بررسی اثر فاضلاب شهری بر رشد گیاه آلوئه ورا (Alveo vera .spp) در منطقه یاسوج : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” بررسی اثر فاضلاب شهری بر رشد گیاه آلوئه ورا (Alveo vera .spp) در منطقه یاسوج” با گرایش کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده بررسی اثر فاضلاب شهری بر رشد گیاه آلوئه ورا U(Alveo vera .spp) در منطقه یاسوج:

به منظور بررسی تأثیر فاضلاب شهری بر رشد گیاه آلوئه ورا آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در سال زارعی 93-92، در منطقه بویراحمد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل، فاضلاب شهری در چهار سطح(آبیاری با آب معمولی(f₁)، پساب فاضلاب تصفیه شده شهری(f₂)، ترکیب پساب با آب معمولی به نسبت 2 به 1(f₃) پساب فاضلاب با آب معمولی به نسبت 1 به 1(f₄) و دور آبیاری در سه سطح(5 روز (a₁)، 10 روز(a₂) و 15 روز(a₃)) اجرا شد. ویژگیهای رشد مانند تعداد برگ، طول برگ، وزن تر(اندام هوائی، برگ و کل) و تعداد پا جوش ها مورد اندازه گیری قرار گرفت.

نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد فاضلاب شهری تأثیر معنی داری بر تعداد برگ، طول برگ، وزن تر(اندام هوائی، برگ و کل)، تعداد پا جوش ها داشت. در سطوح مختلف دور آبیاری بیشترین میانگین تعداد برگ، طول برگ، وزن تر(اندام هوائی، برگ و کل)، تعداد پا جوش ها مربوط به تیمار تنش هر 5 روز یک بار آبیاری(a₁) و کمترین میانگین تعداد برگ، طول برگ، وزن تر(اندام هوائی، برگ و کل) و تعداد پا جوش ها مربوط به تیمار تنش هر 15 روز یک بار آبیاری(a₃) بود. در سطح بر همکنشی بیشترین میانگین تعداد برگ، تعداد پا جوش، طول برگ و وزن تر(اندام هوائی، برگ و کل)، مربوط به تیمار پساب فاضلاب و آب معمولی به نسبت 1:1 و تنش هر 5روز یک بار آبیاری(f₄a₁) و کمترین میانگین تعداد برگ، تعداد پا جوش، طول برگ و وزت تر(اندام هوائی، تر و خشک برگ و کل)، مربوط به تیمار پساب فاضلاب و آب معمولی به نسبت 1:2 و تنش هر 15 روز یک بار آبیاری(f₃a₃) بود. بیشترین اثر افزایشی فاضلاب شهری و دور آبیاری بر صفات کمی گیاه در سطح بر همکنشی، تیمار فاضلاب شهری به نسبت 1:1 و تنش هر 5روز یک بار آبیاری(f₄a₁) به دست آمده است. به این ترتیب تیمار فاضلاب شهری به نسبت 1:1 و تنش هر 5 روز یک بار آبیاری(f₄a₁) باز خوردی عالی از ترکیب فاضلاب شهری و دور آبیاری برای زیست توده در گیاه آلوئه ورا می باشد.

مقدمه

امروزه با توجه به رشد روز افزون صنایع و آلایندگی شدید پساب های شهری و همجواری مراکز شهری، شهری و کشاورزی در بیشتر نقاط کشور، ورود آلاینده های آلی و معدنی به خاک و هم چنین نفوذ این آلودگی ها به منابع آب سطحی و زیرزمینی به یک نگرانی ملی تبدیل شده است. لذا یافتن راه حل هایی برای رفع این خطرات پیش از بروز فاجعه ای زیست محیطی در بسیاری از نقاط کشور ضروری می باشد (ذامیادی و همکاران، 1382). با افزایش سریع جمعیت جهان، فشار بر منابع محدود آب شیرین، افزایش می یابد. کشت آبی، بزرگترین بخش مصرف کنندۀ آب است و با نیازهای متناقص دیگر بخش ها مانند بخش های شهری و خانگی، مواجه می شود. با جمعیت فزاینده و آب کمتری که برای تولیدات کشاورزی در دسترس است، تضمین امنیت غذایی برای نسل های آینده، مبهم است.

بخش کشاورزی با چالش هایی برای تولید بیش غذا با آب کمتر بواسطه افزایش بهره وری آب زراعی مواجه است (کیجنیتال، 2003)[1]. رشد روزافزون جمعیت جهان، همگام با گسترش فعالیت های کشاورزی و شهری و همچنین خشکسالی های پی در پی در اکثر کشورهای واقع در کمربند مناطق خشک در سال های اخیر موجب شده است که تقاضا برای آب افزایش شود و منابع آب با کیفیت مطلوب به اوج بهره برداری خود برسد و در نتیجه فشار بیش از اندازه به منابع آب وارد آید. در نتیجه استفاده از منابع دیگر همچون فاضلاب شهری در آبیاری گیاهان مورد توجه قرار گرفته است. از طرف دیگر با استفاده بهینه از فاضلاب شهری در تغذیه گیاهان می توان تا حدود زیادی از تاثیر نامطلوب زیست محیطی ناشی از رها سازی آنها جلوگیری نمود. آب زیرزمینی و سطحی از مهمترین منابع طبیعی در جهان می باشد، در شرایط کنونی ايران، بخش قابل ملاحظه اي از مصارف آب کشور، به خصوص در بخش شرب، توسط منابع آب زیرزمینی وسطحی تأمین می گردد. بنابراین، حفاظت کیفی از منابع آب از اهمیت زیادي برخوردار است .در بسیاري از موارد آلودگی آب هاي زیرزمینی، بعد از آلوده شدن چاه هاي آب شرب شناسایی می شوند. رفع آلودگی آب زیرزمینی بسیار پرهزینه و فرآیندي طولانی است و اغلب زمانی آلودگی تشخیص داده می شود که رفع آلودگی آبخوان تقریباً غیر ممکن می گردد. یکی از راه هاي مناسب براي جلوگیري از آلودگی آب هاي زیر زمینی، شناسایی مناطق آسیب پذیر آبخوان و مدیریت بهره برداري از منابع آب وکاربري اراضی است. آلودگي آب به دليل تخليه فاضلاب شهري و صنعتي، وجود فلزات سنگين سمي و مديريت نامناسب زباله ها ، سلامتي بشر را به صورت جدي تحت تأثير قرار مي دهد و با توجه به حجم عظيم فاضلاب هاي توليدي، تلاش براي دستيابي به نحوه دفع مناسب فاضلاب در محيط زيست ضروري مي باشد.

متداول ترين فلزات سنگين يافت شده در فاضلاب ها، سرب، مس، روي، كادميم، كروم و نيكل هستند كه اين گونه فلزات به دليل سميت و عدم تخريب زيستي نه تنها براي گياهان و حيوانات بلكه براي انسان ها هم ايجاد مشكل كرده و مي توانند در بافت هاي زنده و در نهايت درزنجيره غذايي تجمع حاصل كنند. تكنيك هاي مختلفي براي كاهش مقدار يون هاي فلزي از فاضلاب ها وجود دارد كه هر كدام از آن ها داراي مزايا و مضراتي بر اساس سادگي، انعطاف پذيري، مؤثر بودن فرايندها، قيمت، مشكلات تكنيكي و نگهداري مي باشند. در نتيجه تكنيك هاي آسان، مؤثر، مقرون به صرفه و دوستدار محيط زيست براي تيمار فاضلاب ها مورد نياز است. آلودگی محیط زیست از منابع گوناگون صورت می‌گیرد. با پیشرفت تمدن بشری و توسعه فن‌آوری و ازدیاد روز افزون جمعیت، در حال حاضر دنیا با مشکلی به نام آلودگی در هوا و زمین روبرو شده است که زندگی ساکنان کره زمین را تهدید می‌کند. بطوری که در هر کشور حفاظت محیط زیست مورد توجه جدی دولتمردان است. امروزه وضعیت زیست محیطی به گونه‌ای شده است که مردم یک شهر یا حتی یک کشور از آثار آلودگی در شهر یا کشور دیگر در امان نیستند، تجمع آلاینده ها به چرخه زندگی انسان و دام ممانعت نمود (هشام و راشد، 2002)[2].

لذا با توجه به موضوعات اشاره شده در این پژوهش سعی می گردد تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری به صورت آبیاری با آب معمولی، پساب فاضلاب تصفیه شده شهری، ترکیب پساب با آب معمولی به نسبت 2 به 1 و پساب فاضلاب با آب معمولی به نسبت 1 به 1 و دور آبیاری در سه سطح ( 5 روز، 10 روز و 15 روز ) را بر روی رشد و نمو گیاه «آلوئه ورا» مورد بررسی قرار داد

فرضیه ها

آبیاری با پساب فاضلاب تاثیر معنی داری بر افزایش عملکرد گیاه آلوئه ورا دارد.
دور آبیاری تاثیر معنی داری بر خصوصیات کمی گیاه آلوئه ورا دارد.
برهمکنش دور آبیاری و فاضلاب تاثیر معنی داری بر خصوصیات کمی گیاه آلوئه ورا دارد.

اهداف تحقیق

بررسی اثر فاضلاب شهری بر عملکرد و خصوصیات کمی گیاه آلوئه ورا
بررسی اثر دور آبیاری بر عملکرد و خصوصیات کمی گیاه آلوئه ورا
بررسی برهمکنش دور آبیاری و فاضلاب شهری بر عملکرد و خصوصیات کمی گیاه آلوئه ورا

فهرست مطالب
چکیده فصل اول: مقدمه وکلیات	1 2
1-1- مقدمه	3
1-2- اهمیت فاضلاب	5
1-3- منابع فاضلاب	6
1-3-1- فاضلاب خانگي	6
1-3-2- مواد زاید صنعتي	6
1-3-3- مواد زاید كشاورزي	7
1-3-4- مواد پاك كننده	7
1-4- گياه پالايي	8
1-4-1- فناوری گياه پالايي	8
1-4-2- مزايا و محدودیت های روش گياه پالايي	9
1-4- 1-5- مشخصات گیاه شناسی آلوئه ورا	10
1-5-1- تاریخچه گیاه	12
1-5-2- ترکیبات شیمیایی	13
1-5-3- خواص دارویی	13
1-5-4- مضرات	14
1-5-5- مشخصات ظاهری	15
1-5-5-1- گل ها	15


1-5-5-2-ریشه ها	16
1-5-5-3- نیازها و عوامل محیطی	17
1-5-5- 1-5-6- منشاء، زیستگاه و دامنه پراکندگی گیاه	19
1-5-6- 1-5-7- جادوی زمین آلوئه ورا	20
1-5-7- 1-5-8- کاربرد گیاهان دارویی در کمک های اولیه	21
1-5-8- 1-5-9- آلوئه ورا در گذر زمان	21
1-5-9- 1-5-10- جنس آلوئه ورا و گونه های آن	22
1-5-10- 1-5-11- تحقیقات و کاربرد دارویی	23
1-5-11- 1-5-12- گیاه قرن بیستم	26
1-5-12- 1-5-13- آلوئه ورا در جزیره قشم	27
1-5-13- 1-5-14- بازار تجاری و جهانی	27
1-5-14- 1-5-15- ترکیبات شگفت آور آلوئه ورا	29
1-5-15-1- راز درمانگری برگ های آلوئه ورا	30
1-5-15- 1-5-16- برگ و محتویات آن	31
1-5-16- 1-5-17- شیوه استفاده	31
1-5-17- 1-5-18- آشنایی با مواد موثر گیاهی	32
1-5-18-1- گلیکوزیدها	32
1-5-18-2- ساپونین ها	32
1-5-18-3- تانن ها	33
1-5-18-4- رزین ها	33

1-5-18-5- آلکالوئیدها

1-5-18-6- موسیلاژ

1-5-18-7- اسیدهای آلی

1-5-18-8- اسید سالیسیلیک

1-5-18-9- استفاده و کاربردها

1-6- فرضیه ها

1-7- اهداف تحقیق

فصل دوم: مروري بر تحقيقات انجام شده

2-1- اثر آبیاری با فاضلاب بر خاک

2-2- فاضلاب و گیاه پالایی

2-2-1- برخی از گیاهان مورد استفاده در گیاه پالایی و نتایج حاصل

2-3- خاک و خود پالایی

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- موقعيت جغرافيايي محل آزمايش

3-2- مشخصات هواشناسی منطقه

3-3- مشخصات فیزیکی وشیمیایی خاک محل اجراي آزمايش

3-4- مشخصات طرح آزمایش

3-5- مراحل اجرای آزمایش


3-6- صفات مورد اندازه گيري	48
3-7- چگونگی اندازه گیری صفات مورد آزمایش	48
3-7-1- روش اندازه گیری طول برگ	49
3-7-2- روش شمارش تعداد برگ و پاجوش	49
3-7-3- روش اندازه گیری زیست توده (وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی)……….	49
3-7-4- روش اندازه گیری وزن تر و خشک برگ	50
3-8- محاسبات آماري	50
فصل چهارم: نتايج و بحث و پيشنهادات	51
4-1- مقدمه	52
4-2- اثر کاربرد فاضلاب شهری بر عملکرد گیاه آلوئه ورا	52
4-2-1- تعداد برگ	54
4-2-2- طول برگ	54
4-2-3- وزن تر اندام هوائی	63
4-2-4- وزن تر برگ	66
4-2-5- وزن تر کل	69
4-2-6- وزن خشک برگ	72
4-2-7- تعداد پاجوش	76
4-3- نتیجه گیری	79
4-4- پیشنهادها	80
منابع و ماخذ

فهرست جدول ها و فهرست شکل ها
شکل 1-1- گیاه آلوئه‌ ورا (صبر زرد یا شب یار	11
جدول 3-1- پارامترهاي تجزيه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک	46
جدول4-1- تجزيه واريانس اثرات فاضلاب شهری و دور آبیاری بر رشد گیاه آلوئه ورا..	52
جدول4-2- مقايسه ميانگين اثرات اصلي فاضلاب شهری و تنش آبی بر رشدآلوئه ورا..	53
جدول4-3- مقايسه ميانگين برهمکنش فاکتورهای مختلف فاضلاب شهری و تنش آبی	53

فهرست نمودارها
نمودار 4-1- اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر تعداد برگ گیاه آلوئه ورا	58
نمودار 4-2- اثر دور آبیاری بر تعداد برگ گیاه آلوئه ورا	58
نمودار 4-3- برهمکنش فاکتورهای مختلف فاضلاب شهری و دور آبیاری بر تعداد برگ..	59
نمودار 4-4- اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر طول برگ گیاه آلوئه ورا	61
نمودار 4-5- اثر دور آبیاری بر طول برگ گیاه آلوئه ورا	62
نمودار 4-6- برهمکنش آبیاری با فاضلاب شهری و دور آبیاری بر طول برگ	62
نمودار 4-7- اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر وزن تر اندام هوائی	65
نمودار 4-8- اثر دور آبیاری بر وزن تر اندام هوائی گیاه آلوئه ورا	65
نمودار 4-9- برهمکنش آبیاری با فاضلاب و دور آبیاری بر وزن تر اندام هوائی	66
نمودار 4-10- اثر سطوح مختلف آبیاری با فاضلاب شهری بر وزن تر برگ آلوئه ورا…..	68
نمودار 4-11- اثر دور آبیاری بر وزن تر برگ گیاه گیاه آلوئه ورا	68
نمودار 4-12- برهمکنش آبیاری با فاضلاب شهری و دور آبیاری بر وزن تر برگ	69
نمودار 4-13- اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر وزن تر کل گیاه آلوئه ورا	70
نمودار 4-14- اثر دور آبیاری بر وزن تر کل گیاه آلوئه ورا	71
نمودار 4- 15- برهمکنش آبیاری با فاضلاب شهری و دور آبیاری بر وزن تر کل………….	71
نمودار 4-16- اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر وزن خشک برگ	74
نمودار 4-17- اثر دور آبیاری بر وزن خشک برگ گیاه آلوئه ورا	75
نمودار 4- 18- برهمکنش آبیاری با فاضلاب و دور آبیاری بر وزن خشک برگ	75
نمودار 4-19- اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر تعداد پاجوش	77


نمودار 4-20- اثر دور آبیاری بر تعداد پاجوش گیاه آلوئه ورا	78
نمودار 4- 21- برهمکنش آبیاری با فاضلاب شهری و دور آبیاری بر تعداد پاجوش……….	78



نمودار 4-24- اثر متقابل تیمارهای فاضلاب شهری و دور آبیاری بر میزان روی……………
نمودار 4-25- اثرتیمارهای فاضلاب شهری بر میزان مس درگیاه آلوئه ورا
نمودار 4-26- اثرتیمارهای دور آبیاری بر میزان مس درگیاه آلوئه ورا
نمودار 4-27- اثر متقابل تیمارهای فاضلاب شهری و دور آبیاری بر میزان مس
نمودار 4-28- اثرتیمارهای فاضلاب شهری بر میزان منگنز درگیاه آلوئه ورا………………
نمودار 4-51- اثر متقابل تیمارهای فاضلاب شهری و دور آبیاری بر میزان پتاسیم خاک.