بررسی اثر پوشش و حبه‌دار کردن بذر با مواد شیمیایی و باکتری‌های محرک رشد بر جوانه‌زنی بذر چغندرقند : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان”   بررسی اثر پوشش و حبه‌دار کردن بذر با مواد شیمیایی و باکتری‌های محرک رشد بر جوانه‌زنی بذر چغندرقند” با گرایش  کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده بررسی اثر پوشش و حبه‌دار کردن بذر با مواد شیمیایی و باکتری‌های محرک رشد بر جوانه‌زنی بذر چغندرقند:

در زراعت چغندرقند، توليد و فرآوری بذر باکیفیت یکی از اهداف مهم است. در این پژوهش بذر چغندرقند (رقم پارس موسسه تحقیقات و اصلاح بذر چغندرقند) پس از حبه­دار و پوشش­دار کردن بذر با برخی از باکتری‌های محرک رشد گیاه و مواد شیمیایی ازلحاظ کیفیت جوانه­زنی و ماندگاری این باکتری­ها بر روی بذر در سه آزمایش جداگانه در سال 1393-1392 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش اول بررسی اثر پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با باکتری در 12 سطح (شاهد، کاربرد منفرد باکتری‌های ازتوباکتر کروکوکوم سویه پنج، باسیلوس لنتوس سویه 4- 15، سودوموناس پوتیدا سویه RS- 36 و آزوسپریلیوم لیپوفروم سویه OF، تلفیق دوتایی و تلفیق مجموع باکتری­ها باهم با غلظت (^1- CFU ml 10⁷)، آزمایش دوم بررسی اثر پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با مواد شیمیایی در چهار سطح ( شاهد، 500 میلی­گرم جیبرلیک اسید، 500 میلی­گرم سالیسیلیک اسید و 500 میلی‌گرم اتیلن) به‌ طور مجزا در آزمایشگاه به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی و همچنین در گلخانه به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار و آزمایش سوم بررسی ماندگاری باکتری فرموله شده در ترکیبات پوشش بذر بعد از انبارداری انجام گرفت.

نتایج نشان داد که اثر پوشش و حبه­ دار کردن بذر به همراه باکتری بر صفات درصد و سرعت جوانه­زنی، درصد گیاهچه ­های نرمال و غیر نرمال، میانگین مدت جوانه زنی، طول ریشه ­چه و ساقه ­چه، وزن تر و خشک گیاهچه و همچنین شاخص طولی و وزنی بنیه بذر در گلخانه و آزمایشگاه معنی­دار شد. به‌طورکلی بذرهای پوشش­دار شده با این باکتری­ها در مقایسه با بذرهای حبه­ دار شده در هر دو مکان نتایج بهتری داشت. بذرهای پوشش‌دار شده با باکتری ازتوباکتر و تلفیق دوتایی باکتری سودوموناس و ازتوباکتر در شرایط آزمایشگاه و کاربرد منفرد باکتری سودوموناس در گلخانه نقش بیشتری در افزایش درصد جوانه­زنی (18%)، وزن تر و خشک گیاهچه (33%)، تعداد گیاهچه­ های نرمال (57%) و شاخص بنیه بذر بیشتری در مقایسه با تیمار شاهد داشتند.

نتایج پوشش و حبه­ دار کردن بذر با کمک مواد شیمیایی ذکرشده اثر معنی­ داری بر صفاتی نظیر میانگین مدت جوانه­ زنی، طول ساقه­ چه و ریشه­ چه و همچنین وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه در آزمایشگاه داشت. در شرایط گلخانه نیز تمامی صفات مورد بررسی به‌جز شاخص وزنی بنیه بذر در سطح یک درصد معنی­دار بود. به‌طورکلی بذرهای پوشش­دار شده با این مواد به‌ویژه اسید جیبرلیک و اتیلن در هر دو مکان در مقایسه با بذرهای حبه شده مناسب‌تر بود. در بررسی حفظ جمعیت باکتری روی بذر در طی مدت انبارداری پس از 6 ماه نشان داده شد که تمام تیمارهای اعمال‌شده به‌جز بذرهای پوشش ­دار شده با آزوسپریلیوم و بذرهای حبه شده با باکتری سودوموناس بقیه تیمارها در حفظ جمعیت باکتری روی بذر موفق بودند. باکتری باسیلوس و ازتوباکتر در هر دو روش روکش بذر دارای جمعیت باکتری زنده روی بذر بودند اگرچه بیشترین تعداد جمعیت باکتری حفظ‌شده روی بذر مربوط به تیمار حبه ­دار شده بذر با باکتری باسیلوس با جمعیت CFU 10⁵ × 37 مشاهده شد.

مقدمه

در زراعت چغندرقند جوانه‌زنی مطلوب بذر در سطح مزرعه بسیار مهم است. بذر مرغوب، بيشترين ارزش ‌افزوده را در بين نهاده‌های كشاورزي ايجاد می‌کند و بازدهي ساير نهاده‌های كشاورزي را بالا می‌برد. از طرفی عوامل زیادی در جوانه زدن بذر، استقرار گیاهچه و روند رشد آن مؤثر هستند. جوانه‌زنی بذر چغندرقند تا حد زیادی تحت تأثیر ترکیبات شیمیایی ممانعت کننده قرار می­گیرد. در پوسته بذر آن موادی چون فنول­ها، آمونیاک، چربی، اسید­اگزالیک، نیترات پتاسیم، بتائین و موسیلاژ موجود است که این ترکیبات تا حدود زیادی باعث کندی جذب آب در بذر گیاه چغندر­قند نسبت به سایر گیاهان می­شود. به ‌منظور کاهش خسارات ناشی از این خصوصیات محدودکننده و وجود حساسیت­ها در مرحله جوانه‌زنی چغندرقند راهکارهای متعددی وجود دارد (حسینی و کوچکی، 1383).

بررسی ­ها نشان داده است که مواد شیمیایی (هورمون­های رشد) و برخی باكتري­هاي محرك رشد گياه قادرند قدرت جوانه ­زني، استقرار گياهچه و روند رشد آن را تحت تأثیر قرار داده و ضمن كاهش اثرات نا­مطلوب انواع تنش­هاي زنده و غيره ­زنده، قدرت جذب آب و عناصر غذايي را افزايش دهند و حاصل اين فرايند­ها در طول دوره رشد موجب بهبود جوانه‌زنی، رشد گیاه، كميت و كيفيت محصول مي­شود (جلیلیان و توکل افشار،1383). روش­های مختلفی برای استفاده از ظرفیت این مواد شیمیایی (هورمون­های رشد) و باكتري­هاي محرك رشد گیاه وجود دارد که پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر از مهم‌ترین این روش­ها است.

این دو روش با اهداف مختلفی از جمله افزایش سرعت و میزان جوانه‌زنی، جلوگیری از خسارات آفات و بیماری­ها، آسان­سازی عملیات بذرکاری، توزیع یکنواخت بذر، حفظ رطوبت در اطراف بذر با استفاده از مواد جاذب رطوبت، افزایش عملکرد، ایجاد تأخیر در جوانه‌زنی، جلوگیری از خورده شدن بذر توسط جانوران و افزایش سرعت و توان استقرار گیاه انجام می‌گیرد. لذا برای اینکه بتوان در کشاورزی از مزیت­های این دو روش و همچنین از ظرفیت­های این گروه از باکتری­ها و مواد شیمیایی استفاده نمود، لازم است مناسب­ترین روش پوشش بذر انتخاب شود که ضمن کاهش خسارات ناشی از حساسیت­های جوانه­ زنی، بتواند باعث نگهداری طولانی ‌مدت (حداقل24 -6 ماه) بذرهای تیمار شده در شرایط انبار گردد، که در نتیجه آن باکتری بتواند در شرایط نامساعد خاک یا سطح بذر زنده بماند و ماده شیمیایی هم بیشترین پایداری خود را داشته باشد و تا ظهور ریشه‌ها و تلقیح آن‌ها فعالیت و پایداری خود را حفظ کنند. اغلب برای دستیابی به این اهداف، لازم است مواد افزودنی متعددی به ‌عنوان حامل این گروها به‌کارگیری شود و روش­های مختلف پوشش­دار کردن بذر استفاده گردد و اثرات آن‌ها بر جوانه ­زنی مورد بررسی قرار گیرد.

هدف از این پژوهش بررسی روند جوانه­ زنی بذر رقم (پارس) چغندرقند پس از پوشش­ و حبه­دار کردن به ‌وسیله برخی از باکتری­ها و مواد شیمیایی بود همچنین در تحقیق حاضر از ترکیباتی که برای پوشش و حبه­دار کردن بذر به ‌کار برده می­شود، استفاده شد و اثرات کاربرد باکتری­ها و مواد شیمیایی در این دو روش بر فرایند جوانه‌زنی و رشد مورد بررسی قرار گرفت و بهترین روش و همچنین مناسب­ترین باکتری­ها و مواد شیمیایی مورد استفاده در این پژوهش مشخص گردید.

فهرست مطالب

چکیده  1

فصل اول: مقدمه و بررسی منابع

1-1-      مقدمه. 3

1-2-      گیاه ­شناسی   5

1-3-      فيزيولوژی توليد بذر چغندرقند.. 6

1-4-      تقسيم بندي بذر چغندرقند.. 7

1-4-1-       بذرهاي چند جوانه. 7

1-4-2-       بذرهاي تک جوانه. 8

1-5-      بذر و اهمیت آن در کشاورزی.. 10

1-6-      تعریف بذر……. 10

1-7-      تعریف جوانه‌زنی بذر. 11

1-8-      احتیاجات جوانه‌زنی و سبز شدن بذرها 12

1-9-      بستر بذر الگو. 12

1-10-    كاشت بذر. 13

1-11-    بهبود کارایی بذر. 13

1-11-1-     حبه‌دار کردن (Seed Pelleting). 15

1-11-2-     پوشش­دار کردن (Seed Coating) 16

1-11-3-     پوشش نازک بذر (Film Coating). 18

1-11-4-     ريزوباکتري­های محرک رشد گياه. 18

1-12-    اثرات باکتری.. 19

1-12-1-     افزایش رشد گیاه. 19

1-12-2-     توان توليد سيدروفور. 19

1-12-3-     افزایش جوانه‌زنی بذور. 20

1-12-4-     توليد فيتوهورمون­ها 20

1-13-    اثر پوشش­دار کردن بذر با باکتری   21

1-14-    اثر پوشش­دار کردن بذر با مواد شیمیایی.. 23

1-15-    اثر حبه­دار کردن بذر با مواد شیمیایی   25

1-16-    اثر حبه‌دار کردن بذر با باکتری.. 26

فصل دوم: مواد و روش­ها

1-17-    مکان و نحوه اجرای طرح.. 28

1-18-    تهیه و آماده­سازی مواد. 28

1-18-1-     مواد شیمیایی.. 28

1-18-2-     آماده­ سازی محلول باکتری.. 28

1-18-3-     مواد به کار برده شده در پوشش بذر. 29

1-19-    روش اجرای طرح.. 29

1-19-1-     آزمایش اول : پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با باکتری در آزمایشگاه. 29

1-19-2-     آزمایش دوم : پوشش­دار کردن و حبه‌دار کردن بذر با هورمون در آزمایشگاه. 32

1-20-    کاشت بذرها در آزمایشگاه. 32

1-20-1-     تعیین مولفه‌های جوانه‌زنی.. 33

1-20-2-     کشت بذرهای پوشش دارشده و حبه­دار شده در گلخانه. 35

1-20-3-     تعیین ماندگاری و شمارش تعداد باکتری ها به شیوه­ی Pour Plate Method  35

فصل سوم: نتایج و بحث

1-21-    اثر تیمار پوشش و حبه­ دار کردن بذر با محلول باکتری بر جوانه‌زنی در آزمایشگاه……….. 37

1-21-1-     درصد جوانه‌زنی.. 37

1-21-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی.. 38

1-21-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی.. 39

1-21-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه.. 41

1-21-5-     وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه. 42

1-21-6-     درصد گیاهچه‌های نرمال و غیر نرمال.. 44

1-21-7-     شاخص وزنی بنیه بذر. 45

1-21-8-     شاخص طولی بنیه بذر. 45

1-21-9-     نتیجه­گیری.. 46

1-22-    اثر پوشش و حبه­دارکردن بذر با باکتری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر در گلخانه 51

1-22-1-     درصد جوانه‌زنی.. 51

1-22-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی.. 52

1-22-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی.. 54

1-22-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه… 55

1-22-5-     وزن تر و خشک گیاهچه. 56

1-22-6-     درصد گیاهچه‌های نرمال و غیر نرمال.. 59

1-22-7-     شاخص وزنی بنیه بذر. 61

1-22-8-     شاخص طولی بنیه بذر. 62

1-22-9-     نتیجه ­گیری.. 62

1-23-    اثر پوشش­دار و حبه‌دار کردن بذر با مواد شیمیایی بر جوانه‌زنی در آزمایشگاه……. 67

1-23-1-     درصد جوانه‌زنی.. 67

1-23-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی.. 68

1-23-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی.. 69

1-23-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه… 71

1-23-5-     وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه. 72

1-23-6-     درصد گیاهچه نرمال و غیرنرمال.. 73

1-23-7-     شاخص وزنی بنیه بذر. 74

1-23-8-     شاخص طولی بنیه بذر. 75

1-23-9-     نتیجه ­گیری.. 76

1-24-    اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با مواد شیمیایی بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر گلخانه………… 80

1-24-1-     درصد جوانه‌زنی.. 80

1-24-2-     ضریب و سرعت جوانه‌زنی.. 81

1-24-3-     میانگین مدت جوانه‌زنی.. 83

1-24-4-     طول ریشه­چه و ساقه‌چه………. 84

1-24-5-     وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه. 85

1-24-6-     درصد گیاهچه‌های نرمال و غیر نرمال.. 87

1-24-7-     شاخص وزنی بنیه بذر. 89

1-24-8-     شاخص طولی بنیه بذر. 90

1-24-9-     نتیجه­ گیری.. 90

1-25-    نتایج شمارش تعداد باکتری‌های روی هر بذر…….. 94

نتیجه­گیری کلی……………. 94

فهرست منابع………… 100

فهرست جدول‌ها

جدول3‑1- تجزیه واریانس اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با باکتری در آزمایشگاه  54

جدول 3-2- مقایسه میانگین اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با باکتری در آزمایشگاه 57

جدول 3-3- تجزیه واریانس اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با باکتری در گلخانه 66

جدول 3-4- مقایسه میانگین اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با باکتری در گلخانه 67

جدول 3-5- تجزیه واریانس اثر پوشش و حبه­دار بذر با هورمون در آزمایشگاه .. 78

جدول 3-6- مقایسه میانگین اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با هورمون در آزمایشگاه 79

جدول3‑7- تجزیه واریانس اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با هورمون در گلخانه 88

جدول 3-8- مقایسه میانگین اثر پوشش و حبه­دار کردن بذر با هورمون در گلخانه 89

جدول 3-9- تجزیه واریانس اثر روش پوشش بذر بر جمعیت باکتری روی بذر 93

جدول 3-10- مقایسه میانگین اثر روش پوشش بذر بر جمعیت باکتری روی بذر 93

  فهرست شکل‌‌ها

شکل ‏1-1- بذر تک جوانه چغندرقند.  9

‌‌شکل ‏1‑2- بذر چند جوانه چغندرقند.  11

شکل 1-4 – بذر حبه­دار شده 16

شکل 1-5- بذر پوشش­دار شده 16

شکل ‏1‑3- انواع پوشش­های بذر.  17

شکل 1-4- انواع پوشش­های بذر چغندرقند 18

شکل 2-1- نحوه تهیه پوشش بذر 32

شکل 3-1- اثر تیمار باکتری بر درصد جوانه­ زنی در گلخانه 52

شکل 3-2- اثر تیمار باکتری بر سرعت جوانه ­زنی در گلخانه 53

شکل 3-3- اثر تیمار باکتری بر طول ریشه­ چه در گلخانه 55

شکل 3-4- اثر روش پوشش بذر با باکتری بر وزن تر گیاهچه در گلخانه 58

شکل 3-5- اثر تیمار باکتری بر وزن تر گیاهچه در گلخانه 58

شکل 3-6- اثر تیمار باکتری بر درصد گیاهچه ­های نرمال در گلخانه 59

شکل 3-7- اثر تیمار باکتری بر درصد گیاهچه ­های غیر نرمال 60

شکل 3-8- اثر تیمار باکتری بر شاخص وزنی بنیه بذر در گلخانه 61

شکل 3-9- اثر روش پوشش بذر با مواد شیمیایی‌بر درصد جوانه ­زنی در آزمایشگاه 67

شکل 3-10- اثر روش پوشش بذر با مواد بر میانگین مدت جوانه ­زنی 69

شکل 3-11- اثر مواد شیمیایی ‌بر میانگین مدت جوانه ­زنی در آزمایشگاه 69

شکل 3-12- اثر مواد بر طول ریشه­ چه و ساقه­ چه در آزمایشگاه 70

شکل 3-13- اثر روش پوشش با مواد بر وزن تر گیاهچه در آزمایشگاه 71

شکل 3-14- اثر مواد شیمیایی ‌بر وزن تر گیاهچه در آزمایشگاه 72

شکل 3-15- اثر مواد شیمیایی‌ بر درصد گیاهچه ­های نرمال در آزمایشگاه 73

شکل 3-16- اثر مواد بر درصد گیاهچه ­های غیر نرمال در آزمایشگاه 73

شکل 3-17- اثر مواد بر شاخص طولی در آزمایشگاه 75

شکل 3-18- اثر روش پوشش با مواد بر درصد جوانه ­زنی در گلخانه 80

شکل 3-19- اثر مواد بر درصد جوانه ­زنی در گلخانه 80

شکل 3-20- اثر مواد شیمیایی ‌بر سرعت جوانه ­زنی در گلخانه 82

شکل 3-21- اثر مواد بر ضریب جوانه­زنی در گلخانه 82

شکل 3-22- اثر روش پوشش بر طول ریشه­ چه و ساقه ­چه 84

شکل 3-23- اثر مواد بر طول ریشه­ چه و ساقه­ چه در گلخانه 84

شکل 3-24- اثر روش پوشش با مواد بر وزن تر در گلخانه 86

شکل 3-25- اثر مواد بر وزن تر گیاهچه در گلخانه 86

شکل 3-26- اثر مواد بر درصد گیاهچه ­های نرمال در گلخانه 87

شکل 3-27- اثر مواد شیمیایی ‌بر درصد گیاهچه ­های غیر نرمال 87

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.