رتبه بندی ریسک زمین شناسی در ماشین حفاری TBM با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چند معیاره

هر دانشجویی در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. برای کمک به دانشجو در رسیدن به این اهداف به معرفی موضوعات پایان نامه های ارشد از دانشگاه های برتر کشور پرداختیم . در ادامه پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی معدن با عنوان رتبه بندی ریسک زمین شناسی در ماشین حفاری TBM با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چند معیاره   در 170 صفحه با فرمت WORD  همراه با نمودار و اشکال نگارش شده است. در ادامه قسمتهایی از این پایان نامه بعنوان نمونه آورده شده است:

چکیده پایان نامه رتبه بندی ریسک زمین شناسی در ماشین حفاری TBM با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چند معیاره 

ساخت تونل و سایر سازه‌های زیرزمینی ، به دلیل متغیرهای زیاد، منجمله شرایط غیرقابل پیش بینی و نامطمئن زمین، با خطرهایی مواجه می‌باشد که می‌تواند ایمنی و یا اقتصاد طرح را به مخاطره افکند.

ارزيابي و رتبه بندی ریسک­ ها در پروژه­ هاي پرمخاطره نظير پروژه ­هاي تونل سازی مکانیزه از جمله اقدامات ضروري براي مديريت و ارائه پاسخ به ريسك­هاي مرتبط است. اين امر مستلزم شناسايي و تعيين مجموعه عوامل ريسك زاست كه در اين تحقيق در قالب نظر کارشناسی و مطالعات زمین­شناسی، ريسك در هشت سطح مورد توجه واقع شده است. مهم‌ترین مخاطرات زمین­شناسی از جمله نشت و هجوم آب زیرزمینی، نشت گاز، ناپایداری سینه کار، ناپایداری دیوار و سقف تونل، مچاله شوندگی (لهیدگی)، تورم سنگ‌های رسی، سینه کار مختلط، چسبناکی سنگ‌ها و خاک‌های رسی مورد بحث قرار گرفته و مهم‌ترین مشکلات ناشی از این مخاطرات بررسی شده و راهکارهای پیش بینی، پیش­گیری و مقابله با آن‌ها ارائه شده است.

به منظور رتبه­ بندي دقيق­تر ريسك­ها، با استفاده از شاخص­هاي: احتمال وقوع ریسک، میزان تأثیر ریسک بر هزینه، زمان و کیفیت پروژه و شاخص‌های تكميلي: عدم اطمينان از تخمين و توانایی سازمان در واکنش به ریسک نيز در نظر گرفته شده است. رتبه­بندي نهايي با استفاده از روش­هاي شباهت به گزینه ایده آل، تحلیل سلسله مراتبی ، شباهت به گزینه ایده آل فازی و تحلیل سلسله مراتبی فازی انجام گرديد. در روش­هاي تصميم­گيري چند معیاره ريسک‌ها با توجه به شاخص‌هاي گوناگون بهتر ارزيابي مي‌گردند و در نتيجه، واقع بینانه‌تر رتبه بندی مي‌شوند. با توجه به این‌ که نتايج حاصل از اجراي روش­هاي فوق در مواردي با يكديگر هم­خواني نداشت، براي رسيدن به يك اجماع كلي از رتبه­بندي ريسک­ها، از تكنيك­هاي ادغامي كه شامل روش­هاي ميانگين، بردا و كپ لند است، استفاده شد. در نهايت مچاله شوندگی و ناپایداری سینه کار تونل بیشترین و نشت گاز و چسبناکی سنگ‌ها و خاک‌های رسی به ترتیب کم‌ترین رتبه ريسك­ها را به خود اختصاص دادند.

واژه‌های كليدي: رتبه بندی ريسک، حفاری مکانیزه، تصمیم گیری چند معیاره.

فهرست مطالب

فصل 1.      کلیات و مقدمه  ع‌

1-1- مقدمه  1

1-2- ضرورت انجام تحقیق   1

1-3- اهداف تحقیق   1

1-4- مراحل انجام تحقیق   2

1-5- ساختار پایان نامه  2

فصل 2.      مدیریت ریسک    4

2-1- مقدمه  5

2-2- پروژه و مدیریت پروژه 5

2-2-1- پروژه…………… 5

2-2-2- مديريت پروژه 6

2-2-3- عدم قطعيت پروژه 7

2-3- ريسک و مديريت ريسک    8

2-3-1- ريسک    8

2-3-2- مديريت ريسک    9

2-3-3- ضرورت مديريت ريسک    10

2-3-4- مروري بر فرايند مديريت ريسک پروژه در راهنماي PMBOK   12

1- برنامه­ ريزي مديريت ريسک    12

2- شناسایی ريسک    13

3-  تجزیه و تحلیل کیفی ريسک    13

3-  تجزیه و تحلیل کمی ريسک    15

4-  برنامه ریزی پاسخ به ريسک    16

3-  پیگیری و کنترل ريسک    19

فصل 3.      پيشينه تحقيق   21

3-1- مقدمه  22

3-2- سابقه تحقيق   23

فصل 4…… کلیاتی در مورد تصمیم­ گیری چند معیاره 30

4-1- مقدمه  31

4-2- طبقه­ بندي فنون تصميم­گيري   31

4-2-1- طبقه­ بندي نوع اول  31

4-2-1-1-… طبقه ­بندي فنون بر مبناي شرايط تصميم­ گيري   32

4-2-1-2-… طبقه‌بندي فنون تصميم‌گيري بر مبناي نوع مدل‌سازي   33

4-2-2- طبقه‌بندي نوع دوم  34

4-2-2-1-    فنون تصميم­گيري تک معیاره 34

4-2-2-2-… فنون تصميم‌گيري چند معياره (MCDM) 34

4-3- طبقه‌بندي فنون تصميم‌گيري چند شاخصه  37

4-3-1- مدل‌هاي غیر جبرانی   37

4-3-2- مدل‌هاي جبراني   38

4-4- روش تحلیل سلسله مراتبی  AHP  41

4-4-1- تشکیل سلسله مراتب   41

4-4-2- محاسبه وزن عناصر در AHP  42

4-4-3- سازگاری سیستم  44

4-5- روش شباهت به گزینه ایده آل  TOPSIS  46

4-5-1- تشکيل ماتريس تصميم  46

4-5-2- بدون مقیاس کردن ماتريس تصميم  47

4-5-3- تعيين ماتريس وزن معيارها 47

4-5-4- تعيين ماتريس تصميم وزن دار 47

4-5-5- پيدا کردن حل ايده آل و ضد ايده آل  48

4-5-6- محاسبه فاصله از حل ايده آل و ضد ايده آل  48

4-5-7- محاسبه شاخص شباهت   48

4-6- روش‌های تصمیم گیری چند معیاره فازی   49

4-7- تئوری مجموعه‌های فازی   49

4-8- روش شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) 52

4-8-1- تشکیل ماتریس تصمیم فازی   52

4-8-2- تعیین ماتریس وزن معیارها 53

4-8-3- نرمال کردن ماتریس تصمیم فازی   54

4-8-4- تعیین ماتریس تصمیم فازی وزن دار 54

4-8-5- یافتن حل ایده آل فازی و حل ضد ایده آل فازی   55

4-8-6- محاسبه فاصله از حل ایده آل و ضد ایده آل فازی   55

4-8-7- محاسبه شاخص شباهت   56

4-8-8- رتبه بندی گزینه‌ها 56

4-9- روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) 57

4-10- استراتژی‌های اولویت بندی   60

4-10-1- روش میانگین رتبه‌ها 60

4-10-2- روش بردا 60

4-10-3- روش کپ لند  61

4-11- نتیجه گیری   61

فصل 5…… چالش‌های زمین شناسی پروژه‌های تونل سازی مکانیزه 62

5-1- مقدمه  65

5-2- نشت و هجوم آب زیرزمینی   65

5-2-1- مهم‌ترین مشکلات ناشی از نشت و هجوم آب زیرزمینی   67

5-2-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی نشت و هجوم آب زیرزمینی   68

5-2-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله با نشت و هجوم آب زیرزمینی   68

5-3- نشت گازهای سمی   69

5-3-1- مهم‌ترین مشکلات ناشی از نشت گاز 71

5-3-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی نشت گاز 71

5-3-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله با نشت گاز 71

5-4- مچاله شوندگی (لهیدگی) زمین   72

5-4-1- مشکلات ناشی از رفتار مچاله شوندگی (لهیدگی) زمین   73

5-4-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی رفتار مچاله شوندگی زمین   73

5-4-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله رفتار مچاله شوندگی زمین   73

5-5- تورم سنگ‌های رسی   74

5-5-1- مشکلات ناشی از تورم سنگ‌های رسی   75

5-5-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی فشار ناشی از تورم سنگ‌های رسی   75

5-5-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله تورم سنگ‌های رسی   76

5-6- ناپایداری سینه کار تونل   76

5-6-1- مشکلات ناشی از ناپایداری سینه کار 77

5-6-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی ناپایداری سینه کار 77

5-6-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله با ناپایداری سینه کار 77

5-7- ناپایداری دیوار و سقف تونل   78

5-7-1- مشکلات ناشی از ناپایداری دیوار و سقف تونل   79

5-7-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی ناپایداری دیوار و سقف تونل   79

5-7-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله با ناپایداری دیوار و سقف تونل   79

5-8- سینه کار مختلط   80

5-8-1- مشکلات ناشی از سینه کار مختلط   81

5-8-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی سینه کار مختلط   81

5-8-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله با سینه کار مختلط   81

5-9- چسبناکی خاک‌ها و سنگ‌های رسی   82

5-9-1- مشکلات ناشی از چسبناکی خاک‌ها و سنگ‌های رسی   82

5-9-2- روش‌های شناسایی و پیش بینی چسبناکی خاک‌ها و سنگ‌های رسی   83

5-9-3- راهکارهای پیشگیری و مقابله با چسبناکی خاک‌ها و سنگ‌های رسی   83

فصل 6…… مدیریت ریسک تونل انتقال آب گلاب   84

6-1- مقدمه  85

6-2- موقعیت جغرافیایی منطقه  85

6-3- راه‌های دسترسی   86

6-4- زمین شناسی   87

6-5- مطالعات هیدروژئولوژی عمومی   87

6-5-1- ویژگی‌های آب شناسی سازندهای سخت منطقه  87

6-5-2- ویژگی‌های آب شناسی سازندهای نرم منطقه  88

6-6- زمین شناسی مهندسی مسیر تونل اصلی  89

6-7- مدیریت ریسک تونل انتقال آب گلاب   92

6-7-1- نشت و هجوم آب زیرزمینی در تونل گلاب   92

6-7-2- نشت گاز در تونل گلاب   93

6-7-3- پدیده مچاله شوندگی (لهیدگی) در تونل گلاب   93

6-7-4- تورم سنگ‌های رسی در تونل گلاب   94

6-7-5- ناپایداری سینه کار در تونل گلاب   95

6-7-6- ناپایداری دیوار و سقف تونل گلاب   96

6-7-7- سینه کار مختلط در تونل گلاب   97

6-7-8- چسبناکی خاک‌ها و سنگ‌های رسی در تونل گلاب   98

6-8- ارزیابی ریسک تونل انتقال آب گلاب   99

6-9- رتبه بندی ریسک با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) 103

6-9-1- رسم نمودار سلسله مراتبی   103

6-9-2- محاسبه وزن عناصر در روش سلسله مراتبی   103

6-9-3- محاسبه نرخ ناسازگاری   106

6-9-4- محاسبه امتیاز هر یک از ریسک‌ها 107

6-10- رتبه بندی ریسک با روش شباهت به گزینه ایده آل (TOPSIS) 109

6-11- رتبه بندی ریسک با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) 111

6-11-1- رسم نمودار سلسله مراتبی   112

6-11-2- تعریف اعداد فازی   112

6-11-3- ماتریس مقایسه زوجی فازی   113

6-12- رتبه بندی ریسک با روش شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) 121

6-12-1- ماتریس تصمیم و بردار وزن معیارها 121

6-12-2- بی مقیاس کردن ماتریس تصمیم  122

6-12-3- ماتریس تصمیم فازی بی مقیاس شده وزن دار 122

6-12-4- تعیین حل ایده آل و ضد ایده آل فازی   123

6-12-5- تعیین فاصله از حل ایده آل و ضد ایده آل  123

6-12-6- تعیین شاخص شباهت   124

6-12-7- رتبه بندی ریسک‌ها 124

6-13- استراتژی‌های اولویت بندی روش های تصمیم گیری چندمعیاره   125

6-14- استراتژی‌های اولویت بندی روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی   125

6-15- بررسی عملکرد ماشین حفاری در تونل گلاب   125

فصل 7…… نتیجه گیری و پیشنهادات   135

7-1- نتیجه گیری   136

7-2- پیشنهادات   138

مراجع  139

پیوست 1  150

فهرست اشکال

شکل 2-1- معیارهای عملکرد پروژه …………………. ………..6

شکل 2-2- فرایندهای مدیریت پروژه……………………………………7

شکل 2-3- فرایند برنامه ریزی مدیریت ریسک……………………………………………………………………………………………………………..12

شکل 2-4- فرایند شناسایی ریسک ……………………………………………………………………………………………………………………………….13

شکل 2-5- فرایند تجزیه و تحلیل کیفی ریسک …………………………………………………………………………………………………………..14

شکل 2-6- فرایند تجزیه و تحلیل کمّی ریسک……………………………………………………………………………………………………………..16

شکل 2-7- فرایند برنامه ریزی پاسخ به ریسک …………………………………………………………………………………………………………….17

شکل 2-8- فرایند پیگیری و کنترل ریسک……………………………………………………………………………………………………………………19

شکل 5-1-ریزش آب از دیواره‌های تونل و صعوبت کار برای پرسنل در تونل انتقال آب زاگرس…………………………………66

شکل 5-2- جریان آب زیاد در کف تونل و صعوبت کار برای پرسنل در قطعه دوم تونل انتقال آب قمرود…………………67

شکل 5-3- پرسنل در حال کار در شرایط وجود حجم زیاد آب و گاز در تونل زاگرس………………………………………………..70

شکل 5-4- پدیده مچاله شوندگی و چسبیدن سنگ اطراف تونل به سگمنت و شیلد (قطعات 3 و 4 تونل قمرود)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

شکل 5-5- ریزش و ناپایداری سینه کار تونل در پروژه البرز ……………………………………………………………………………………….77

شکل 5-6- عمق ریزش سقف در بالای کاترهد در اثر ناپایداری سقف تونل گاوشان……………………………………………………78

شکل 5-7- رخنمون هایی از محیط‌های مخلوط سنگ و خاک (وجود قطعات سنگی در زمینه نرم‌تر با سختی یا سیمان شدگی متفاوت)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..80

شکل 6-1- موقعیت جغرافیایی پروژه ……………………………………………………………………………………………………………………………86

شکل 6-2- نمودار توزیع سازندهای مسیر تونل…………………………………………………………………………………………………………….92

شکل 6-3- وضعیت کیفیت توده سنگ در طول تونل انتقال آب گلاب……………………………………………………………………….96

شکل 6-4- نمودار خطر انسداد برای ماشین به سبب کانی‌های رسی………………………………………………………………………….98

شکل 6-5- ساختمان سلسله مراتبی رتبه بندی ریسک ماشین حفاری TBM…………………………………………………………100

شکل 6-6- ماتریس مقایسه زوجی بین معیارها………………………………………………………………………………………………………….103

شکل 6-7- ماتریس مقایسه زوجی گزینه های نسبت به معیار احتمال وقوع ریسک……………………………………………….105

شکل 6-8- ماتریس مقایسه زوجی گزینه های نسبت به معیار میزان تاثیر ریسک………………………………………………….105

شکل 6-9- ماتریس مقایسه زوجی گزینه های نسبت به معیار عدم اطمینان از تخمین………………………………………….106

شکل 6-10-ماتریس مقایسه زوجی گزینه های نسبت به معیار توانایی سیستم در واکنش به ریسک…………………….106

شکل 6-11- رتبه بندی ریسک زمین شناسی به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………108

شکل 6-12- رتبه بندی ریسک زمین شناسی به کمک روش شباهت به گزینه ایده آل…………………………………………111

شکل 6-13- رتبه بندی ریسک زمین شناسی به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی فازی………………………………………120

شکل 6-14- رتبه بندی ریسک زمین شناسی به کمک روش شباهت به گزینه ایده آل فازی…………………………………124

شکل 6-16- نمودار توزیع زمانی فعالیت های روزانه تونل در فروردین 89 ……………………………………………………………..129

شکل 6-17- نمودار توزیع زمانی فعالیت های روزانه تونل در اردیبهشت  89 …………………………………………………………131

شکل 6-18- نمودار توزیع زمانی فعالیت های روزانه تونل در خرداد 89 …………………………………………………………………133

فهرست جداول

جدول 3-1- سابقه تحقیقات انجام شده در زمینه مدیریت ریسک پروژه‌های تونل سازی و فضاهای زیرزمینی…………24

جدول 4-1- مقایسه روش‌های تصمیم گیری چند شاخصه برای رتبه بندی ریسک‌ها………………………………………………..39

جدول 4-2- طبقه بندی کمّی و کیفی برای مقایسه زوجی معیارها……………………………………………………………………………..42

جدول 4-3- ماتریس مقایسه زوجی……………………………………………………………………………………………………………………………… 45

جدول 4-4- شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی…………………………………………………………………………………………………………..45

جدول 5-1- وزن ماشین‌های حفار مختلف در برابر جریان آب زیرزمینی……………………………………………………………………..66

جدول 5-2- درصد حجمی محصولات ناشی از احتراق موتورهای دیزل……………………………………………………………………….70

جدول 6-1- ویژگی‌های ژئومکانیکی مسیر تونل انتقال آب گلاب ……………………………………………………………………………….89

جدول 6-2- پیش بینی پتانسیل رفتار مچاله شوندگی در بخش‌های مختلف مسیر تونل گلاب ………………………………..94

جدول 6-3- گسل‌های مسیر تونل انتقال آب گلاب………………………………………………………………………………………………………95

جدول 6-4- احتمال وقوع ریسک در تونل انتقال آب گلاب ………………………………………………………………………………………100

جدول 6-5- میزان تأثیر ریسک بر هزینه ، زمان و کیفیت پروژه در تونل انتقال آب گلاب………………………………………101

جدول 6-6- میزان عدم اطمینان از تخمین در تونل انتقال آب گلاب……………………………………………………………………….101

جدول 6-7- توانایی سازمان در واکنش به ریسک در تونل انتقال آب گلاب………………………………………………………………102

جدول 6-8- نتایج ارزیابی ریسک…………………………………………………………………………………………………………………………………104

جدول 6-9- ماتریس کمّی مساله رتبه بندی ریسک…………………………………………………………………………………………………..104

جدول 6-10- مقادیر  ، شاخص ناسازگاری ، شاخص ناسازگاری تصادفی و نرخ ناسازگاری ماتریس های مقایسه زوجی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..107

جدول 6-11- ماتریس بی مقیاس شده مسأله رتبه بندی ریسک……………………………………………………………………………….109

جدول 6-12- اهمیت نسبی ریسک‌ها………………………………………………………………………………………………………………………….109

جدول 6-13-ماتریس بی مقیاس وزن دار مسأله رتبه بندی ریسک…………………………………………………………………………..110

جدول 6-14-فاصله از حل ایده آل و ضدایده آل و شاخص شباهت…………………………………………………………………………..110

جدول 6-15- متغیر زبانی برای رتبه بندی گزینه‌ها……………………………………………………………………………………………………112

جدول 6-16- متغیر زبانی برای ارزیابی اهمیت معیارها………………………………………………………………………………………………112

جدول 6-17- اعداد فازی مثلثی تعریف شده جهت تعریف درایه های ماتریس مقایسه زوجی فازی اهمیت معیارها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..113

جدول 6-18- ماتریس تصمیم فازی…………………………………………………………………………………………………………………………….121

جدول 6-19- متغیر زبانی برای ارزیابی اهمیت گزینه ها……………………………………………………………………………………………121

جدول 6-20- وزن معیارها……………………………………………………………………………………………………………………………………………121

جدول 6-21- ماتریس تصمیم فازی بی مقیاس شده………………………………………………………………………………………………… 122

جدول 6-22- ماتریس تصمیم فازی بی مقیاس شده  وزن دار ………………………………………………………………………………….122

جدول 6-23- فاصله هر گزینه از حل ایده آل……………………………………………………………………………………………………………..123

جدول 6-24- فاصله هر گزینه از حل ضد ایده آل………………………………………………………………………………………………………123

جدول 6-25- تعیین شاخص شباهت…………………………………………………………………………………………………………………………..124

جدول 6-26- تقسیم بندی و توزیع زمانی فعالیت های مرتبط با حفاری در فروردین ماه 89………………………………….128

جدول 6-27- تقسیم بندی و توزیع زمانی فعالیت های مرتبط با حفاری در اردیبهشت ماه 89………………………………131

جدول 6-28- تقسیم بندی و توزیع زمانی فعالیت های مرتبط با حفاری در خرداد ماه 89……………………………………..133

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، میتوانید از کلیه کارتهای عضو شتاب  استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.