مطالعه میزان آفلاتوکسین M1 شیر گاو و گاومیش در شهرستان شوش : پایان نامه ارشد صنایع غذایی

استفاده حداکثری از ظرفیت های موجود در تولیدات غذایی ،امری بسیار حیاتی و ضروری برای هر جامعه ای میباشد و این امر لزوم تربیت کارشناسان نخبه در صنایع غذایی را بیان مینماید. گرایش علوم و صنایع غذایی از مهمترین شاخه های فنی مهندسی میباشد که اتفاقا علاقه مندان بسیاری در کشورمان دارد . دیجی لود با معرفی پایان نامه های بسیار جدیدی از رشته مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی ارشد در خدمت کاربران گرامی خود می باشد. پایان نامه حاضر با عنوان ” مطالعه میزان آفلاتوکسین M1 شیر گاو و گاومیش در شهرستان شوش ” با فرمت WORD (قابل ویرایش) به حضور شما عزیزان معرفی میگردد.

چکیده مطالعه میزان آفلاتوکسین M1 شیر گاو و گاومیش در شهرستان شوش:

هدف از این مطالعه بررسی آفلاتوکسین M₁ در 120 نمونه شیر خام (60 نمونه شیر خام گاو،60 نمونه شیر خام گاومیش) بود که به صورت تصادفی در شهر شوش (جنوب غربی ایران) جمع آوری شد. روش الایزا، روش مورد استفاده برای تعیین وجود و میزان غلظت آفلاتوکسین M₁ در نمونه ها بود. 44 نمونه (89/68%) از نمونه های شیرخام گاو(ng/L 54/419-64/3 :range;ng/L 49/55 :mean)و 46 نمونه (89/78%) از نمونه های شیر خام گاومیش (ng/L 73/422-73/12 :range;ng/L 2/116 :mean) به  آفلاتوکسین M₁ آلوده بودند. غلظت آفلاتوکسین M₁ در تمام نمونه ها پایین تر از استاندارد ملی ایران و استاندارد FDA (ng/L500) بود. براساس استاندارد اتحادیه اروپا و کمیسیون غذایی کدکس (ng/L50) 18نمونه (78/27%) شیر خام گاو و 32 نمونه (22/52%) شیر خام گاومیش بالاتر از حد استاندارد بود.نتایج نشان داد که آلودگی نمونه های شیر خام ، مشکل بسیار جدی برای سلامت عموم بخصوص کودکان و افراد مسن بوده و با توجه به نقش بالای شیر در تغذیه جوامع بشری ، این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مقدمه

شیر و فرآورده های آن از زمان های گذشته از منابع مهم جهت تغذیه بشر بوده است و هم اکنون نیز در تمامی جوامع و اقشار، بخش مهمی از غذای روزانه انسان را تشکیل می دهد. شیر و فرآورده های آن به علت دارا بودن ترکیبات مختلف غذایی، محیطی مناسب و مطلوب جهت رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها[1] می باشند . در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی در طول تولید ، فرآوری ، بسته بندی و حمل و نقل ، مصرف شیر و فرآورده های آن می تواند برای سلامتی انسان و بهداشت جامعه خطر آفرین باشد . قارچ ها (کپک ها و مخمرها ) از جمله میکروارگانیسم هایی می باشند که می توانند در شیر و فرآورده های آن رشد کرده و تولید توکسین[2] نماید .

قارچ ها به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم باعث آلودگی شیر و فرآورده های آن می شوند . این گروه از ارگانیسم ها[3] قادر هستند در طول مدّت رشد خود بر روی مواد غذایی ، علاوه بر کاهش ارزش غذایی ، متابولیت های ثانویه ای[4] به نام مایکوتوکسین[5] تولید کنند . مایکوتوکسین ها دارای اثرات سمّی[6] ، سرطان زایی[7]، ناقص الخلقه زایی[8] ، کاهش رشد و اثرات جهش زایی[9] بر روی موجودات زنده می باشند. وجود قارچ ها و متابولیت های آنها بصورت باقیمانده در شیر و فرآورده های آن می تواند برای انسان خطرساز باشد . از این رو ، بررسی آلودگی های قارچی شیر و فرآورده های آن موضوعی است که باید بطور جدّی مورد توجه قرار گیرد . قارچ ها می توانند مواد قندی ، پروتئینی ، چربی ها ، اسید های آلی و غیره را مورد مصرف قرار دهند و بدین ترتیب با ایجاد تغییر در اجزاء متشکله ماده غذایی ، باعث فساد آن می شوند . همچنین با ایجاد سموم باعث مسمومیت خفیف یا شدید در مصرف کنندگان ماده غذایی آلوده مانند شیر و فرآورده های آن می شوند و در دراز مدت خواص سرطانزایی و جهش زایی خود را در انسان بروزمی دهند . خطرناک ترین سمّ قارچی شناخته شده آفلاتوکسین B₁ است . اگر جیره غذایی دام های شیری به این سمّ آلوده گردد و توسط حیوان مصرف شود در بدن حیوان در اثر یک سری فعل و انفعالات شیمیایی تغییر پیدا کرده و بصورت آفلاتوکسین M₁ وارد شیر می شود و اگر شیر آلوده به آفلاتوکسین M₁ توسط انسان مصرف شود اثراتی شبیه آفلاتوکسین B₁ایجاد خواهد کرد.

از آنجائیکه در حال حاضر جلوگیری از آلودگی شیر و فرآورده های آن به سموم قارچی به طور کامل امکان پذیر نمی باشد ، لذا اکثر کشورها برای بعضی سموم در خوراک انسان و حیوان حدود استانداردی را قائل شده اند و در مورد آفلاتوکسین ها این استاندارد ها به مراتب بیشتر از سایر سموم قارچی اعمال می گردد.

در مجموع با توجه به شرایط نامناسب تغذیه ای در دامداری های کشور ما ، چه از زمان کاشت و برداشت محصول تا حتی نگهداری نامناسب آن در خود دامداری ها ، و نیز با توجه به تولید بالای شیر و فرآورده های آن در کشورمان که از لحاظ آمار و ارقام اقتصادی بسیار با ارزش می باشد ، لذا اهمیت موضوع شناسایی و نحوه برخورد با فرآورده های آلوده ضروری بنظر می رسد . امید است که در ایران مسئولان ذیربط تمهیدات وسیعی را در این مورد به کار گیرند .

در این تحقیق تعدادی نمونه شیر خام گاو و گاومیش در شهرستان شوش استان خوزستان را مورد بررسی قرار داده و میزان آلودگی آن ها به آفلاتوکسین M₁ با روش الیزا سنجیده خواهد شد.

اهداف کلی مطالعه میزان آفلاتوکسین M1 شیر گاو و گاومیش در شهرستان شوش:

1- تعیین وضعیت آلودگی شیرخام گاو و گاومیش موجود در شهرستان شوش به آفلاتوکسین M₁

2- مقایسه مقدار آلودگی شیرهای آلوده با استانداردهای موجود

3- مقایسه میزان آفلاتوکسین M₁ بین شیر خام گاو و گاومیش در فصل ها و ماه های مختلف

فهرست مطالب مطالعه میزان آفلاتوکسین M1 شیر گاو و گاومیش در شهرستان شوش:

چکیده 1

فصل اول: مقدمه      2

فصل دوم:مروری بر تحقیقات انجام شده         4

2-1-کلیاتی بر مایکوتوکسین ها 4

2-2-انواع قارچ های مولد آفلاتوکسین 7

2-3-انواع آفلاتوکسین ها 9

2-4-عوامل موثر بر رشد کپک ها و تولید آفلاتوکسین ها 13

2-4-1-عوامل بیولوژیکی 14

2-4-1-1-نوع کپک 14

2-4-1-2-میکروارگانیسم های رقیب 14

2-4-1-3- تعداد هاگ کپک 15

2-4-2-عوامل شیمیایی 15

2-4-2-1- ماده زمینه ای (سوبسترا)…………………….. 15

2-4-2-2-ماده مغذی 16

2-4-2-3-ترکیبات ضد قارچ 17

2-4-3-عوامل محیطی 17

2-4-3-1-دما 17

2-4-3-2-رطوبت 18

2-4-3-3-گاز ها   18

2-4-3-4-نور 19

2-4-3-5-pH 19

2-5-چگونگی ورود آفلاتوکسین M₁ در شیر 19

2-6-اثرات بیوشیمیایی و بیولوژیکی انواع آفلاتوکسین ها 21

2-6-1-اثرات بیوشیمیایی 21

2-6-2-اثرات بیولوژیکی انواع آفلاتوکسین ها  21

2-6-2-1-اثرات سمی آفلاتوکسین ها 22

2-6-2-2- اثرات سرطانزایی آفلاتوکسین  24

2-6-2-3-عوامل موثر بر سمیت و سرطانزایی آفلاتوکسین ها 27

2-6-2-4-اثرات جهش زایی آفلاتوکسین ها  29

2-6-2-5-علائم بالینی 32

2-6-2-6- علائم پاتولوژیکی (آسیب شناسی)………………….32

2-6-2-7-اثرات آفلاتوکسین ها در کبد 32

2-6-2-8-ضایعات میکروسکوپی 33

2-6-2-9-اثر بر روی سیستم ایمنی 36

2-6-2-9-1-ایمنی با واسطه سلولی 36

2-6-2-9-2-ایمنی هومورال 36

2-6-2-10-اتصال با DNA 37

2-6-2-11-اثر روی سنتز پروتئین 37

2-7-آلودگی شیر و فرآورده های آن به آفلاتوکسین ها 37

2-7-1-آلودگی غیر مستقیم 38

2-7-2-آلودگی مستقیم  39

2-8-روش های پیشگیری از آلودگی مستقیم شیر و فرآورده های آن به قارچ ها و سموم قارچی 40

2-9-آفلاتوکسین M₁ در شیر 40

2-9-1-تبدیل آفلاتوکسین B₁ به آفلاتوکسینM₁ 41

2-10-روشهای تشخیص آفلاتوکسین M₁در شیر  45

2-10-1-استخراج به کمک حلال  45

2-10-2-استخراج بوسیله ستونهای فاز جامد 45

2-10-3-ستون های ایمونوافینیتی 46

2-11-جداسازی نهایی و تعیین مقدار  47

2-11-1-کروماتوگرافی لایه نازک 47

2-11-2-کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC)…………..8

2-11-3-روش الایزا (ELIZA)………. 48

2-12-کاهش آفلاتوکسین M₁ در شیر و فرآورده های آن 49

2-12-1-روش های فیزیکی 49

2-12-1-1-روش های حرارتی 50

2-12-1-1-1-پاستوریزاسیون، نگهداری در دمای پائین و تولید ماست 50

2-12-1-1-2-خشک کردن، تهیه خامه، کره و پنیر 51

2-12-1-2- جذب سطحی بر روی عناصر کوچک 52

2-12-1-3-اشعه ماوراء بنفش (UV 53

2-12-2-روش های شیمیایی 53

2-12-2-1-کاهش آفلاتوکسین M₁ در شیر با استفاده از H₂O₂ در دمای مناسب 53

2-12-2-2-سولفیت ها و بی سولفیت ها 54

2-13-قوانین مربوط به حد مجاز آفلاتوکسین M₁ در شیر و فرآورده های آن 54

2-14-تفاوت ترکیب شیر گاومیش و شیر گاو 56

2-14-1-چربی 56

2-14-2- پروتئین 57

2-14-3- مواد معدنی 58

فصل سوم: مواد و روش ها   59

3-1- کیت آزمایش 59

3-1-1-وسایل بکار رفته شده در آزمایشگاه 60

3-2- روش کار 60

3-2-1-جمع آوری نمونه ها 60

3-2-2- اصول آزمایش 60

3-2-3- آماده سازی نمونه ها 60

3-2-4-روش آزمایش 61

3-2-5- قرائت و تفسیر نتایج 62

3-2-6- تجزیه و تحلیل آماری 62

3-2-7-حساسیت آزمایش 62

3-2-8-ویژگی آزمایش 62

فصل چهارم: نتایج و بحث   63

فصل پنجم: نتیجه گیری    68

پیشنهادات 72

منابع 74

چکیده انگلیسی 81

فهرست جدول ها

جدول 2-1- مهمترین کپک های مولد آفلاتوکسین 9

جدول 2-2- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی انواع آفلاتوکسین ها 13

جدول 2-3- اثرات سرطانزایی انواع آفلاتوکسین ها بر روی حیوانات آزمایشگاهی 26

جدول 2-4- اثرات جهش زایی آفلاتوکسین ها بر روی کشت سلولی 30

جدول 2-5- مقادیر متوسط دز کشنده آفلاتوکسین (LD₅₀) برای حیوانات مختلف 31

جدول 2-6- پاسخ های آسیب شناسی بالینی ناشی از مصرف آفلاتوکسین در حیوانات مختلف 34

جدول 2-7- ارگان هایی که تحت تاثیر آفلاتوکسین قرار می گیرند 35

جدول 2-8- حد مجاز آفلاتوکسین M₁ در شیر و فرآورده های آن در بعضی از کشورها در سال1989 55

جدول 4-1- توزیع نمونه های شیر گاو در ماه ها و غلظت آفلاتوکسینM₁ 64

جدول 2-2- توزیع نمونه های شیر گاومیش در ماه هاو غلظت آفلاتوکسینM₁ 65

جدول 4-3- توزیع نمونه های شیر گاو در فصل ها و غلظت آفلاتوکسینM₁ 66

جدول 4-4- توزیع نمونه های شیر گاومیش در فصل ها و غلظت آفلاتوکسینM₁ 67

فهرست نمودار ها

نمودار 2-1- ارتباط بین میزان دریافت AFB₁ از طریق علوفه آلوده و ترشح AFM1از طریق شیر 42

فهرست شکل ها

شکل 2-1- ساختمان شیمیایی انواع اصلی آفلاتوکسین ها 11

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.