تأثیر پیش تیمار بذر، نیتروکسین و کود نیتروژنه بر رشد و عملکرد ذرت(Zea mays) : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان”تأثیر پیش تیمار بذر، نیتروکسین و کود نیتروژنه بر رشد و عملکرد ذرت(Zea mays)” با گرایش زراعت و اصلاح نباتات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده تأثیر پیش تیمار بذر، نیتروکسین و کود نیتروژنه بر رشد و عملکرد ذرت(Zea mays):

به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار بذر، نیتروکسین و کود نیتروژنه بر رشد و عملکرد ذرت، این تحقیق به صورت دو آزمایش در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی در سال زراعی 1389  به اجرا درآمد. آزمایش مزرعه‌ای  به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار با سه عامل، پیش تیمار بذر در سه سطح شامل: شاهد یا بدون پیش تیمار، پیش تیمار بذر با آب مقطر و پیش تیمار بذر با HB-101. کود زیستی نیتروکسین در دو سطح شامل: مصرف و بدون مصرف و کود شیمیایی نیتروژن از منبع اوره  نیز در سه سطح شامل: 0، 225 و 450 کیلوگرم در هکتار پیاده شد.

نتایج نشان داد که اثرات پیش تیمار بذر بر همه صفات کمی مانند عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد ردیف دانه در بلال و عملکرد بیولوژیک معنی‌دار شد. بر اساس نتایج به دست آمده پیش تیمار بذر، از میان شاخص‌های فیزیولوژیکی بر سرعت رشد محصول (CGR) و سرعت رشد نسبی (RGR) تأثیر معنی‌دار داشت. همچنین در بین صفات مورفولوژیکی ذرت، تأثیر پیش تیمار بذر بر ارتفاع بوته و شاخص کلروفیل معنی‌دار شد. اثر کود زیستی نیتروکسین تنها بر شاخص برداشت، ارتفاع پانیکول، قطر چوب بلال، بیوماس علف هرز و سرعت فتوسنتز خالص (NAR)، معنی‌دار نگردید. اثر کود شیمیایی نیتروژن بر همه صفات مورد آزمایش بجز قطر چوب بلال معنی‌دار شد.

نتایج مقایسه میانگین به روش دانکن در سطح احتمال 5 درصد نشان داد که عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در ردیف، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، شاخص کلروفیل و سرعت رشد نسبی (RGR)، تحت تأثیر اثرات متقابل دوگانه قرار گرفتند. بیشترین میزان تعداد دانه در ردیف (22/44 عدد)، عملکرد دانه (12570 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (25701 کیلوگرم در هکتار)، شاخص کلروفیل (42) و ارتفاع (41/209 سانتی‌متر) از تیمار مصرف نیتروکسین با مصرف  225 کیلوگرم کود نیتروژن و بیشترین وزن هزار دانه (05/345 گرم) و بیشترین سرعت رشد نسبی (074/0 گرم برگرم در روز) از پیش‌تیمار بذر با آب مقطر و مصرف 450 کیلوگرم کود نیتروژن به دست آمد.

در آزمایشگاه، به منظور بررسی تأثیر محیط گیاه مادری بر جوانه‌زنی بذرهای ذرت، نتایج نشان داد که کود نیتروژن بر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک گیاهچه، تا‌ثیر معنی‌داری داشت. بیشترین درصد جوانه‌زنی (11/83 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (1/8) و وزن خشک گیاهچه (10/304 میلی‌گرم) به تیمار مصرف 450 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در محیط مادری مربوط بود. همبستگی عملکرد با وزن هزار دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در بلال، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مثبت و معنی دار شد.

مقدمه

فقر و گرسنگي همراه با ازدياد روز افزون جمعيت در بيشتر كشورهاي جهان و همچنین محدوديت زمین‌های قابل كشت براي تامين مواد غذايي مردم جهان، سرنوشت آينده بشر را به صورت وحشتناكي ترسيم مي‌كند. اين واقعيت تلخ كه آينده جهان را تهديد به نابودي مي‌كند از مدتها پيش انسانها را برآن داشته است كه با افزايش توليد محصولات كشاورزي و بهره‌برداري هرچه بيشتر از حداكثر امكانات موجود، درصدد تأمين كمبود مواد غذايي از طريق انتخاب بهترين گياهان زراعي و يافتن ارقام پر محصول برآيند. بنابراين چاره‌اي جز تلاش در جهت افزايش توليدات كشاورزي در كشور نیست و از آنجايي كه سطح زير كشت و زمين‌هاي زراعي موجود چندان قابل افزايش نمي‌باشد، بايد براي تامين غذاي مردم جهان توليد محصولات كشاورزي در واحد سطح افزايش يابد و تا آنجا که ممکن است از گياهان پر سودتر با دوره رشد كوتاه‌تر استفاده شود (بهاروند، 1388).

گیاهان خانواده غلات از نظر تنوع و میزان تولید در تغذیه انسان بیشترین سهم را دارند. دانه‌های تولید شده از غلات، به خاطر ارزش غذایی زیادی که  در تغذیه انسان و دام دارند، نزدیک به 90 درصد کل تولید دانه را تشکیل می‌دهند (نور محمدی و همکاران، 1384). ذرت گیاهی یکساله از خانواده گندمیان است که در بین گیاهان زراعی درجات بالایی از اهلی شدن را سپری کرده است. اگرچه در مورد منشاء و تکامل اولیه ذرت اتفاق نظر ضعیفی وجود دارد، اما عموماً معتقد هستند که ذرت در حدود 7000 تا 10000 سال قبل در جنوب مکزیک اهلی شده است. ذرت گياهي است  پر سود و با دوره رشد نسبتاً كوتاه كه ميزان عملكرد دانه آن در واحد سطح نسبت به گياهان مشابه به مراتب بيشتر بوده و مي‌تواند قسمتي از نياز غذایی جامعه بشري را جواب گو باشد (بهاروند، 1388). به دلیل استعداد زیاد، در تولید دانه، ذرت را پادشاه غلات نامیده‌اند (امام، 1383).

ذرت پس از گندم و برنج، مهمترین ماده غذائی دنیا را تشکیل می‌دهد و به دلیل ویژگی‌های بسیار زیاد خود مانند قدرت سازگاری با شرایط اقلیمی گوناگون، مقاومت مطلوب نسبت به خشکی و ورس، عملکرد زیاد در هکتار، توانایی قرار گرفتن در تناوب‌های مختلف با گیاهان، بسیار زود در تمام دنیا گسترش یافته است (نور محمدی و همکاران، 1384). ذرت از جمله گیاهانی است که عملکرد دانه آن در عرض‌های جغرافیایی بالاتر از خاستگاه خویش، بیشتر می‌باشد . این موضوع بیانگر توسعه‌ی اقتصادی و استفاده‌ی بیشتر از نهاده‌ها در تولید این محصول در عرض‌های جغرافیایی بالاتر است، هرچند طول دوره روشنایی بیشتر و فصل رشد طولانی‌تر هم در این امر مؤثر بوده‌اند (امام، 1383). با توجه به سهم 65 تا 70 درصدی ذرت در ترکیب جیره غذایی طیور کشور و روند رو به رشد تولید مرغ و تخم مرغ و افزایش مصرف سرانه آن‌ها و گسترش روز افزون جمعیت کشور و افزایش تقاضا و همچنین نیاز بخش صنعت و فرآورده‌های غذایی به ذرت، موجب گردیده است تا در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به افزایش تولید ذرت در کشور صورت گیرد (بهاروند، 1388).

با توجه به اینکه عمده زمین‌های زراعی کشور ایران در ردیف خاک‌های کم بازده قرار دارند، عملاً یکی از دلایل افت عملکرد، نبود شرایط بهینه بستر بذر می‌باشد. این امر با مدیریت صحیح علمی تا حدود زیادی قابل جبران است. ازجمله مهمترین تیمارهای افزایش دهنده قدرت جوانه‌زنی بذور می‌توان به پرایمینگ[1](پیش تیمار) اشاره داشت. به استناد پژوهش‌های صورت گرفته این روش از کارائی بالایی به ویژه در شرایط نامساعد محیط و بستر بذر برخوردار است. پرايمينگ بذر روشی است كه به واسطه آن بذرها پيش از قرارگرفتن در بستر خود و مواجهه با شرايط اكولوژيكي محيط، به لحاظ فيزيولوژيكي و بيوشيميايي آمادگي جوانه‌زني را به دست مي‌آورند. اين امر مي‌تواند سبب بروز واکنش‌های زيستي و فيزيولوژيكي متعددي در بذر پیش تیمار شده و گياه حاصل از آن گردد به‏طوري‏كه اين موارد را مي‌توان در چگونگي جوانه‌زني، استقرار اوليه گیاه، بهره‌برداري از نهاده‌هاي محيطي، زودرسي و افزايش عملکرد و كيفيت محصول مشاهده كرد. تسريع جوانه‌زني در بذرهای پیش تیمار شده مي‌تواند ناشي از افزايش فعاليت‌ آنزيم‌هاي تجزيه كننده مثل آلفا– ‏‏آميلاز، افزايش سطح انرژي زيستي در قالب افزايش مقدار ATP، افزايش سنتز RNA و DNA، افزايش تعداد و در عين حال ارتقای عملكرد ميتوكندري‌ها باشد (مسعودی و همکاران، 1387).

تغذیه معدنی یکی دیگر از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان زراعی می‌باشد. پیشرفت‌های علمی در تغذیه گیاهی، انقلابی در تولید محصولات زراعی به وجود آورده است به طوری که 50 درصد عملکرد ذرت و سایر غلات بدون در نظر گرفتن بهبود در کیفیت و ارزش غذایی محصولات، به واسطه کاربرد کودهای تجاری شیمیایی است (فرامرزی و همکاران، 1384). مصرف کود تا هنگامی مقرون به صرفه است که میزان افزایش عملکرد، هزینه مصرف کود بیشتر را تأمین نماید. به عبارت بهتر استفاده از کود نیز مانند هر سرمایه‌گذاری دیگر بایستی بازده منطقی داشته باشد زیرا که قانون بازده نزولی در مورد کود نیز صادق است (شهسواری و صفاری، 1384).

امروزه به دلایل مختلف، مصرف کودهای آلی کاهش یافته و نیاز غذایی گیاهان، بیشتر از طریق کودهای شیمیایی تأمین می‌شود. برای مثال در آمریکا 70 درصد نیتروژن مصرفی از طریق کودهای شیمیایی، 6 درصد از طریق کودهای دامی و 24 درصد از طریق پسماند‌های گیاهی تأمین می‌شود. استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی به خصوص کودهای نیتروژنی و عدم استفاده از کودهای آلی در طی سالیان اخیر، عامل کاهش چشمگیر میزان ماده آلی خاک‌های ایران بوده است (کاظمینی و همکاران، 1387). از سوی دیگر، کاربرد بیش از حد کودهای شیمیایی در کشاورزی باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی از جمله تخریب فیزیکی خاک و عدم توازن عناصر غذایی آن (کاظمینی و همکاران، 1387)، آلودگی آب‌های زیرزمینی و همچنین صرف هزینه زیاد (شهسواری و صفاری، 1384) شده است.

در دهه‌های گذشته به دلیل کاربرد بی‌رویه کودهای شیمیایی، اثرات زیست محیطی متعددی از جمله انواع آلودگی‌های آبی و خاکی و مشکلاتی در ارتباط با سلامتی انسان و دیگر موجودات زنده به وجود آمده است. سیاست کشاورزی پایدار و توسعه پایدار کشاورزی، متخصصان را بر آن داشت که هر چه بیشتر از موجودات زنده خاک در جهت تأمین نیازهای غذایی گیاهان کمک بگیرند و بدین سان بود که تولید کودهای زیستی[2] آغاز شد. نخستین کود زیستی در اواخر قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفت و از آن تاریخ به بعد سایر کودهای زیستی ساخته شدند (آستارائی و کوچکی، 1375) و تلاش بر آن است تا از توانایی موجودات زنده خاک و مواد آلی به منظور دستیابی به حداکثر تولید به همراه حفظ کیفیت خاک و رعایت بهداشت و ایمنی محیط زیست استفاده گردد (معلم و عشقی‌زاده، 1386).

امروزه با توجه به ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی، تولید و مصرف کودهای زیستی به عنوان مهمترین رویکرد در زمینه بیوتکنولوژی خاک به شمار می‌رود. کود زیستی، صرفاً به منظور تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه تولید می‌شود (Premsehkar and Rajashree, 2009) و به عنوان یک جایگزین مناسب برای بخشی از مصرف کودهای شیمیایی با هدف افزایش باروری خاک و تولید محصولات در کشاورزی پایدار محسوب می‌شود (Wu et al., 2005). کودهای زیستی در مقایسه با کودهای شیمیایی مزیت‌های قابل توجهی دارند از آن جمله این که در چرخه غذایی، مواد سمی و میکروبی تولید نمی‌کنند، قابلیت تکثیر خودبخودی دارند، باعث اصلاح خصوصیات فیزیکی وشیمیایی خاک می‌شوند و از نظر اقتصادی، مقرون به صرفه و از دیدگاه زیست محیطی قابل پذیرش هستند (معلم و عشقی‌زاده، 1386؛ آستارائی و کوچکی، 1375).

اهداف تحقیق تأثیر پیش تیمار بذر، نیتروکسین و کود نیتروژنه بر رشد و عملکرد ذرت

بررسی تأثیر کاربرد نیتروکسین همراه با پیش تیمار بذر جهت بالا بردن عملکرد ذرت.

بررسی تأثیر کاربرد نیتروکسین همراه با کود نیتروژنه جهت بالا بردن عملکرد ذرت.

بررسی تأثیر کاربرد نیتروکسین همراه با کود نیتروژنه جهت کاهش مصرف کود شیمیایی نیتروژنه.

بررسی تأثیر کاربرد کود نیتروژنه همراه با پیش تیمار بذر جهت بالا بردن عملکرد ذرت.

بررسی تأثیر کاربرد کود نیتروژنه همراه با پیش تیمار بذر و نیتروکسین جهت بالا بردن عملکرد ذرت.

نتیجه‌گیری

پیش‌تیمار بذر : نتیجه پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از پیش تیمار بذر با استفاده از آب مقطر و ماده HB-101 نسبت به شرایط بدون پیش تیمار توانست افزایش بیشتری را در عملکرد و اجزای آن نشان دهد که به دلیل استقرار سریع گیاهچه، زودرسي و بهره‌برداري از نهاده­هاي محيطي، است. پیش تیمار بذر باعث افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، خروج یکنواخت و سریع‌تر گیاهچه‌ها، پیشرفت بلوغ و افزایش یکنواختی استقرار گیاهچه، تحمل درجه حرارت‌های وسیع برای جوانه‌زنی، ضعیف کردن موانع برای رشد جنین، مقابله با آفات و بیماری‌ها، حذف خفتگی، بهبود کیفیت محصول و برداشت، مقاومت به شرایط نامساعد محیطی در هنگام کاشت و افزایش در قدرت نمو گیاه می‌شود.

کود زیستی و کود نیتروژنه : استفاده از کودهای زیستی می‌تواند اثرات مثبتی را بر عملکرد دانه و برخی از صفت‌های زراعی مرتبط با عملکرد دانه داشته باشد به طوری که استفاده از کود زیستی و نصف مقدار نیتروژن توصیه شده در عملکرد و اجزای آن تفاوت معنی‌داری نسبت به استفاده از مقدار نیتروژن توصیه شده بدون استفاده از نیتروکسین داشت. لازم به ذکر است که استفاده از کود زیستی نسبت به کودهای شیمیایی دارای اثرات دراز مدتی بر خصوصیات خاک، تأمین عناصر غذایی کم مصرف و حفظ بیولوژی خاک می‌تواند استفاده بهینه و متوالی از زمین‌های کشاورزی را ممکن سازد. بهتر است به جای مصرف مقادیر زیاد ازت، بخشی از مصرف کود ازته توسط کاربرد کود زیستی نیتروکسین جایگزین گردد تا ضمن بهبود عملکرد و کیفیت محصول، اثرات ناگوار زیست محیطی ناشی از مصرف بیش از اندازه کودهای شیمیایی از جمله کودهای نیتروژنه کاهش یابد.

فهرست مطالب تأثیر پیش تیمار بذر، نیتروکسین و کود نیتروژنه بر رشد و عملکرد ذرت

فصل اول :   مقدمه

فصل دوم : کلیات و بررسی منابع

2-1- منشاء و تاریخچه ذرت

2-2-‌ سطح زیر کشت و تولید ذرت در دنیا

2-3-‌ بررسی‌های آماری در ایران

2-4- گیاه‌شناسی ذرت

2-5- اهمیت محصول ذرت و موارد مصرف

2-6- اکولوژی ذرت

2-6-1- پراکندگی جغرافیایی

2-6-2- درجه حرارت

2-6-3- رطوبت

2-6-4- نور …………

2-6- 5- خاک

2-7- نقش در تغذیه

2-8- مواد غذایی مورد نیاز ذرت

2-8-1- نیتروژن

2-9- تثبیت زیستی نیتروژن و کودهای زیستی

2-9-1- دی ازوتروف‌ها

2-9-1-1- دی ازوتروف‌های آزادزی

2-9-1-1-1- هتروتروف‌ها

2-9-1-1-1-1- ازتوباکتر

2-9-1-1-2- فتوتروف‌ها

2-9-1-2- دی ازوتروف همیار

2-9-1-2-1- آزوسپیریلوم

2-9-1-3- دی ازوتروف‌های همزیست

2-10- نیتروکسین

2-11- اثرات نیتروژن و کودهای زیستی بر عملکرد و سایر صفات گیاهی ذرت

2-12- پرایمینگ (پیش تیمار)

2-12-1- اسموپرایمینگ

2-12-2- هیدروپرایمینگ

2-12-3- ماتریکوپرایمینگ

2-12-4- پرایمینگ هورمونی

2-12-5- بیوپرایمینگ

2-12-6- هالوپرایمینگ

2-12-7- ترموپرایمینگ

2-13- عوامل مؤثر در پرایمینگ

2-14- ماده HB-101 و اثرات آن بر گیاهان زراعی و باغی

2-15- اثر پرایمینگ بر عملکرد و سایر صفات گیاهی

2-16- تداخل علف‌های هرز

فصل سوم : مواد و روش‌ها

3-1- مشخصات جغرافیایی و وضعیت اقلیمی محل اجرای آزمایش

3-2- مشخصات خاک محل آزمایش

3-3- مشخصات رقم ذرت مورد استفاده در آزمایش

3-4- طرح آزمایش مورد استفاده

3-4-1- نقشه طرح

3-5-  عملیات اجرای آزمایش

3-5-1- کاشت

3-5-1-1- آماده کردن زمین

3-5-1-2- پیش تیمار کردن بذر ذرت

3-5-2- داشت

3-5-3- برداشت

3-5-4- آزمایشگاه

3-6- صفات مورد آزمایش

3-6-1- صفات زراعی

3-6-1-1- عملکرد دانه

3-6-1-2- عملکرد بیولوژیک

3-6-1-3- شاخص برداشت

3-6-1-4- ارتفاع بوته

3-6-1-5- ارتفاع پانیکول

3-6-1-6- وزن هزار دانه

3-6-1-7- تعداد دانه در بلال

3-6-1-8- قطر چوب بلال

3-6-2- صفات فنولوژیک

3-6-3- صفات فیزیولوژیک

3-6-3-1- تخمین میزان کلروفیل برگ

3-6-3-2- شاخص‌های رشد

3-6-3-2-1- شاخص سطح برگ

3-6-3-2-2- سرعت رشد گیاه

3-6-3-2-3- سرعت فتوسنتز خالص

3-6-3-2-4- سرعت رشد نسبی

3-6-4- صفات آزمایشگاهی

3-6-4-1- درصد جوانه‌زنی

3-6-4-2- میانگین سرعت جوانه‌زنی

3-6-4-3- وزن خشک گیاهچه

3-7- محاسبات آماری

فصل چهارم : نتایج و بحث

نتایج تجزیه واریانس

4-1- عملکرد و اجزای عملکرد و شاخص برداشت

4-1-1- عملکرد دانه

4-1-2- وزن هزار دانه

4-1-3- تعداد دانه در ردیف بلال

4-1-4- تعداد ردیف در بلال

4-1-5- تعداد دانه در بلال

4-1-6- عملکرد بیولوژیک

4-1-7- شاخص برداشت

4-2- صفات فیزیولوژیک

4-2-1- شاخص کلروفیل

4-2-2- شاخص‌های رشد

4-2-2-1- شاخص سطح برگ

4-2-2-2- سرعت رشد محصول

4-2-2-3- سرعت فتوسنتز خالص

4-2-2-4- سرعت رشد نسبی

4-3- صفات مرفولوژیک

4-3-1- ارتفاع بوته

4-3-2- ارتفاع پانیکول

4-3-3- قطر چوب بلال

4-4- تراکم و وزن خشک علف‌های هرز

4-4-1- تراکم علف‌های هرز

4-4-2- وزن خشک علف‌های هرز

4-5- صفات فنولوژیک

4-6- آزمون‌های بذر

4-6-1- درصد جوانه‌زنی

4-6-2- سرعت جوانه‌زنی

4-6-3- وزن خشک گیاهچه

4-7- همبستگی

نتیجه‌گیری

پیشنهادات

منابع مورد بررسی

چکیده انگلیسی

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.