار تاریخ مورد نکوهش بوده است و همه اندیشمندان و زمامداران جامعه‌های انسانی، از آن به عنوان جریان ناگوار، تلخ و نگران کننده یاد کرده‌اند. کمتر مکتبی در تاریخ یافت میشود که فقر و تهیدستی را ستوده باشد.
از این رو می‌نگریم که همواره مبارزه با فقر و زدایش آن از دامن انسان‌ها و اجتماعات، از اهداف و آرمان‌های نوع زمامداران و رهبران تاریخ بوده است، و در همه دوران مسئولان و مدیران جوامع، نوید زدایش فقر و محرومیت را داده و می‌دهند، و برای آن طرح‌هایی نیز ارائه کرده و می‌کنند.
بی‌گمان برای نابودی هر نابسامانی و ناهنجاری در گام‌های نخست، باید آن نابسامانی و ناهنجاری نیک شناخته شود و علل و عوامل آن کشف گردد و ره‌آوردهای شوم آن در اندام فرد و جامعه بررسی شود، و همچنین راه‌ها و شیوه‌های اصولی و علمی مبارزه با آن مشخص گردد. اگر این شناخت نسبت به این پدیده شوم عمیق نباشد، علل و عوامل، و راه‌های رویارویی با آن نیز شناخته نمی‌شود و نفی و طرد آن نیز امکان‌پذیر نخواهد بود. بنابراین چاره‌جویی درست و مؤثر این بیماری، به ضرورت شناخت و بررسی واقعیت و حد و حدود آن، فرا می‌خواند.
هم‌اکنون که کشورمان در اوج تحریم‌های اقتصادی قرار گرفته است، فقر که یک معضل اقتصادی است، عوارض گوناگونی بر ابعاد مختلف جامعه از جمله اقتصاد وارد کرده است. از آنجایی که دین اسلام دینی کامل است و علاوه بر سعادت اخروی، سعادت دنیوی را نیز تأمین می‌کند شایسته است این پدیده را در کلام و سیره اهل‌بیت (ع) بررسی کرده و شیوه‌ی نگاه درست به این پدیده آسیب‌زا را از زندگی یک انسان کامل برداشت کنیم؛ هیچ یک از کتاب‌ها و مقالاتی که در زمینه فقرزدایی نوشته شده است، به طور تخصصی سیره عملی یک امام معصوم (ع) در منصب حاکمیت را در مواجهه با فقر مورد بررسی قرار نداده است، و ما در این پایان‌نامه بر آنیم که سیره امام علی (ع) را با توجه به این که حدود پنج سال حاکم جامعه اسلامی بودند و در جهت مبارزه با فقر اقداماتی انجام داده‌اند مورد مطالعه قرار دهیم.
از طرفی مقام معظم رهبری (دام ظله) در بیاناتشان تأکید داشته‌اند که رشد و بالندگی انسان‌ها بر مدار حق و عدالت و دستیابی به جامعه‌ای متکی بر ارزش‌های اسلامی و انقلابی است و تحقق شاخص‌های عدالت اجتماعی و اقتصادی در گرو الگوی توسعه اسلامی ایرانی است. (مقام معظم رهبری، 1378)
ایشان در ضرورت تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت این‌طور می‌فرمایند: « آنچه كه موجب مي‌شود ما الگوى غربى را براى پيشرفت جامعهى خودمان ناكافى بدانيم،در درجهى اول اين است كه نگاه جامعهى غربى و فلسفههاى غربى به انسان-البته فلسفههاى غربى مختلفند؛ اما برآيند همه آنها اين است-با نگاه اسلام به انسان،به كلى متفاوت است؛ يك تفاوت بنيانى و ريشهاى دارد. لذا پيشرفت كه براى انسان و به وسيلهى انسان است، در منطق فلسفهى غرب معناى ديگرى پيدا مي‌كند، تا در منطق اسلام. پيشرفت از نظر غرب، پيشرفت مادى است؛ محور، سود مادى است؛ هرچه سود مادى بيشتر شد، پيشرفت بيشتر شده است؛ افزايش ثروت و قدرت. اين، معناى پيشرفتى است كه غرب به دنبال اوست؛ منطق غربى و مدل غربى به دنبال اوست و همين را به همه توصيه مي‌كنند. پيشرفت وقتى مادى شد، معنايش اين است كه اخلاق و معنويت را مي‌شود در راه چنين پيشرفتى قربانى كرد. يك ملت به پيشرفت دست پيدا كند؛ ولى اخلاق و معنويت در او وجود نداشته باشد. اما از نظر اسلام، پيشرفت اين نيست. البته پيشرفت مادى مطلوب است، اما به عنوان وسيله. هدف، رشد و تعالى انسان است.» (مقام معظم رهبری، 1386)
لذا در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری (دام ظله العالی) در صدد آنیم که راه‌کارهایی برای فقرزدایی از کشورمان- جهت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت- بر اساس حکمت‌های علوی ارائه دهیم، إن شاء الله.
فهرست مبارزه با فقر اقتصادی
- مقدمه. ۷ – مبارزه با فقر اقتصادی
- فصل اول: کلیات تحقیق. ۹
- ۱-۱- بیان مسأله و موضوع تحقیق. ۱۰
- ۱-۲- اهداف تحقیق. ۱۱
- ۱-۳- ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق. ۱۱
- ۱-۴- سؤالات تحقیق. ۱۳
- ۱-۵- روش تحقیق. ۱۳
- ۱-۶- پیشینه مطالعاتی تحقیق. ۱۳
- ۱-۷- مشکلات و محدودیت‌های تحقیق. ۱۸
- فصل دوم: بررسی مفهوم فقر و انواع آن از دیدگاه اقتصاد اسلامی و سایر مکاتب اقتصادی. ۱۹
- مقدمه. ۲۰
- ۲-۱- تعریف فقر. ۲۰
- ۲-۱-۱- تعریف لغوی. ۲۰
- ۲-۱-۲- تعریف اصطلاحی. ۲۲
- ۲-۱-۲-۱- مفهوم فقر در مکاتب اقتصادی. ۲۲
- جدول ۲-۱- درصد افراد زیر خط فقر در سال ۲۰۱۰٫ ۲۷
- ۲-۱-۲-۲- مفهوم فقر در اسلام. ۲۸
- ۲-۲- انواع فقر. ۳۱
- ۲-۲-۱- انواع فقر در مکاتب اقتصادی. ۳۱
- ۲-۲-۱-۱- فقر مطلق و فقر نسبی. ۳۱
- ۲-۲-۱-۲- فقر دائمی و فقر موقتی. ۳۴
- ۲-۲-۱-۳- فقر موردی و فقر فراگیر. ۳۴
- ۲-۲-۱-۴- فقر مادی و فقر معنوی (فرهنگی). ۳۵
- ۲-۲-۲- انواع فقر در اسلام. ۳۵
- ۲-۲-۲-۱- فقر ذاتی. ۳۵
- ۲-۲-۲-۲- فقر واقعی و حقیقی. ۳۶
- ۲-۲-۲-۳- فقر دینی. ۳۷
- ۲-۲-۲-۴- فقر فرهنگی. ۳۸
- ۲-۲-۲-۵- فقر روحی و ذهنی. ۳۹
- ۲-۲-۲-۶- فقر انتخابی. ۴۱
- ۲-۲-۲-۷- فقر اقتصادی. ۴۲
- ۲-۳- جایگاه فقر در اسلام. ۴۲
- ۲-۳-۱- مذمت فقر اقتصادی در روایات. ۴۲
- ۲-۳-۲- مدح فقر اقتصادی در روایات. ۴۴
- ۲-۳-۳- حل تعارض بین روایات مدح و ذم فقر. ۴۵
- جمع‌بندی. ۴۸
- فصل سوم: علل و پیامدهای فقر از دیدگاه امیرالمؤمنین (ع). ۵۰
- مقدمه. ۵۱
- ۳-۱- علل به وجود آمدن فقر از دیدگاه حضرت (ع). ۵۱
- ۳-۱-۱- عموم مردم جامعه. ۵۱
- ۳-۱-۱-۱- عدم شکرگزاری و عدم استفاده بهینه از منابع. ۵۲
- ۳-۱-۱-۲- حرص مال و ترک قناعت. ۵۲
- ۳-۱-۱-۳- اسراف و ترک میانه‌روی. ۵۳
- ۳-۱-۲- اغنیا. ۵۵
- ۳-۱-۲-۱- عدم پرداخت حقوق واجب الهی. ۵۵
- ۳-۱-۲-۲- ستمکاری، ظلم و تضییع حقوق. ۵۶
- ۳-۱-۳- مسئولین. ۵۷
- ۳-۱-۳-۱- مالکیت‌های کلان اراضی و تیول‌داری حاکمان. ۵۷
- ۳-۱-۳-۲- بی‌عدالتی و بی‌تقوایی مسئولین. ۵۹
- ۳-۱-۳-۳- فقدان تخصّص و عدم استفاده بهینه از منابع. ۶۵
- ۳-۱-۳-۴- سوء تدبیر و بی‌دقتی. ۶۷
- ۳-۱-۳-۵- بی‌اعتنایی به حال فقرا و شرکت ندادن مستضعفان تصمیم‌گیری‌ها ۷۱
- ۳-۱-۴- فقرا. ۷۳
- ۳-۱-۴-۱- تنبلی و سستی در کارها. ۷۳
- ۳-۱-۴-۲- سوء تدبیر و بی‌دقتی (در نحوه مصرف). ۷۶
- ۳-۱-۴-۳- درخواست از غیر خدا. ۷۷
- ۳-۲- پیامدهای فقر از دیدگاه حضرت (ع). ۸۰
- ۳-۲-۱- ایجاد نقصان در دین و تمایل به کفر. ۸۰
- ۳-۲-۲- اندوه و نگرانی. ۸۲
- ۳-۲-۳- ذلت و خواری. ۸۳
- ۳-۲-۴- بلا و گرفتاری. ۸۵
- ۳-۲-۵- ایجاد دشمنی و پرخاشگری در جامعه. ۸۶
- ۳-۲-۶- کاهش عقل. ۸۷
- جمع‌بندی. ۸۷
- فصل چهارم: شیوه‌های مبارزه با فقر در کلام و سیره عملی حضرت (ع) ۹۰
- مقدمه. ۹۱
- ۴-۱- راه‌کارهای مبارزه با فقر در نظر اقتصاددانان و اندیشمندان غیر مسلمان. ۹۱
- ۴-۲- راه‌کارهای مبارزه با فقر در کلام و سیره عملی امیرالمؤمنین (ع) ۹۴
- ۴-۲-۱- راه‌کارهای ساختاری و زیربنایی. ۹۵
- ۴-۲-۱-۱- اصلاحات در نظام تولید. ۹۵
- ۴-۲-۱-۲- اصلاحات در نظام توزیع. ۱۱۱
- ۴-۲-۱-۳- اصلاحات در نظام مصرف. ۱۱۵
- ۴-۲-۱- راه‌کارهای موردی و روبنایی. ۱۲۵
- ۴-۲-۲-۱- دستگیری از نیازمندان از طریق واجبات و مستحبات مالی ۱۲۵
- ۴-۲-۲-۲- برقراری عدالت و عدم تبعیض. ۱۲۹
- ۴-۲-۲-۳- نقش الگویی حضرت (ع) در زندگی شخصی. ۱۳۴
- جمع‌بندی. ۱۴۱
- فصل پنجم: راه‌کارهای فقرزدایی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بر اساس حکمت علوی. ۱۴۳
- مقدمه. ۱۴۴
- ۵-۱- بررسی وضعیت توزیع درآمد و فقر در ایران طی سالهای اخیر ۱۴۴
- ۵-۱-۱- ضریب جینی. ۱۴۵
- ۵-۱-۲- نسبت پراکندگی (نابرابری). ۱۴۶
- ۵-۱-۳- سهم مصرف فقرا. ۱۴۷
- ۵-۱-۴- شاخص‌های نابرابری خانوارهای کشور در طول ۸۰ تا ۹۱٫ ۱۴۷
- جدول ۵-۱- ضریب جینی و سهم هزینه ناخالص سرانه هر دهک در سالهای ۹۱- ۱۳۸۰ (دهک وزنی). ۱۴۸
- ۵-۲- آسیب‌شناسی برنامه‌های فقرزدایی در برنامه‌های توسعه. ۱۵۰
- ۵-۲-۱- برنامه اول. ۱۵۱
- ۵-۲-۲- برنامه دوم. ۱۵۳
- ۵-۲-۳- برنامه سوم. ۱۵۴
- ۵-۲-۴- برنامه چهارم. ۱۵۶
- ۵-۳- الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کلام مقام معظم رهبری (دام ظله) ۱۶۰
- ۵-۳-۱- هدف از تدوين الگوي پيشرفت. ۱۶۰
- ۵-۳-۲- تعريف الگو. ۱۶۰
- ۵-۳-۳- مفهوم الگوي پيشرفت. ۱۶۰
- ۵-۳-۴- جايگاه الگوي پيشرفت. ۱۶۱
- ۵-۳-۵- زمان تدوين الگوي پيشرفت. ۱۶۲
- ۵-۳-۶- مجريان تدوين الگوي پيشرفت. ۱۶۲
- ۵-۴- راه‌کارهای مبارزه با فقر جهت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بر اساس حکمت علوی (راه‌حل جامع فقرزدایی). ۱۶۲
- ۵-۴-۱- راه‌کارهایی با رویکرد توسعه و رونق بخشی به تولید. ۱۶۵
- ۵-۴-۱-۱- اشتغال‌زایی و جلوگیری از بیکاری. ۱۶۵
- ۵-۴-۱-۲- حمایت از کشاورزی. ۱۶۶
- ۵-۴-۱-۳- گسترش تجارت. ۱۶۸
- ۵-۴-۲- راه‌کارهایی با رویکرد فرهنگ‌سازی و آموزش. ۱۷۱
- ۵-۴-۲-۱- احیای مساجد. ۱۷۳
- ۵-۴-۲-۲- استفاده از رسانه‌های جمعی. ۱۷۹
- ۵-۴-۲-۳- بازبینی مفاد درسی و برگزاری دوره‌های آموزشی. ۱۸۰
- ۵-۴-۳- راه‌کارهایی با رویکرد توزیع عادلانه و برقراری عدالت ۱۸۱
- ۵-۴-۳-۱- توازن اقتصادی و توزیع عادلانه. ۱۸۲
- ۵-۴-۳-۲- نقش دولت در برقراری عدالت و رفع بی‌عدالتی. ۲۰۲
- جمع‌بندی. ۲۰۵
- فصل ششم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری. ۲۰۷
- ۶-۱- نگاهي كلي به اين تحقيق: روند و خلاصه فصول قبل. ۲۰۸
- ۶-۱-۱- بررسی مفهوم فقر و انواع آن (فصل دوم). ۲۰۸
- ۶-۱-۳- علل فقر، پیامدها و راه‌کارهای مبارزه آن از دیدگاه امیرالمؤمنین (ع) (فصل سوم و چهارم). ۲۱۰
- ۶-۱-۳- نتایج (فصل پنجم). ۲۱۱
- ۶-۲- پیشنهادات. ۲۱۲
- منابع و مآخذ ۲۱۴
فهرست نمودارها و جداول
- نمودار 2-2 – خلاصه فصل 2 49
- نمودار 3-1 – خلاصه فصل 3 89
- نمودار 4-1 – خلاصه فصل 4 142
- جدول 5-1- ضریب جینی و سهم هزینه ناخالص سرانه هر دهک در سالهای 91- 1380 (دهک وزنی) 148
- نمودار 5- 1- ضریب جینی کل کشور 91-1380 149
- نمودار شماره 5-2- سهم ده درصد ثروتمندترین به ده درصد فقیرترین 150
- نمودار 5-3 – رویکردهای راه‌کارهای امیرالمؤمنین (ع) 164
- نمودار 5-3 – خلاصه فصل 5 206
راهنمای خرید و دانلود فایل
برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.
بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.
در صورت بروز هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.
برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود کلیک نمایید.
ديدگاه ها