نگرش اساطیری در ساخت خمره های تدفینی ایران باستان : پایان نامه ارشد صنایع دستی

هر دانشجویی که در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همۀ ما می دانیم که نوشتن یک پایان نامۀ خوب و دفاع کردن از آن آرزو و خواستۀ قلبی هر دانشجویی است، ولی شرایط موجود سبب شده است که متاسفانه هر روز از تعداد پایان نامه های کم نقص و خوب و استاندارد کاسته شود. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. در همین راستا ما سعی کردیم پایان نامه های کارشناسی ارشد برتر از دانشگاه های معتبر کشور را برای کمک در نگارش پایان نامه به شما معرفی نماییم . تیم پرتلاش دیجی لود این بار برای شما پایان نامه ای با موضوع “ نگرش اساطیری در ساخت خمره های تدفینی ایران باستان ” به ارمغان آورده است. امیدوراریم برای شما مفید بوده وو به شما در مسیر رشد و پیشرفت علمی کمک نماید. تیم دیجی لود برای شما دانشجویان عزیز مقطع کارشناسی ارشد رشته صنایع دستی آرزوی توفیق روزافزون دارد.

چکیده تحقیق  نگرش اساطیری در ساخت خمره های تدفینی ایران باستان

اسطوره روایتگر رویدادی است که بشریت از طریق تمسک به آن به رفع بیگانگی از پدیده های طبیعی پیرامون خود می پردازد. از مهمترين راه هاي شناخت اساطیر حاکم بر يك جامعه باستاني، مطالعه تدفين هاي آن است. شاید بتوان گفت آداب تدفين و اساطیر مرتبط، معلول دیدگاه انسان درباره مرگ و درگذشتگان بوده که در طول زمان دستخوش تحول و تطور گردیده است. از دیرباز اهتمام بر نیالودن عناصر اربعه موجب استفاده از مواد خاصي جهت به خاك سپاري مردگان گردید؛ يكي از اين موارد با پیشینه کهن در فرهنگ ایران، سفالينه است که به صورت انواع ظروف تدفین ظاهر شده و از پركاربردترين آنها مي توان به گورخمره اشاره كرد. شکل ظاهری خمره ها، تشریفات، نحوه قرارگيري جسد و دفن خمره ها و اشياء مکشوفه همگی بازتاب برخی مفاهیم اساطیری و فلسفی است و به گونه ای عینی در خمره های تدفینی نمود پیدا کرده است. رویکرد این پژوهش نگرش اساطیری به خمره های تدفینی بوده و به روش تاریخی – توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است. با فرض تنوع محدوده جغرافیایی و یکسانی محدوده زماني در نگرش مفاهیم اسطوره ای در تدفین خمره ای در ایران باستان می توان به وجوه اشتراكي در باب اساطیر و آیین هادست یافت.

این پژوهش در 5فصل تدوین گردیده است: فصل اول به ساختار کلی پژوهش می پردازد. فصل دوم دیدگاه های اساطیری مؤثر بر تدفین و شیوه های تدفین در ایران باستان را شرح می دهد. فصل سوم در دو بخش دوران پيش از تاريخ و دوران تاریخی به دسته بندی تدفین های خمره ای می پردازد. فصل چهارم قابلیت های زیبایی شناختی سفال به عنوان یکی از عرصه های ظهور تفکرات دینی، آیینی و اساطیری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در فصل پنجم نیز به نتیجه گیری خواهیم پرداخت.

کلید واژه: اسطوره، ایران باستان، سفال، گورخمره

انگیزه محقق در انتخاب موضوع

 انجام هر تحقیق علمی مستلزم صرف وقت،  تلاش فکری و جسمی و منابع مالی است. همچنین نتایج حاصله باید به پیشرفت علمی بیانجامد؛ لذا به منظور هدر نرفتن این منابع بهتر است تحقیقی که انجام می گیرد در زمینه فعالیت های علمی و عملی محقق باشد. گرایش تخصصی در فعالیت های نگارنده سفال و سرامیک بوده بنابراین مبنای فعالیتهای پژوهشی خود را نیز از میان موضوعات مرتبط انتخاب نموده است. خمره های تدفینی یکی از سفالینه های کاربردی در تاریخ سفال ایران باستان هستند که طبق مطالعات نگارنده تلاشهایی جهت تحقیق و پژوهش در این زمینه انجام گرفته و معدود کتابهایی نیز در این باب نوشته شده است. همچنین پایان نامه دوره کارشناسی نگارنده با عنوان پژوهشی بر تدفین گورخمره ای در ایران باستان، به جمع آوری کلیه موارد یافت شده محدوده های باستانی مختلف می پردازد. بدین ترتیب به نظر می رسد پژوهش های بنیادین در زمینه این گونه سفالینه بر اساس تقدم و تأخر ظهور آنها و اساطیر و نمادهای مؤثر بر بینش و تفکر ایرانیان باستان در خصوص استفاده از گورخمره ها مهجور مانده و کمتر مورد توجه و بررسی پژوهشگران قرار گرفته است؛ لذا این پژوهش می  تواند مفاهیم نمادین و اسطوره ای مؤثر بر خمره های تدفینی را شناسایی و معرفی می نماید و به تکمیل تحقیقات گذشته محقق بیانجامد.

فهرست مطالب تحقیق خمره های تدفینی ایران باستان :

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 1

فصل اول: کلیات

1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-2 هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 4

1-3 بیان مسأله و تشریح ابعاد آن………………………………………………………………………………. 4

1-4 اهمیت مسأله تحقیق……………………………………………………………………………………………… 5

1-5 انگیزه محقق در انتخاب موضوع…………………………………………………………………………. 6

1-6 سؤالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 7

1-7 فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 7

1-8 محدوده مطالعه و مقطع زمانی تحقیق………………………………………………………………… 7

1-9 مروری بر ادبیات تحقیق………………………………………………………………………………………… 8

1-10 جمع بندی مطالب فصل اول……………………………………………………………………………….. 8

فصل دوم: نگرش های اساطیری و تاریخی مرگ در ایران باستان

2-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 9

2-2 اعتقادات و آیین ها در جوامع اولیه…………………………………………………………………….. 9

2-2-1 تجلی دین در جوامع ابتدایی……………………………………………………………………………………… 9

2-2-2 انواع باورهای دینی……………………………………………………………………………………………………. 10

2-2-3 نیاز معنوی دستمایۀ آفرینندگی……………………………………………………………………………….. 11

2-2-4 مرگ و رستاخیز………………………………………………………………………………………………………… 12

2-3 تدفین در اساطیر ایران باستان……………………………………………………………………………. 14

2-3-1 زروان گرایی……………………………………………………………………………………………………………….. 15

2-3-2 آیین زرتشت……………………………………………………………………………………………………………… 17

2-3-3 میترائیسم…………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-3-4 آناهیتا……………………………………………………………………………………………………………………….. 20

2-3-5  تأثیر كيش يوناني……………………………………………………………………………………………………… 20

2-4 شيوه هاي تدفين در ايران باستان……………………………………………………………………… 21

2-4-1 استودان…………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-4-2 آرامگاه های سردابه ای……………………………………………………………………………………………… 23

2-4-3 آرامگاه چاهی با ظروف تدفین…………………………………………………………………………………… 24

2-4-4 قبرستان با ظروف تدفین…………………………………………………………………………………………… 25

2-4-5 خاکستردان……………………………………………………………………………………………………………….. 26

2-4-6 تدفین گورخمره ای……………………………………………………………………………………………………. 27

2-5 جمع بندی مطالب فصل دوم…………………………………………………………………………………. 27

فصل سوم: خمره های تدفینی

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 29

3-2 تدفين هاي خمره اي دوران پيش از تاريخ……………………………………………………….. 29

3-2-1 چغاگاوانه…………………………………………………………………………………………………………………… 29

3-2-2 تپه حاجي فيروز………………………………………………………………………………………………………… 30

3-2-3 قلعه گوشه…………………………………………………………………………………………………………………. 31

3-2-4 اریسمان…………………………………………………………………………………………………………………….. 34

3-2-5 سیلک……………………………………………………………………………………………………………………….. 35

3-2-6 تپه اسماعیل آباد……………………………………………………………………………………………………….. 37

3-2-7 چشمه علی………………………………………………………………………………………………………………… 37

3-2-8  تپه زاغه……………………………………………………………………………………………………………………. 37

3-2-9  محوطه الهایی…………………………………………………………………………………………………………… 38

3-2-10 تپه قلی درویش……………………………………………………………………………………………………….. 39

3-2-11 تپه گیان………………………………………………………………………………………………………………….. 40

3-2-12 محوطه ازبکی………………………………………………………………………………………………………….. 41

3-2-13 مارال تپه…………………………………………………………………………………………………………………. 42

3-2-14 کلورز……………………………………………………………………………………………………………………….. 44

3-2-15 قلعه کوتی……………………………………………………………………………………………………………….. 44

3-2-16 هفت تپه………………………………………………………………………………………………………………….. 45

3-2-17 گوهر تپه………………………………………………………………………………………………………………….. 48

3-3 تدفين هاي خمره اي دوران تاريخی……………………………………………………………………………….. 49

3-3-1 آکروپل وشهرشاهی در شوش…………………………………………………………………………………….. 50

3-3-2 تل آپادانا……………………………………………………………………………………………………………………. 52

3-3-3 کنگاور……………………………………………………………………………………………………………………….. 52

3-3-4 محوطه شیر سنگ…………………………………………………………………………………………………….. 54

3-3-5 تپه خرمن………………………………………………………………………………………………………………….. 54

3-3-6 تپه کن یری……………………………………………………………………………………………………………….. 55

3-3-7 آیری زمین (تپه نخود)………………………………………………………………………………………………. 56

3-3-8 تپه پیه درق……………………………………………………………………………………………………………….. 56

3-3-9 تپه همت سلاله………………………………………………………………………………………………………….. 57

3-3-10 چوجیران…………………………………………………………………………………………………………………. 57

3-3-11 گرمی……………………………………………………………………………………………………………………….. 57

3-3-12 طاق بستان……………………………………………………………………………………………………………… 60

3-3-13 گهرتپه…………………………………………………………………………………………………………………….. 61

3-3-14 تنگه هرمز……………………………………………………………………………………………………………….. 62

3-3-15 تپه سنجر………………………………………………………………………………………………………………… 63

3-3-16 نخل ابراهیمی………………………………………………………………………………………………………….. 63

3-3-17 دستوا………………………………………………………………………………………………………………………. 64

3-3-18 ستون های سنگی در دوگور دوپا…………………………………………………………………………….. 65

3-3-19 تپه شیان………………………………………………………………………………………………………………… 66

3-4 جمع بندی مطالب فصل سوم………………………………………………………………………………… 67

فصلچهارم: سفال بستری مناسب جهت بروز ارزش های فکری و بصری

4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 70

4-2 نسبت گورخمره های سفالین با اساطیر و باورها………………………………………………. 71

4-3 زیبایی شناسی خمره های تدفینی……………………………………………………………………… 73

4-4 جمع بندی مطالب فصل چهارم…………………………………………………………………………….. 74

فصل پنجم: نتیجه گیری و تبیین فرضیات

5-1 فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………………………. 76

5-2 فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………………………… 76

5-3 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………. 77

فهرست منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………. 81

فهرست جداول

فهرست تصاویر

فهرست جداول:

جدول 1-3 بررسی خمره های تدفینی دوران پیش از تاریخ…………………………………. 68

جدول 2-3 بررسی خمره های تدفینی ایران باستان و دوران تاریخی…………………………………………….. 69

فهرست تصاویر خمره های تدفینی ایران باستان :

(تصوير2-1) استودان ساسانی مکشوفه از کنگاور ………………………………………………………………… 23

(تصوير 2-2) استودان ساسانی در جزیره خارک……………………………………………………………………. 23

(تصوير 2-3) استودان زرتشتی در سیراف…………………………………………………………………………….. 23

(تصوير2-4) قبرستان چاهی با ظروف تدفین در شوش…………………………………………………………. 25

(تصوير2-5) ظروف تدفین در گورستان شغاب………………………………………………………………………. 25

(تصوير2-6) ظرف تدفین با اندود قیر در داخل،از موزه ایران باستان…………………………………….. 26

(تصوير2-7) ظرف تدفین با نشانه های قیر در موزه ایران باستان………………………………………….. 26

(تصویر 3-1)تدفین گورخمره ای از تپه چغاگاوانه………………………………………………………………….. 29

(تصویر 3-2) خمره تدفین در تپه حاجی فیروز……………………………………………………………………… 30

(تصویر3-3) خمره تدفین مکشوفه از قلعه گوشه…………………………………………………………………… 30

(تصویر3-4) خمره تدفین مکشوفه از قلعه گوشه…………………………………………………………………… 31

(تصویر3-5) حلقه مسی مکشوفه از گورخمره در قلعه گوشه…………………………………………………. 32

(تصوير 3-6) گورخمره حاوی جمجمه کودک مکشوفه از قلعه گوشه……………………………………… 32

(تصوير 3-7) گورخمره مکشوفه از قلعه گوشه……………………………………………………………………….. 33

(تصوير 3-8) بوته فلزی مکشوفه از قلعه گوشه……………………………………………………………………… 33

(تصویر 3-9) خمره تدفینی از لایه چهارم سیلک………………………………………………………………….. 33

(تصویر 3-10) طرح وتصویر گورخمره ای در اریسمان …………………………………………………………… 35

(تصویر 3-11) طرح و تصویر تدفین از ظروف منقوش در دوره چهارم از تپه جنوبی سیلک…… 36

(تصویر 3-12) تدفین گورخمره ای در دوره چهارم از تپه جنوبی سیلک……………………………….. 36

(تصویر 3-13) بقایای نوزاد در گورخمره از تپه زاغه……………………………………………………………… 38

(تصویر 3-14) موقعیت تدفین گورخمره ای در تپه زاغه………………………………………………………… 38

(تصویر 3-15) خمره تدفینی از محوطه پارتی الهایی…………………………………………………………….. 39

(تصویر 3-16) جمجمه درون خمره از محوطه الهایی …………………………………………………………….. 39

(تصویر 3-17) خمره تدفینی از محوطه گیان………………………………………………………………………… 40

(تصویر 3-18) خمره تدفینی از محوطه گیان………………………………………………………………………… 41

(تصویر 3-19) گورخمره 334 مکشوفه از مارال تپه در محوطه ازبکی…………………………………… 42

(تصویر 3-20) گورخمره 310 مکشوفه از مارال تپه در محوطه ازبکی…………………………………… 42

(تصویر 3-21) تدفین گورخمره ای فصل اول ازبکی……………………………………………………………….. 42

(تصویر 3-22) مارال تپه، نمودار تدفین های خمره ای و ساده در هزاره های 3و1ق .م………….. 43

(تصویر 3-23) خمره تدفینی مکشوفه از کلورز……………………………………………………………………… 44

(تصویر 3-24) خمره تدفینی مکشوفه از قلعه کوتی………………………………………………………………. 45

(تصویر 3-25) گور چهار چینه ای مخصوص بزرگسالان در قلعه کوتی…………………………………… 45

(تصویر 3-26) گورخمره ایلامی در هفت تپه و حفاظتهای اضطراری و استحکام بخشی در محل        46

(تصویر 3-27) گورخمره ایلامی هفت تپه پس از مرمت………………………………………………………….. 46

(تصویر 3-28) گورخمره ایلامی در هفت تپه………………………………………………………………………….. 46

(تصویر 3-29) گورخمره هفت تپه در کنار دیوار خشتی…………………………………………………………. 47

(تصویر 3-30) خمره وارونه شده بر جسد در هفت تپه…………………………………………………………… 47

(تصویر 3-31) ظرف تدفین در موزه هفت تپه………………………………………………………………………… 47

(تصویر 3-32) گورخمره ایلامی در موزه هفت تپه………………………………………………………………….. 48

(تصویر 3-33) تدفین خمره ای سگ در کنار اسکلت یک مرد در گهرتپه………………………………. 48

(تصویر 3-34) ظروف و خمره های تدفین شوش……………………………………………………………………. 51

(تصویر 3-35) خمره تدفین پارتی ،پای دیوار شرقی معبد ناهید ………………………………………….. 53

(تصویر 3-36) نمایش دو طریقه تدفین در تابوت و خمره سفالین،متداولدر دوره پارتها در پای دیوار شرقی معبد ناهید………….. 53

(تصویر 3-37) طرح خمره های معبد ناهید در کنگاور…………………………………………………………… 54

(تصویر 3-38) گورخمره مکشوفه از کن یری………………………………………………………………………….. 58

(تصویر 3-39) گورخمره مکشوفه از کن یری………………………………………………………………………….. 58

(تصویر 3-40) طرح پلان گورخمره های گرمی……………………………………………………………………….. 59

(تصویر 3-41) منسوجی با نقش صلیب شکسته از داخل گورخمره گرمی………………………………. 59

(تصویر 3-42) قبرستان گورخمره ای تاق بستان…………………………………………………………………… 60

(تصویر 3-43) طرح گورخمره های قبرستان تاق بستان……………………………………………………….. 60

(تصویر3-44) خمره های مکشوفه از تاق بستان……………………………………………………………………. 61

(تصویر 3-45) گورخمره مکشوفه از گهر تپه …………………………………………………………………………. 62

(تصوير 3-46) گورخمره اشکانی مکشوفه از تنگه هرمز…………………………………………………………. 63

(تصویر 3-47) گورخمره مکشوفه از نخل ابراهیمی………………………………………………………………… 64

(تصویر 3-48) خمره تدفین مکشوفه از دستوا………………………………………………………………………. 65

(تصویر 3-49) ستون های سنگی دوگور دوپا………………………………………………………………………… 65

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فایل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.