ایجاد ساختاری برای ارزیابی عملکرد HSE پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی : ارشد مهندسی صنایع گرایش مدیریت سیستم و بهره وری

رشته صنایع یکی از مهمترین زیر شاخه های فنی و مهندسی شامل گرایش های متعددی در مقطع کارشناسی ارشد میباشد . در ادامه به معرفی نمونه پایان نامه ارشد مهندسی صنایع ‘گرایش مدیریت سیستم و بهره وری با عنوان : ایجاد ساختاری برای ارزیابی عملکرد HSE پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی (با مطالعه موردی پیمانکاران سازمان مهندسی و عمران شهر تهران) که در 156 صفحه در فرمت قابل ویرایش Word به نگارش در آمده میپردازیم .

چکیده تحقیق ایجاد ساختاری برای ارزیابی عملکرد HSE پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی :

دستيابي به معیارها و مولفه‌های ارزیابی عملکرد پیمانکاران در حوزه HSE یکی از مهمترين دغدغه‌های سازمان‌های پیشرو است که منجر به کاهش هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم سازمان می‌گردد. در این تحقیق سعی شده تا با شناخت شاخصه‌هایی برای ارزیابی عملکرد پیمانکاران فعال در حوزه‌های عمرانی- شهری از دیدگاه بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)، مدلی ارائه گردد تا به کمک آن بتوان پیمانکاران را با یک سنگ محک ارزیابی و رتبه‌بندی نمود.

این تحقیق به دنبال آن است تا به سازمان‌های پیشرو که موضوعاتی همچون بهداشت، ایمنی و محیط‌ زیست (HSE) را جزء اولویت‌های کاری خود در پروژه‌ها برمی‌شمارند، این پیام را برساند تا با شناخت شاخصه‌های مناسب در حوزه HSE و ارزیابی مناسب پیمانکاران خود نه تنها می‌توانند در کاهش هزینه‌های مشهود و غیر مشهود ناشی از عدم رعایت اصول HSE در فعالیت‌های برون‌سپاری شده به غیر، اقدامی اثربخش و کارا انجام دهند بلکه معیاری مناسب برای انتخاب‌های آتی پیمانکاران به دست خواهد آورد.

اين تحقيق از لحاظ نوع هدف، كاربردي و از لحاظ نوع روش توصيفي- کیفی است. ابزارهای این تحقیق در بخش جمع ‏آوری اطلاعات جهت تعیین ویژگی‏های مدل ارزیابی، نظرسنجی (از طریق انجام مصاحبه ‏های آزاد با خبرگان) و مطالعات میدانی است. برای تحلیل اطلاعات از روش امتیازدهی (توسط خبرگان) و جهت تست مدل از مطالعه موردی استفاده شده است. در ابتدای تحقیق، به وسیله پرسشنامه‌های بازی که در اختیار خبرگان در حوزه‌ HSE قرار می‌گیرد و همچنین با انجام مطالعات کتابخانه‌ای، ویژگی‌های یک مدل مناسب برای ازریابی عملکرد HSE پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی شهری شناسایی می‌گردد. پس از اعتبارسنجی نتایج اولیه به دست آمده، با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، به این شاخص‌های به دست آمده با توجه به درجه اهمیت‌شان وزن اختصاص می‌یابد. شاخص‌های شناسایی شده و اوزان اختصاص یافته با استفاده از پرسشنامه‌هایی که در اختیار خبرگان قرار خواهد گرفت، اعتبارشان سنجیده می‌گردد. در پایان نیز ساختار طراحی شده را برای گروهی از پیمانکاران سازمان مهندسی و عمران شهر تهران اجرایی می‌نماییم تا روایی مدل طراحی شده مورد ارزیابی قرار گیرد.

اهميت و ضرورت تحقيق

دستيابي به معیارها و مولفه‌های ارزیابی عملکرد پیمانکاران در حوزه HSE یکی از مهمترين دغدغه‌های سازمان‌های پیشرو است که منجر به کاهش هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم سازمان می‌گردد. از آنجا که فعالیت پیمانکاران در محیط‌های پروژه رافع مسئولیت کارفرما نمی‌گردد، سازمان موظف است کنترل‌های شایسته و مناسبی از نظر HSE در سطح فعالیت پروژه به اجرا رساند. از طرف دیگر بروز حوادث در سطح پروژه نه تنها فعالیت پیمانکار آسیب دیده را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند تاثیر نامطلوبی بر روند فعالیت‌‌های سایر پیمانکاران، افراد سازمان و سایر طرف‌های ذینفع ایجاد نماید. عدم رعایت ملاحظات HSE، به مخصوص در كشورهاي در حال توسعه، همه ساله حوادث جاني، مالي و زيست‌محيطي فراوان براي اين كشورها به ارمغان مي‌آورد. از طرف دیگر ارزیابی عملکرد HSE پیمانکاران، می‌تواند معیار مناسبی برای کارنامه عملکرد پیمانکار در انتخاب‌های آتی باشد، به شرط آنکه کلیه پیمانکاران با یک سنجه ارزیابی شوند. (Azadeh & etc. 2008)

عليرغم اهميت بسيار زياد اين موضوع در آیتم‌های نظارتی بر پیمانکار، متاسفانه در ادبيات ارزيابي عملکرد پیمانکاران توجه چنداني به شاخص‌های HSE نمی‌گردد و مواردی همچون پیشرفت حجمی و ريالی پروژه و گاهی نیز موضوعاتی کیفی مورد تاكيد واقع مي‌شوند. (Azadeh & etc. 2008)

از آنجا که هنوز ساختار واحد و مناسبی برای سنجش عملکرد HSE پیمانکاران در این حوزه وجود ندارد، هدف اين پژوهش را بر آن قرار دادیم تا با كند و كاو در ادبيات ارزيابي عملکرد HSE پیمانکاران، مدلي ارائه نماید تا کلیه پیمانکاران بر اساس آن مورد سنجش قرار گیرند.

فهرست مطالب

چكيده	1
مقدمه	2
فصل اول : كليات	4
° 1-1) مقدمه	5
° 1-2) بیان مسأله	5
° 1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق	6
° 1-4) متدولوژي انجام کار	7
° 1-5) سوالات تحقيق	9
° 1-6) نمونه و جامعه آماري تحقيق	9
° 1-7) سوابق تحقيق	10
° 1-8) تعريف مفاهيم و واژگان اختصاصي تحقیق	12
° 1-9) جمع‌بندي فصل	13
فصل دوم : ادبیات تحقیق	14
° 2-1) مقدمه	15
° 2-2) ارزیابی عملکرد	15
° 2-2-1) مفهوم ارزيابي عملكرد و تعاريف آن	16
° 2-2-2) تاریخچه ارزيابي	16
° 2-2-3) كاربرد روش‌هاي نوين ارزيابي عملكرد HSE در صنايع مختلف	17
° 2-3) سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست	19
° 2-3-1) کلیات	19
° 2-3-2) تعاریف	20
° 2-3-3) الزامات سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت محیط‌زیست	22
عنوان مطالب	شماره صفحه
° 2-3-4) تکنیک‌ها، ابزارها و روش‌های مورد استفاده در مدیریت HSE	42
° 2-3-5) ملاحظات خاص ایمنی و بهداشتی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی	55
° 2-3-6) ملاحظات خاص زیست محیطی و روش‏های کنترل آن در پروژه‌های عمرانی	72
° 2-4) ویژگی خبرگان HSE	86
° 2-5) جمع‌بندی فصل	86
فصل سوم : روش تحقیق	88
3-1) مقدمه	89
3-2) روش تحقیق	89
3-3) نمونه و جامعه آماری	90
3-4) روش جمع‌آوری داده‌ها	91
3-5) ارائه مدل	93
° 3-5-1) تعیین شاخص‌ها و وزن‌دهی آنها	93
° 3-5-2) بررسی اعتبار معیارها و اوزان مربوط به آنها	99
° 3-5-3) انتخاب پیمانکار برتر در حوزه HSE از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی	101
3-6) جمع‌بندی فصل	103
فصل چهارم : مباحث آماری تحقیق	104
4-1) مقدمه	105
4-2) مطالعه موردی؛ ارزیابی عملکرد پیمانکاران سازمان مهندسی و عمران شهر تهران	105
° 4-2-1) آشنايي با سازمان مهندسی و عمران شهر تهران	105
° 4-2-1) ارزیابی پیمانکاران	106
4-3) جمع‌بندی فصل	111
فصل پنجم : نتيجه‌گيري و ارائه پيشنهادات	113
° 5-1) مقدمه	114
° 5-2) تحلیل نتایج	115
عنوان مطالب	شماره صفحه
° 5-3) ارائه پیشنهادات	116
° 5-3-1) راهکارهای اجرایی	116
° 5-3-2) پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی	117
° 5-4) جمع‌بندی فصل	119
پيوست ها	120
° پیوست 1- چارچوب مصاحبه جهت تعیین شاخص	121
° پیوست 2- چارچوب مصاحبه اعتبارسنجی	122
° پیوست 3- چک لیست ارزیابی عملکرد	123

عنوان مطالب

شماره صفحه

مراجع	136
فهرست منابع فارسي	137
فهرست منابع لاتين	139
سايت هاي اطلاع رساني	140
چكيده انگليسي	141

فهرست جدول ها

عنوان

شماره صفحه

2-1. عوامل شكست و يا عوامل بروز حادثه	48
2-2. تعیین زاويه مناسب براي انواع حالات خاك	58
2-3. اقدامات ايمني در ورود به فضاهاي بسته	72
3-1 – اسامی خبرگان شرکت کننده در مصاحبه	91
3-2- گروه‌بندی شاخص‌ها، پس از طبقه‌بندی آنها	93
3-3- حوزه‌های شناسایی شده مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با سیستم‌ مدیریت HSE	97
3-4- حوزه‌های شناسایی شده مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با ایمنی	97
3-5- حوزه‌های شناسایی شده مربوط به گروه شاخص‌های بهداشتی	98
3-6- حوزه‌های شناسایی شده مربوط به گروه شاخص‌های زیست محیطی	98
3-7- حوزه‌های شناسایی شده مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با منظر شهری	99
3-8 – نتایج حاصل از اعتبارسنجی معیارهای اصلی	99
3-9 – نتایج حاصل از اعتبارسنجی زیر معیارهای سیستم مدیریت HSE	100
3-10 – نتایج حاصل از اعتبارسنجی زیر معیارهای ملاحظات ایمنی	100
3-11 – نتایج حاصل از اعتبارسنجی زیر معیارهای ملاحظات بهداشتی	101
3-12 – نتایج حاصل از اعتبارسنجی زیر معیارهای ملاحظات زیست محیطی	101
3-13 – نتایج حاصل از اعتبارسنجی زیر معیارهای ملاحظات منظر شهری	101
4-1- نتایج ارزیابی پیمانکاران مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با سیستم‌ مدیریت HSE با درنظر گرفتن اوزان	107
4-2- نتایج ارزیابی پیمانکاران مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با ایمنی درنظر گرفتن اوزان	108
4-3- نتایج ارزیابی پیمانکاران مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با موضوعات بهداشتی درنظر گرفتن اوزان	108

فهرست جدول ها

عنوان

شماره صفحه

4-4- نتایج ارزیابی پیمانکاران مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با موضوعات زیست محیطی درنظر گرفتن اوزان


4-5- نتایج ارزیابی پیمانکاران مربوط به گروه شاخص‌های مرتبط با موضوعات منظر شهری درنظر گرفتن اوزان	109
4-6- نتایج محاسبه شده برای هر یک از گروه‌های اصلی که مورد ارزیابی	110
4-7- امتیاز موزون محاسبه شده برای هر یک از معیارهای اصلی	110
4-8- رتبه‌بندی پروژه‌ها بر اساس ارزیابی انجام شده	111
4-9 آمارهای موجود برای هر یک از سه پروژه	111

فهرست شكل‌ها

عنوان

شماره صفحه

2-1- مدل اجرایی HSE-MS	20
2-2- گام‌هاي ضروری مديريت خطرات	29
2-3. نحوه شيب‌دارسازي	58
2-4 . جعبه‌هاي ترانشه	59
2-5 . پله‌بندي	60
2-6- تهويه تونل و محیط‌های سربسته	70
2-7. نحوه مهار تأسیسات برقي	71
2-8. نمونه‌اي از آلودگي زيست‌محيطي در پروژه‌هاي شهري	74
3-1 – مدل تحلیل سلسله مراتبی انتخاب پیمانکار برتر در حوزه HSE	102