پهنه‌بندی خطر فرسایش آبی با استفاده از مدل ICONA و بکارگیری فنون دورکاوی و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی : پایان نامه ارشد کشاورزی

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان”  پهنه‌بندی خطر فرسایش آبی با استفاده از مدل ICONA و بکارگیری فنون دورکاوی و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی(مطالعه‌ی موردی حوزه‌ی آبخیز کلستان) ” با گرایش آبخیزداری و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده پهنه‌بندی خطر فرسایش آبی با استفاده از مدل ICONA و بکارگیری فنون دورکاوی و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی:

مهار فرسایش و جلوگیری از ایجاد رسوب و حرکت آن، یکی از مهم‌ترین اهداف آبخیزداری و مدیریت منابع طبیعی می‌باشد. این موضوع در حوزه‌های آبخیز سدهای بزرگ از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و سهل‌انگاری در این امر باعث کم شدن حجم ذخیره­ی سدها و کم شدن عمر مفید آن‌ها می‌شود که نتیجه­ی آن هدر رفت سرمایه­های ملی خواهد بود. از این رو، پهنه‌بندی و شناسایی مناطق با درجه­های مختلف خطرپذیری از دیدگاه فرسایش و تولید رسوب اولین گام در مهار فرسایش می‌باشد. در این پژوهش، با توجه به اهمیت شناخت مناطق حساس به فرسایش با درجات مختلف و هم‌چنین مناطق دارای پتانسیل رسوب‌زایی، در حوزه‌ی آبخیز کلستان شیراز با استفاده از فن‌آوری GIS و RS در چارچوب مدل ICONA مورد آزمون قرار گرفت. در ابتدا برای دو سال مختلف و در فاصله‌‌ی زمانی 24 سال، اقدام به تهیه‌ی نقشه‌ی خطرپذیری فرسایش آبی شده که نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از مدل MPSIAC مقایسه و مطابقت داده شده است.

نقشه‌ی خطر فرسایش آبی نشان داد که در سال 1988 میزان 51/10 درصد از کل مساحت حوضه دارای کلاس خطر فرسایش زیاد و خیلی‌زیاد و بقیه‌‌ی مساحت حوضه دارای خطر فرسایش کم‌تر (خیلی‌کم، کم و متوسط) بوده است و در سال 2012 میزان 52/27 درصد از کل مساحت حوضه دارای کلاس خطر فرسایش زیاد و خیلی‌زیاد و بقیه‌‌ی مساحت حوضه دارای خطر فرسایش کم‌تر (خیلی‌کم، کم و متوسط) می‌باشد که نشانگر توسعه‌ی اراضی آسیب‌پذیر به بیش از 5/2 برابر است. هم‌چنین مشخص گردید، تغییرات کاربری اراضی به طور محسوس بر پهنه‌های فرسایشی اثر داشته و به ­طور عمده در مناطقی شامل تغییر کاربری در نتیجه‌‌ی کاهش مقاومت خاک در مقابل فرسایش، خطر فرسایش نیز در همان محدوده‌ها افزایش چشم‌گیر داشته است. علاوه بر این، کارآمدی مدل ICONA در تعیین پهنه‌های خطرپذیری فرسایش در حوزه‌های آبخیز نیز مشخص گردید.

ضرورت‌های خاص انجام تحقیق

• بکارگیری مدل ICONA باعث کاهش هزینه‌های اجرایی پروژه‌های برآورد فرسایش در دست اجرا در حوزه‌ی آبخیز کلستان می‌شود.
• جلوگیری از تخریب بیشتر جنگل­ها و مراتع منطقه با شناسایی عرصه‌های فرسایش‌پذیر
• برنامه‌ریزی برای کاهش رسوب­گیری سد کلستان

اهداف تحقیق

• تهیه‌ی نقشه‌ی خطرپذیری فرسایش حوزه‌ی آبخیز کلستان شیراز
• اعتبارسنجی نتایج حاصل از مدل ICONA با بررسی‌ها و مطالعات موجود
• کاهش اثرات نامطلوب فرسایش آبی در حوضه‌های برون­شهری با بکارگیری مدل ICONA

فرضیه‌های تحقیق

• بین تغییر غیر اصولی کاربری و افزایش میزان فرسایش رابطه وجود دارد.
• مدل ICONA در شرایط اقلیم مدیترانه‌ای حوزه‌ی آبخیز کلستان و با توجه به تغییرات کاربری، نتایج مطلوبی برای پهنه‌بندی خطر فرسایش آبی ارائه می‌دهد.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات

1-1-     مقدمه. 2

1-1-1-      فرسایش خاک… 5

1-1-2-      مدل ICONA.. 7

1-1-3-      سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور. 8

1-2-     کلیات… 9

1-2-1-      فرسایش آبی.. 9

1-2-2-      بررسی مدل‌های فرسایشی.. 10

1-2-2-1-   روش MPSIAC     11

1-2-2-2-   روش انجمن ملی حفاظت از طبیعت اسپانیا (ICONA). 11

1-2-3-      کلیات سنجش از دور. 13

1-2-4-      کلیات سیستم اطلاعات مکانی.. 14

1-2-5-      کلیات کاربری اراضی.. 14

1-3-     ضرورت‌های خاص انجام تحقیق.. 15

1-4-     اهداف تحقیق.. 15

1-5-     فرضیه‌های تحقیق.. 16

فصل دوم: پیشینه‌ی تحقیق

2-1-     مطالعات داخلی.. 18

2-2-     مطالعات خارجی.. 24

فصل سوم: روش تحقیق

3-1-     موقعیت جغرافیایی منطقه‌ی مورد مطالعه. 28

3-1-1-      بررسی اقلیم منطقه. 30

3-1-2-      پوشش گیاهی.. 33

3-2-     روش تحقیق.. 34

3-2-1-      روش تحقیق مدل ICONA.. 34

3-2-1-1-   لایه‌ی شیب       36

3-2-1-2-   لایه‌ی سطوح سنگی   36

3-2-1-3-   فرسایش‌پذیری خاک    37

3-2-1-4-   نوع کاربری یا کاربری اراضی.. 39

3-2-1-5-   نقشه‌ی پوشش گیاهی   40

3-2-1-6-   لایه‌ی حفاظت خاک    41

3-2-1-7-   نقشه‌ی خطر فرسایش     42

3-2-2-      روش تحقیق مدل MPSIAC.. 43

فصل چهارم: نتایج

4-1-     نتایج مدل ICONA.. 47

4-1-1-      نتایج لایه‌ی شیب… 47

4-1-2-      نتایج لایه‌ی سطوح سنگی.. 49

4-1-2-1-   توصیف زمین‌شناسی و چینه‌شناسی حوزه‌ی آبخیز کلستان شیراز. 49

4-1-3-      نتایج فرسایش‌پذیری خاک… 56

4-1-4-      نتایج کاربری اراضی.. 59

4-1-5-      نتایج پوشش گیاهی.. 66

4-1-6-      نتایج لایه‌ی حفاظت خاک… 73

4-1-7-      نتایج لایه‌ی خطر فرسایش پذیری.. 80

4-2-     نتایج مدل MPSIAC.. 87

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1-     نتیجه‌گیری.. 101

5-2-     پیشنهادها 105

فهرست منابع

منابع فارسی.. 108

منابع لاتین   114

فهرست جدول‌ها

فهرست نمودارها

فهرست شکل‌ها

فهرست نقشه‌ها