زمانبندی دروس دانشگاهی تک هدفه و چند هدفه مبتنی برترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه
رشته صنایع یکی از مهمترین زیر شاخه های فنی و مهندسی شامل گرایش های متعددی در مقطع کارشناسی ارشد میباشد . در ادامه به معرفی نمونه پایان نامه ارشد مهندسی صنایع گرایش مهندسی سیستم های اقتصادی و اجتماعی با عنوان : زمانبندی دروس دانشگاهی تک هدفه و چند هدفه مبتنی برترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه که در 130 صفحه در فرمت قابل ویرایش Word به نگارش در آمده میپردازیم .
چکیده تحقیق زمانبندی دروس دانشگاهی تک هدفه و چند هدفه مبتنی برترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه :
در این پایان نامه، یک مدل برای مسأله زمانبندی دروس دانشگاهی به دو صورت تک هدفه و دو هدفه ارائه شده است. هدف این مسأله تهیه جدول زمانی دروس دانشگاهی مناسب و قابل قبول، با در نظر گرفتن مجموعهای از محدودیتها و ترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه با توجه به فضای آموزشی در ایران است. در مسائل جدول زمانی محدودیتها به دو دسته سخت و نرم تقسیم میشوند. محدودیتهای سخت باید برآورده شوند و شدنی بودن جواب را تضمین میکنند و محدودیتهای نرم که بیان کننده مطلوبیت و ترجیحات مسأله هستند که برای کیفیت بهتر جدول زمانی در نظر گرفته میشوند. برای بدست آوردن یک جدول زمانی با کیفیت، باید مسأله شدنی و کمترین تعداد تجاوز را در محدودیت نرم داشته باشیم. با توجه به NP-Hard بودن مسأله، برای حل مدلها از الگوریتم های فرا ابتکاری استفاده شده است. در مدل تک هدفه از الگوریتم جستجوی ممنوعه (TS) و الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر در جستجوی ممنوعه (TS-VNS) برای حل مدل استفاده شده است. با استفاده از فرآیند تصمیمگیری AHP، جدولهای زمانی بدست آمده از الگوریتمهای فراابتکاری ، رتبه بندی و گزینه برتر انتخاب میشود. در مدل دو هدفه از الگوریتم ژنتیک چند هدفه (NSGA II) و الگوریتم جستجوی ممنوعه چند هدفه (MOTS) استفاده شده است. همچنین در هر بخش با مقایسه عملکرد الگوریتمها، کارایی آنها ارزیابی شده است.
واژگان کلیدی: جدول زمانی دروس دانشگاهی ، الگوریتم جستجوی ممنوعه (TS)، الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر (VNS)، الگوریتم ژنتیک چند هدفه (NSGA II)، الگوریتم جستجوی ممنوعه چند هدفه (MOTS)، فرآیند تحلیل سلسه مراتبی (AHP).
ضرورت تحقیق
از آنجایی که زمانبندی دستی وقتگیر بوده و لزوماً تمام خواسته ها و ترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه را پوشش نمیدهد و همچنین با افزايش روز افزون رشته ها، گرایشات، تنوع دروس، افزایش تعداد دانشجویان و محدود بودن منابع در يك دانشگاه، كار زمانبندي دروس را دشوار مینماید. همه این عوامل ضرورت استفاده از روشهای مدل سازی و حل کامپیوتری که در زمان بسیار کمتری جواب خوبی فراهم میآورند، را دو چندان میکند. با توجه به این که در دنیای واقعی، مشخصات و ابعاد مسأله فوق گوناگونی و محدودیتهای زیادی دارد، در نظر گرفتن تمام این خصوصیات منجربه فضای حل بسیار بزرگی میشود که این مسأله را تبدیل به یک مسأله NP-Hard کرده [6]، و در برخی منابع نیز این مسأله به عنوان یک مسأله NP-Complete معرفی شده است [7].
مسأله زمانبندی دروس دانشگاهی با توجه به ساختار و مقرارت آموزش عالی از یک کشور به کشور دیگر متفاوت میباشد و حتی با توجه به قوانین داخلی هر دانشگاه، محدودیتها و تابع هدف میتواند تغییر کند.
فهرست مطالب تحقیق زمانبندی دروس دانشگاهی تک هدفه و چند هدفه
فصل اول: مقدمه وکلیات تحقیق… 1
1-1-مقدمه. 2
1-2- بیان مسأله. 2
1-3- ضرورت تحقیق.. 6
1-4- اهداف تحقیق.. 6
1-5- سئوالات تحقیق.. 7
1-6- جمع بندی.. 7
فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق.. 8
2-1-مقدمه. 9
2-2- طبقه بندی مسائل جدول زمانی.. 10
2-3- جدول زمانی دروس دانشگاهی.. 11
2-3-1- محدودیتهای سخت جدول زمانی دروس دانشگاهی.. 12
2-3-2- محدودیتهای نرم جدول زمانی دروس دانشگاهی.. 13
2-3-3- روشهای حل جدول زمانی دروس دانشگاهی.. 17
2-4- انواع روشهای حل مسائل بهینه سازی.. 23
2-4-1- روشهای بهینه سازی ترکیبی.. 24
2-4-1-1- الگوریتمهای فراابتکاری.. 25
2-5- الگوریتم جستجوی ممنوعه (TS). 28
2-5-1- همسایگی.. 29
2-5-2- لیست ممنوعه. 29
2-5-3- معیار آرمانی.. 30
2-5-4- استراتژی لیست کاندید.. 31
2-5-5- استراتژی تقویت… 32
2-5-6- استراتژی تنوع بخشی.. 32
2-5-7- معیار توقف…. 33
2-6- الگوریتم جستجوی متغیر همسایگی (VNS). 34
2-6- 1- فرآیند ارتعاش…. 35
2-6- 2- فرآیند جستجوی محلی.. 36
2-7- مدلهای بهینه سازی چند هدفه. 37
2-7-1- مفهوم غلبه در مسائل بهینه سازی چندهدفه. 38
2-8- الگوریتم چند هدفه ژنتیک (NSGA II). 38
2-9- فرآیند تحلیل سلسه مراتبی (AHP). 42
2-9-1- درخت سلسه مراتبی.. 42
2-9-2- انجام مقایسات زوجی.. 43
2-9-3- محاسبه ضرایب اهمیت… 44
2-9-4- تعیین امتیاز نهایی گزینه ها 45
2-9-5- بررسی سازگاری سیستم.. 45
2-10- جمعبندی.. 48
فصل سوم: روش تحقیق.. 49
3-1- مقدمه. 50
3-2- جدول زمانی دروس دانشگاهی مبتنی بر ترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه. 50
3-2-1- مفروضات مسأله ارائه شده. 51
3-2-2- مهمترین تصمیمات اتخاذ شده در مدل ارائه شده. 52
3-3- روش جمع آوری اطلاعات… 52
3-4- الگوریتمهای تکاملی مورد استفاده. 52
3-5- مدل ریاضی.. 53
3-5-1- محدودیتهای سخت… 53
3-5-2- محدودیتهای نرم. 54
3-5-3- پارامترها و مجموعههای مدل.. 55
3-5-4- متغیر تصمیم.. 56
3-6- مدل ریاضی تک هدفه. 56
3-7- تشریح مدل ریاضی.. 57
3-8- الگوریتم جستجوی ممنوعه (TS). 57
3-8- 1- نحوه نمایش جواب… 58
3-8-2- تولید جواب اولیه. 59
3-8-3- همسایگی.. 59
3-8-4- لیست ممنوعه. 59
3-8-5- معیار آرمانی.. 60
3-8-6- استراتژی لیست کاندید.. 60
3-8-7- استراتژی تقویت… 61
3-8-8- استراتژی تنوع بخشی.. 61
3-8-9- معیار توقف…. 62
3-9- الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر در جستجوی ممنوعه (TS-VNS). 64
3-9-1- استراتژیهای ساختار همسایگی.. 64
3-10- فرآیند تحلیل سلسه مراتبی (AHP). 67
3-10-1- درخت سلسه مراتبی.. 69
3-10-2- انجام مقایسات زوجی.. 69
3-10-3- محاسبه ضرایب اهمیت… 70
3-10-4- تعیین امتیاز نهایی گزینهها 70
3-10-5- بررسی سازگاری سیستم.. 70
3-11- مدل ریاضی چند هدفه. 71
3-12- الگوریتم ژنتیک چند هدفه (NSGA II). 73
3-12-1- نحوه نمایش جواب و جمعیت اولیه. 73
3-12-2- انتخاب… 74
3-12-3- تقاطع. 74
3-12-4- جهش…. 77
3-12-5- معیار توقف…. 78
3-13- الگوریتم جستجوی ممنوعه چند هدفه (MOTS). 79
3-14- جمع بندی.. 81
فصل چهارم: محاسبات و یافتههای تحقیق.. 82
4-1- مقدمه. 83
4-2- تنظیم پارامترهای الگوریتمهای فراابتکاری.. 83
4-3- اجرای الگوریتمها 86
4-4- نتایج محاسباتی الگوریتمهای مدل تک هدفه و تجزیه و تحلیل آنها 86
4-4-1- تحلیل نتایج بهترین مقدار تابع هدف… 87
4-4-2- تحلیل نتایج اولین زمان رسیدن به بهترین مقدار تابع هدف… 89
4-5- نتایج محاسباتی الگوریتمهای مدل چند هدفه و تجزیه و تحلیل آنها 91
4-5-1- تحلیل نتایج شاخص میانگین فاصله از نقطه ایده آل (MID). 92
4-5-2- تحلیل نتایج شاخص تعداد جوابهای آرشیو پاراتو. 95
4-5-3- تحلیل نتایج شاخص یکنواختی پاراتو. 98
4-5-4- تحلیل نتایج شاخص پوشش مجموعه. 100
4-5-5- تحلیل نتایج شاخص بیشترین گستردگی.. 102
4-5-6- تحلیل نتایج زمان اجرای الگوریتمها 104
4-6- جمع بندی.. 106
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 108
5-1- نتیجه گیری.. 109
5-2- پیشنهادها برای تحقیقات آتی.. 110
5-2-1- تحقیقات مربوط به گسترش مدل مسأله. 110
5-2-2- تحقیقات مربوط به رویکرد حل مسأله. 111
مراجع.. 112
فهرست جداول
جدول 2-1. محدودیتهای نرم و سخت بکار رفته در تحقیقات گذشته. 16
جدول 2-2. فهرست الگوریتمهای مبتنی بر یک جواب و الگوریتمهای مبتنی بر جمعیت… 26
جدول 2-3. مقیاس نه کمیتی ساعتی برای مقایسات زوجی.. 43
جدول 2-4. شاخص تصادفی بودن R.I. 47
جدول3-1. پارامترها و مجموعه ها 55
جدول 3-2. مشخصات ماتریس های جواب… 58
جدول 3-3. عناصر الگوریتم جستجوی ممنوعه. 62
جدول 4-1. پارامترهای الگوریتم TS. 85
جدول 4-2. پارامترهای الگوریتم TS-VNS. 85
جدول 4-3. پارامترهای الگوریتم NSGA II. 85
جدول 4-4. پارامترهای الگوریتم MOTS. 85
جدول4-5. پارامترهای استفاده شده در فرمول (4-1). 87
جدول 4-6. داده های نرمالایز شده بهترین مقدار تابع هدف در دو الگوریتم TS, TS-VNS. 88
جدول 4-7. داده های نرمالایز شده اولین زمان رسیدن به بهترین مقدار تابع هدف در دو الگوریتم TS, TS-VNS. 90
جدول 4-8. نتایج محاسبه شاخص MID برای دو الگوریتم MOTS, NSGA II. 93
جدول 4-9. خروجی بدست آمده از آزمونهای فرض Tn-1 برای شاخص MID.. 95
جدول 4-10. نتایج محاسبه شاخص تعداد جواب های آرشیو پاراتو برای دو الگوریتم MOTS, NSGA II. 96
جدول 4-11. خروجی بدست آمده از آزمونهای فرض tn-1 برای شاخص تعداد جوابهای پاراتو. 97
جدول 4-12. نتایج محاسبه شاخص یکنواختی پاراتو برای دو الگوریتم MOTS, NSGA II. 99
جدول 4-13. خروجی بدست آمده از آزمونهای فرض tN-1 برای شاخص بیشترین گستردگی.. 100
جدول 4-14. نتایج محاسبه شاخص پوشش مجموعه برای دو الگوریتم MOTS, NSGA II. 101
جدول 4-15. نتایج محاسبه شاخص بیشترین گستردگی برای دو الگوریتم MOTS, NSGA II. 103
جدول 4-16. خروجی بدست آمده از آزمونهای فرض tn-1 برای شاخص بیشترین گستردگی.. 104
جدول 4-17. نتایج زمان اجرای دو الگوریتم MOTS, NSGA II. 105
جدول 4-18. خروجی بدست آمده از آزمونهای فرض tn-1 برای زمان اجرای دو الگوریتم MOTS, NSGA II. 105
فهرست اشکال
شکل 2-1. انواع روشهای حل برای مسائل بهینه سازی.. 24
شکل 2-2. نمودار درختی الگوریتمهای فراابتکاری.. 27
شکل 2-3. شبه کد الگوریتم فراابتکاری جستجوی ممنوعه (TS) 33
شکل 2-4. نمای شماتیک جستجوی همسایگی در الگوریتم VNS. 35
شکل 2-5. شبه کد الگوریتم فراابتکاری جستجوی همسایگی متغیر(VNS) 36
شکل 2-6. شبه کد الگوریتم فراابتکاری NSGA II. 41
شکل 3-1. فلوچارت جستجوی ممنوعه پیشنهادی.. 63
شکل 3-2. چهار استراتژی بکار رفته در الگوریتم های TS, TS-VNS. 65
شکل 3-3. فلوچارت الگوریتم TS-VNS. 66
شکل 3-4. فلوچارت الگوریتم فرایند تصمیم گیری AHP. 68
شکل 3-5. فلوچارت درخت سلسله مراتبی.. 69
شکل 3-6. فرایند تقاطع در الگوریتم NSGA II. 76
شکل 3-7. فرایند جهش در الگوریتم NSGA II. 77
شکل 3-8. فلوچارت الگوریتم NSGA II. 78
شکل 3-9 فلوچارت الگوریتم MOTS. 80
شکل 4-1. نمودار میانگین و فاصله اطمینان 95% بهترین مقدار تابع هدف TS, TS-VNS. 89
شکل 4-2. نمودار میانگین و فاصله اطمینان 95% اولین زمان رسیدن به بهترین مقدار تابع هدف TS, TS-VNS. 91
شکل 4-3. نمودارهای همگرایی دو الگوریتم برای مسائل در سه سایز کوچک، متوسط و بزرگ…. 94
راهنمای خرید و دانلود فایل
برای پرداخت، میتوانید از کلیه کارتهای عضو شتاب استفاده نمائید.
بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.
در صورت بروز هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.
برای دانلود فایل روی دکمه خرید و دانلود کلیک نمایید.
ديدگاه ها