تحلیل عرفانی مقام توبه و بازتاب آن در آثار ادبی تا پایان قرن ششم هجری : پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی

هر دانشجویی در مقطع تحصیلات تکمیلی، که شامل دوره های کارشناسی ارشد و دکتری است، مشغول به تحصیل باشد، بعد از اینکه تمام واحد های درسی تعیین شده را گذراند، موظف است برای تمام کردن دورۀ خود رساله و یا پایان نامه ای بنویسد و طی مراسمی رسمی که از قبل برنامه ریزی شده است، از آن دفاع کند و نمرۀ قبولی بگیرد. نوشتن پایان نامه برای دانشجوی کارشناسی ارشد تقریباً اولین تجربۀ علمی و پژوهشی جدی و روشمند است و دانشجو با نوشتن پایان نامه در واقع راه را برای پژوهش های بعدی اش هموار می کند. همان طور که می دانید پایان نامه یا رساله نوعی پژوهش دانشگاهی است و بنابراین باید از بیشتر قواعدی که در حوزۀ پژوهش ها و تحقیقات آکادمیک وجود دارد پیروی کند و بتواند پیام خود را به گونه ای که رسا، علمی، مستدل و منطقی باشد، به مخاطبانش برساند. این بار با پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی با موضوع “ تحلیل عرفانی مقام توبه و بازتاب آن در آثار ادبی تا پایان قرن ششم هجری ” در خدمت شما دانشجویان گرامی هستیم. در زیر چکیده ای از این پایان نامه ارزشمند آمده است که با خواندن آن به ارزش این پایان نامه رشته ادبیات فارسی پی خواهید برد. همچنین برای برای دسترسی به فایل متن کامل پایان نامه رشته ادبیات فارسی ، می توانید از لینک زیر اقدام نمایید.

چکیده پایان نامه آماده تحلیل عرفانی مقام توبه

توبه اولین منزل سالکان قرب الهیست که گذر از آن امکان پذیر نیست، راهی بی انتها ، در بی گشوده، خوانی گسترده، رحمتی فراگیرنده ا ست که خداوند آن را برای بندگان خود مهیا نموده.

توبه از مقولة لفظ نیست، انقلاب روحی در انسان است که لفظ استغفرالله بیان این حالت است. اَمل نیست، عمل به فرامین ربّانیست، سکون نیست،حرکت به سوی اهداف و ارزش های متعالیست.

قیام مقدس قوای فرشته صفت انسان علیه قوای بهیمی صفت و شیطانی است؛مخالفت انسان علیه خود دروغین اوست..شستشو درچشمه سارآب حیات وپاکی از لوث گناهست.

عروج روح به سوی،عزت ،عظمت ، فضائل وکرامت انسانی است

و نتیجه آن بار یافتن به آستان قدس الهی و بهشت ابدیست؛ بنا بر این جایگاه توبه در آثار منثور، منظوم و کلام معصومین(ع) بسیار رفیع و تبیین وتحلیل آن ضروری و از اهداف مهمّ تحقیق است.

روش تحقیق، اسنادی ،کتابخانه ای وبه صورت تحلیل محتواست.

درابتدا از منابع موجودفیش برداری وپس از بررسی ،بر اساس سیر تاریخی،به گونه ای که به انسجام مطالب،خدشه ای وارد نشود ،مطالب مدون شد.

کلید واژه ها: عرفان، سفر، نفس، مقام، توبه

اهداف تحقیق تحلیل عرفانی مقام توبه :

۱ـ تعریف و تبیین اصطلاح عرفانی توبه در قرآن و روایات

۲ـ بیان دیدگاه های عرفا دربارة توبه

۳ـ تبیین و تأثیر مقام توبه در آثار ادبی

۴ـ جایگاه توبه نسبت به مقامات عرفانی دیگر

فرضیات و پرسشهای تحقیق

۱ـ مقام توبه چیست

۲ـ از دیدگاه عارفان مبادی توبه، اقسام و مراتب آن کدام است؟

۳ـ میزان طرح و انعکاس مقام توبه در ادبیات عرفانی چه اندازه است؟

۴ـ جایگاه توبه نسبت به مقامات عرفانی چیست؟

پیشینۀ تحقیق:

توبه ارتباط ناگسستنی با حیات انسانی دارد توبه از ماجرای حضرت آدم علیه السلام تا قیامت است.

«از هزاره اول پیش از میلاد مسیح که هندی ها در شمال و بخش مرکزی هند و پاکستان ساکن شدند و طایفه ی ایرانی به نجد ایران مهاجرت کرد خوشبختانه متون قابل توجهی به دست ما رسیده است. قدیم ترین اثر مکتوب این دو طایفه از طرفی سروده های «ودا» و از سوی دیگر نوشته های کتاب مقدس «اوستا» است»

«با اندکی تفحص در این سروده های چهارگانه و متن کتاب اوستا می توان چنین نتیجه گفت که امر توبه و حتی نحوه جبران گناهی که انسان مرتکب شده است، سابقه ای بس طولانی تر از این متون مکتوب دارد و به طور مسلم در آداب و رسوم انسان های پیش از این تاریخ نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است»(فکری ارشاد،۱۳۸۳،ص۳).

پیشینۀتوبه خاص زمانی دون ز مان دیگر نیست. سرشته با خلقت آدمی است. «در ودا»ها که کهن ترین
نوشته های مذهب هندویی یا برهمنی به شمار می روند، بارها در سرودهای متعدد به توبه و بازگشت از گناه اشاره شده است.

و در «ریگ ودا» که بیش از هزار سرود مذهبی را در بر دارد به توبه و بازگشت از گناه اشاره شده است (همان).

از شرایط توبه اقدام عام المنفعه و یا خیرات و مبراتی است که باید برای توبه کردن انجام دهند. با گذشت زمان و نزدیک شدن به قرون وسطای میلادی مسأله توبه وکفاره آن دستخوش تغییرات عمده ای شد؛ مانند اعتراف به گناه ، رسم فروش بخشایش، بحث گیتی خرید تا آن دنیا را بخرند و رستگار گردند و بدنبال این دگرگونی ها توبه نامه هایی به منظور رسمیت بخشیدن به اعترافات گناهکاران تهیه گردید؛ بدین ترتیب توبه و مراسم آن به صورت یک امر شرعی لازم الاجرا درآمد.

نیزازلا به لای متونی که پیشینة آنها به هزاره اول پیش از میلاد مسیح بر می گردد می توان دریافت که به امر توبه و جبران گناه توجه بسیار شده است و با پشت سرگذاشتن چندین قرن در باره گناه نوعی دگرگونی حاصل و تا حدودی به اظهار ندامت و پشیمانی منحصر گردید.

کسی نمی توانست به نیابت از کس دیگری اقدام به توبه یا تأدیه کفاره نماید؛ با گذشت قرن ها تحت تأثیر تبلیغات مسیحیان قرون وسطی شرایط توبه دستخوش دگرگونی گردید و در برخی امور شرعی از جمله توبه مسأله نیابت جایز شد.

قابل توجه آن که بعدها رسم دیگری نیز به وجود آمد بدین صورت که این توبه نامه ها یا «نماز پتت» در مراسم گوناگونی که به عنوان دعای آغاز سال نو و شروع زندگی زناشویی و غیره هم مورد استفاده قرار گرفت؛ تا موجبات پالایش و تسکین روح را فراهم آورد و بر گناهان احتمالی شخص قلم عفو بکشد (همان، ص۱۱و۱۲).

«برادران ایرانی این طایفه نیز که قبل از جدایی دارای دین مشترکی بودند در متون مذهبی خود اشارات متعددی به توبه و اثرات آن دارند» در بویس و در یوداود و در بخشی از کتاب اوستا که به «ویدیودات» شهرت دارد به شرائط توبه اشاره کرده است (همان، ص۴).

و حتی ابوریحان نیز سالهای دراز پس از ظهور اسلام در با رۀ توبه نزد زرتشتیان اشاره نموده است ، در داعی الاسلام ، زرتشت بهرام پژدو، کتاب «صد در بند هشن» و کتاب آذر گشسب به توبه اشاره شده است.

و مهم ترین کتاب، قرآن است؛ و بعد از نازل شدن قرآن در قرون متمادی، بزرگان، فلاسفه، اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان از شرق عالم تا غرب عالم از فلاسفه یونان گرفته تا فلاسفه بزرگ دیگر به نحوی به موضوع توبه پرداخته اند.

در کتاب های عرفانی مانند اللمع، قوت القلوب، مصباح الهدایه، کشف المحجوب، التعرف، رساله قشیریه، کتب تفسیری عرفانی مانند کشف الاسرار و عُدّه الابرار، عرایس البیان روزبهان بقلی، کتب تفسیر غیر عرفانی بسیار قدیمی مانند مجمع البیان طبرسی، تبیان شیخ طوسی، تفسیر کبیر امام فخر رازی، کشاف زمخشری و تفسیر شیخ ابوالفتوح رازی و صدها تفسیر دیگر، خصوصاً تفسیر بی نظیر معاصر، المیزان اثر علامه طباطبایی و
کتاب های فراوان دیگر که بخش هایی ازآن ها دربارة توبه است.