الگو برای تدریس و سبک های یادگیری

الگو به نمونه کوچکي از يک شيء بزرگ يا به مجموعه‌اي محدود از اشياي بي‌شمار گفته مي‌شود که ويژگيهاي مهم و اصلي آن شيء بزرگ يا اشيا را داشته باشد. الگويس تدريس نيز چهارچوب ويژه‌اي است که عناصر مهم تدريس در درون آن قابل مطالعه است و شناخت و آگاهي از عناصر و عوامل مذکور مي‌تواند معلم را در اتخاذ روشهاي مناسب تدريس کمک کند.

الگو(نگاه اجمالی)

تدريس کار آساني نيست. معلم در تدريس با عوامل مختلف و متعددي سروکار دارد که کنترل مجموعه آنها ممکن است محيط را بوجود آورد که يادگيري مطلوب و موثر در آن صورت گيرد. اين عوامل مختلف و بطور کلي جامعه‌اي که معلم و شاگرد در آن زندگي مي‌کنند در کيفيت تدريس معلم تاثير مي‌گذارد. بديهي است که معلم نمي‌تواند همه عوامل مذکور را تحت کنترل خود در آورد.
بنابراين معلم در ايجاد موقعيت مناسب يادگيري قادر به تغيير و کنترل بسياري از عوامل نيست اما تا حدي مي‌تواند با تعيين هدفهاي صريح اجرايي و اتخاذ الگو و روشهاي مناسب تدريس و تهيه و بکارگيري تجهيزات لازم و ايجاد نوعي ارتباط سالم با شاگردانش ، کيفيت تدريس خود را دست خوش تغيير و تحول و پيشرفت بکند.

چرخه يادگيري

يادگيري ما را نمي توان با مقياسي مانند عقربه سوخت ماشين اندازه گيري کرد که از خالي تا پر تغيير مي‌‌کند. ما با مرور دوباره آنچه که قبلا آموخته ايم و بازانديشي در افکار وطرحهايمان براي يادگيري در آينده ، ياد مي‌‌گيريم. وهميشه چيزهاي بيشتري براي آموختن وجود دارد.
معروف ترين چرخه يادگيري “چرخه کولب” است که چهار مرحله را براي يادگيري شناسايي کرده است:

اين مدل نشان مي‌‌دهد که ما چگونه از طريق تجربه و از مقايسه تجربه خودمان با ديگران ياد مي‌‌گيريم که چگونه تجربه هايمان را تحليل کنيم و براي کارهاي جديدي برنامه ريزي کنيم. اگر تمام فازهاي اين چرخه را طي کنيم “يادگيري تجربي” ، چنانکه به اين اسم مشهور است، به تجربه اندک ما محدود نمي شود.

سبک هاي يادگيري
همه ما به يک روش ياد نمي گيريم. ما گرايش داريم روش هايي را که با آنها راحت تر هستيم انتخاب کنبم و بقيه روشها را کنار بگذاريم. اين نکته مهم است که ما از سليقه مان در مورد سبک هاي يادگيري باخبر باشيم تا بتوانيم:
• از روش هاي انواع يادگيري مان استفاده کنيم که با آموزش خاصي که فرا مي‌‌گيريم، سازگار باشد.
• بهبود سرعت یادگیری در روش های ضعیف تر.
نکته مهم آن است که بدانيم ” سبک هاي يادگيري” خصوصيات فردي افراد نيستند و ما همه در شرايط متفاوت سبک هاي متفاوتي را به کار مي‌‌گيريم. هر چند، معمولا ما يک يا دو سبک را بر بقيه ترجيح مي‌‌دهيم. به گفته هانري و مامفورد (۱۹۸۶) براي اينکه چرخه يادگيري (چرخه کولب را نگاه کنيد) را کاملا طي کنيم، بايد هر چهار سبک يادگيري را در پيش گرفت. ضعف يا قبول نکردن هر کدام از اين سبک هاي يادگيري ، فرآيند يادگيري را دچار مانع مي‌‌کند.

رويکردهاي ياددهي – يادگيري

مکاتب رفتارگرايي، شناخت‌گرايي و انسانگرايي با نظر به مباني معرفت شناسي آنها بررسي و مقايسه شده‌اند. آنگاه، جايگاه هر يک از اين رويکردها در تحقق اهداف نظام آموزشي مشخص شده است . روش اصلي تحقيق در اين رساله، تحليل محتوي است و مقوله‌هاي مورد بررسي براي تحليل داده‌ها بر پايهء الگوي نظري تحقيق مشخص شده‌اند. در اين الگو رويکرد ياددهي – يادگيري بصورت منظومه‌اي در نظر گرفته شده است که بررسي آن بايد با توجه به چهار مؤلفهء – مباني فلسفي، اهداف ، فرايند و نتايج صورت پذيرد. منابع داده‌ها در اين مجموعه به دو دسته تقسيم شده‌اند: ۱)آثار نمايندگان مکاتب مورد بررسي – رفتارگرايي(اسکينر)، شناخت‌گرايي(پياژه) و انسانگرايي(راجرز)- و ۲)آثار پيشگامان فلسفي اين مکاتب . و بالاخره از تحليل داده‌ها نتايج زير بدست آمده است : الف : رويکردهاي ياددهي – يادگيري مکاتب مورد بررسي از نقطه نظر توالي فعاليتها معلم و شاگرد، نقش معلم و شاگرد و نيز نحوهء ارتباط آنها در فرايند ياددهي – يادگيري با هم تفاوت دارند. معذلک تفاوت مشاهده شده ميان رويکردهاي مکاتب شناخت‌گرايي و انسانگرايي چندان قابل توجه نيست . ب : رويکرد مکتب رفتارگرايي مبتني بر معرفت‌شناسي تجربه‌گراست ، در حاليکه رويکرد مکتب شناخت‌گرايي مبتني بر معرفت‌شناسي خردگرا و رويکرد انسانگرايي مبتني بر معرفت‌شناسي شهودگراست . تفاوت مشاهده شده در جهت‌گيريهاي معرفت شناختي، نقش تعيين‌کننده‌اي در رويکردهاي ياددهي – يادگيري مکاتب مورد بررسي دارند. با وجود اين نمي‌توان بين اين مباني و رويکردهاي ياددهي – يادگيري نوعي ارتباط علي برقرار کرد. بدين سبب ملاحظه مي‌شود که به رغم تفاوت مشاهده شده در مباني معرفت‌شناسي مکاتب شناخت‌گرايي و انسانگرايي، بين رويکردهاي ياددهي – يادگيري آنها تفاوت قابل‌توجهي وجود ندارد. ج:رويکردهاي ياددهي – يادگيري هر مکتبي ناظر بر اهداف ويژه‌اي است . و بنابراين کاربست رويکردهاي هر مکتب بايد با نظر به اهدافي صورت پذيرد که اين رويکردها براي تحقق آنها تعبيه شده‌اند.