بررسی مزیت نسبی کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی مدیریت
کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” بررسی مزیت نسبی کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار” با گرایش مدیریت کشاورزی و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد
چکیده بررسی مزیت نسبی کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار:
هدف از تحقيق حاضر، بررسی مزیت نسبی کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار است. منطقه مورد مطالعه این پژوهش، شهرستان رودبارمیباشد که از شهرستان‌های جنوبی استان گیلان است. در این پژوهش، برای بررسی مزیت نسبی محصولات زراعی گندم، جو، کلزا و شبدر حاصل از کشت دوم اراضی شالیکاری در شهرستان رودبار، از دو نوع شاخصهای تعیین مزیت نسبی استفاده گردید. شاخصهای نوع اول سود خالص اجتماعی (NSP)، هزینه منابع داخلی (DRC) و نسبت هزینه به منفعت اجتماعی (SCB) را شامل میشود و شاخصهای نوع دوم شامل شاخص کارایی مزیت (EAI)، شاخص مقیاس مزیت (SAI) و شاخص جمعی مزیت (AAI)میباشند. بر اساس نتایج حاصل از شاخصهای گروه اول، چهار محصول گندم، جو، کلزا و شبدر به ترتیب دارای بیشترین مزیت نسبی بودند. همچنین شاخصهای گروه دوم نشان دادند که محصولات زراعی گندم، جو و کلزا به ترتیب در شهرستان رودبار در تولید کشت دوم در اراضی شالیکاری نسبت به سایر محصولات استان گیلان از نظر عملکرد در هکتار مزیت نسبی بیشتر از متوسط استان گیلان را دارا هستند. همچنین برای محصول شبدر نیز شاخصهای مزیت EAI ، SAI و AAIکوچکتر از یک است و نشان میدهد که تولید این محصول به عنوان کشت دوم نسبت به سایر محصولات استان گیلان فاقد مزیت نسبی است.
مقدمه
کشاورزی یکی از بخشهای اقتصادی کشور است که تأمینکننده سهم مهمی از تولید ناخالص داخلی، اشتغال، نیازهای غذایی، صادرات غیرنفتی و نیاز صنایع است. توسعه بخش کشاورزی، پیششرط ضروری توسعه اقتصادی کشور است و تا زمانی که موانع توسعه در این بخش برطرف نشود، سایر بخشها نیز به شکوفایی و توسعه دست نخواهد یافت (شریفی و عادلی، 1390). علاوه بر این كشورهاي در حال توسعه معمولاً با كمبود سرمايه، كه از مهمترين منابع توليد محسوب ميشود، مواجهاند. ساير منابع توليدي در اين كشورها ممكن است فراوان باشد ولي بهدليل عدم استفاده بهينه اتلاف ميشود كه نتيجه اين امر بهرهوري پايين آنهاست. لذا، براي اين كشورها مهم خواهد بود كه در راستاي توسعه و پيشرفت، سرمايه محدودشان را طوري تخصيص دهند كه اولاً سبب بهكارگيري بهينه ساير عوامل توليدي و افزايش بهرهوري آنها گردد، ثانياً منابع توليدي در راستاي توليد محصولاتي بهكار گرفته شود كه داراي مزيت نسبي[1] منطقهاي و ملي باشند (کرباسی و رستگاریپور، 1388). امروزه بحث مطالعه و تعیین مزیت نسبی محصولات کشاورزي به دلیل اهمیت آن در برنامهریزي و سیاستگذاريهاي بلندمدت کشورها شدت یافته است. در ایران نیز این موضوع در سالهاي اخیر توجه تعداد زیادي از محققان اقتصاد کشاورزي را به خود جلب کرده است (عیناللهی احمدآبادی، 1388). مزیت نسبی که در ارتباط با تجارت بینالملل مطرح میباشد، بدان معناست که چنانچه کشوری یک کالا را نسبت به دیگر کالاها ارزانتر تولید نماید، این کشور در تولید چنین کالایی مزیت نسبی دارد، بنابراین با وارد شدن به صحنه تجارت جهانی میتواند از صدور کالاهایی که در آن مزیت نسبی دارد، منتفع شود. اما آنچه که در اینجا بدان توجه نشده، آن است که، وجود مزیت نسبی در زمینه تولید کالا یا کالاهایی، شرط کافی برای انتفاع از تجارت بینالملل نیست، بلکه پس از مرحله تولید، مقولات و عواملی مطرح است که امکان استفاده از مزیتهای نسبی تولیدی را تحت تأثیر قرار میدهند. بنابراین برای رفع مشکل فوق، مزیت نسبی را در عمل بایستی چنین تعریف نمود، که مزیت نسبی عبارت است از توانایی یک کشور در تولید و صدور کالایی با هزینهای ارزانتر. بهطور کلی مزیت نسبی، به مزیت نسبی در تولید و مزیت نسبی در صادرات قابل تقسیم است. تمرکز این مطالعه بر روی مزیت نسبی تولید است. مزیت نسبی تولید یک محصول کاربرد دوگانهای دارد. محاسبه مزیت نسبی تولید یک محصول قبل از تولید آن، معیاری برای ارزیابی سودآوری اجتماعی این فعالیت تولیدی در اختیار ما قرار خواهد داد و محاسبه مزیت نسبی پس از انجام پروژه و فعالیت، بررسی تصمیمات و سیاستهای موجود را برای ما ممکن میسازد (مهدیپور و همکاران، 1385).
بهطور کلی جهت تأمین نیاز غذایی مردم و مواد اولیه مورد نیاز سایر بخشهای اقتصادی، وجود یک برنامهریزی کلان در زمینه بهرهبرداری بهینه از منابع تولیدی بخش کشاورزی بسیار لازم و ضروری بهنظر میرسد. اما جهت انجام یک برنامهریزی کامل در سطح کلان نمیتوان از تحولاتی مانند پیوستن اکثر کشورها به سازمان تجارت جهانی (WTO)[2]، غافل شد. با قرار گرفتن محصولات کشاورزی در مجموعه موافقتنامههای تجارت جهانی، ضرورت توجه به تولید و تجارت محصولات کشاورزی افزایش یافته است. به این ترتیب نیاز به برنامهریزی در جهت تولید محصولات کشاورزی در سطح وسیع و عرضه در سطح وسیعتر (بینالمللی) میباشد. مزیت نسبی بهعنوان اصلی که هم در برنامهریزیهای تولید و هم در برنامهریزیهای تجاری کاربرد وسیعی دارد، در این میان حائز اهمیت میباشد (پیکانی، 1387).
استان گیلان یکی از قطبهای مهم کشاورزی کشور است که شالیکاری زراعت عمده آن محسوب میشود. فعالیتهای اصلی این زراعت به نیمه اول سال منحصر میباشد و میتوان گفت در نیمه دوم سال اراضی شالیزاری تا زراعت سال بعد برنج رها میشوند و کشاورزان در نیمه دوم از اندوخته نیمه اول سال استفاده میکنند. در همین راستا اجرای کشت دوم در اراضی شالیکاری استان گیلان از راهکارهای اساسی افزایش بهرهوری اراضی شالیزاری در جهت افزایش تولید محصولات کشاورزی، اشتغال و تأمین نیاز غذایی جامعه میباشد. وجود 238040 هکتار اراضی شالیزاری بهعنوان یک ظرفیت بالقوه در استان بوده که بهرهگیری اصولیتر از این منابع، خروج از تک محصولی، افزایش درآمد روستائیان، پایداری تولید کشت اول، کاهش مسأله بیکاری از جمله اهداف کشت دوم در این اراضی میباشد. لذا با توجه به پتانسیل خوب این منطقه در تولید محصولات کشاورزی و ابرام دولت بر توسعهي صادرات محصولات کشاورزي، تعیین مزیت نسبی محصولات کشاورزي میتواند مسؤولان را در جهت برنامهریزي و سیاستگذاري بخش کشاورزي یاري کند. علاوه بر این بررسي جايگاه كشتهاي دوم بهعنوان يك فعاليت مكمل در كنار زراعت اصلي يعني برنج ميتواند راهكاري مناسب براي افزايش سطح درآمد شاليكاران، افزايش فرصتهاي اشتغال و رونق جوامع روستايي در سطح منطقه مورد مطالعه يعني شهرستان رودبار باشد. در این راستا، این تحقیق با هدف بررسی مزیت نسبی کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار تدوین و اجرا شد.
اهمیت و ضرورت
دنياي امروز دنياي رقابت اقتصادي است و هر كشوري براي حفظ سيادت و استقلال سياسي و اقتصادي خود ناگزير است در طراحي برنامههاي اقتصادي دقيق و فراگير عمل كند. شناسايي مزيتهاي نسبي بخشهاي مختلف اقتصادي در مناطق و استانهاي كشور براي برنامهريزيهاي اقتصادي مفيد و لازم ميباشد؛ بهويژه در زمان حاضر كه مسأله جهاني شدن تجارت و عضويت يا عدم عضويت كشور در سازمان تجارت جهاني مطرح است، اهميت شناسايي مزيتهاي نسبي بيشتر شده است (نجفی و میرزایی، 1382).
بخش کشاورزی بهعنوان یکی از بخشهای مهم اقتصادی کشور، با توجه به داشتن مزیتهای بالقوه طبیعی، و همچنین نقش حساس در امنیت غذایی جامعه، بیش از سایر بخشها نیاز به توجه دارد. بنابراین، باتوجه به محدودیتهای سرمایهای، اقلیمی و تکنولوژیکی در بخش کشاورزی، گام برداشتن براساس اصل مزیت نسبی اهمیت بالایی دارد. اگر چه مزیت نسبی محصولات کشاورزی تا حدودی تحت تأثیر پیشرفت فنآوری و نوآوری است، ولی وجود شرایط اقلیمی، طعم و مزه، رنگ و سایر خصوصیات منحصر بهفرد هر منطقه جغرافیایی است که نهایتاً مزیت نسبی محصول را تعیین میکند و سبب برتری مناطق تولیدی نسبت به هم میشود. به هر حال، شناخت مزیتهای نسبی بالقوه و بالفعل بخش کشاورزی میتواند همواره حضور در عرصه تجارت بینالمللی را آسانتر کند (عزیزی و یزدانی، 1383). بنابراین با توجه به سهم قابل توجه بخش كشاورزي در صادرات محصولات غيرنفتي، بررسي و توجه به مزيت نسبي محصولات كشاورزي از اهميت خاصي برخوردار است (کرباسی و رستگاریپور، 1388).
از طرفی کشاورزی در استان گیلان از اهمیت فراوانی برخوردار است و اکثر مردم منطقه از این راه امرار معاش میکنند. در این میان اکثر زمینهای کشاورزی منطقه، به کشت محصول برنج اختصاص یافته است. جمعيت روبه رشد كشور و محدوديت اراضي قابل كشت در استان گیلان، دست اندركاران توليد محصولات كشاورزي را بهسوي بهرهوري بيشتر در واحد سطح (بهمنظور رفع نياز و افزايش درآمد) سوق ميدهد. اگر چه در حال حاضر با توجه به ثابت بودن سطح اراضي قابل كشت كشور افزايش توليد در واحد سطح راه منطقي بهنظر ميرسد، در شرايط اقليمي گیلان علاوه بر روش فوق از طريق بالا بردن ضريب كشت (تحت عنوان كشت دوم) ميتوان در تأمين بخش عمدهاي از مواد غذايي و نيازهاي كشور و همچنين افزايش درآمد كشاورزان گام برداشت. توسعه و تعميم كشت دوم در اراضي شاليزاري كشور از اهميت خاصي برخوردار است كه ميتوان در آينده با برنامهريزيهاي علميتر و الهام گرفتن از تجربههاي گذشته اميدوار بود، هر سال نسبت به گذشته بيشتر ترقّي داشته باشد (عنابستانی و سیفی، 1390). هم اکنون آنچه در شمال کشور بهعنوان کشت دوم و بالا بردن ضریب کشت مطرح میباشد، اهمیت استفاده بهینه از اراضی شالیزار میباشد. پایداری تولید، افزایش تولید، افزایش درآمد کشاورزان، رعایت مسائل تناوب و حفظ محیط زیست را میتوان از مزایای کشت دوم بر شمرد. همچنین تاثیر آن در کنترل آفات و بیماریها و علفهای هرز، بهدلیل شرایط خاص زراعی سبزیجات در زمستان و در شالیزار، میتواند اثر مطلوب بر زراعت برنج در سال بعد داشته باشد (آملی، 1388).
از اینرو با توجه به ضرورت موضوع و همچنین کمبود تحقیقات صورت گرفته در این زمینه در منطقه مورد مطالعه این پژوهش با هدف بررسی مزیت نسبی کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار انجام شده است.
اهداف تحقیق
هدف کلی
هدف کلی این تحقيق، بررسی مزیت نسبی کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار است.
اهداف اختصاصی
- بررسی مزیت نسبی کشت محصولات گندم و جو بهعنوان کشت دوم در اراضی شالیکاری شهرستان رودبار؛
- مقایسه مزیت نسبی چهار محصول (گندم، جو، کلزا و شبدر) بهعنوان کشت دوم در شالیکاری شهرستان رودبار.
سؤالات تحقیق
سؤال اصلی
با توجه به شاخصهاي اندازهگيري مزيت نسبي، شهرستان رودبار در توليد كداميك از محصولات موردنظر (گندم، جو، کلزا و شبدر) بهعنوان کشت دوم داراي مزيت نسبي ميباشد؟
سؤالات فرعی
- آیا کشت گندم و جو بعد از برداشت برنج در شهرستان رودبار دارای مزیت نسبی است؟
- آیا منافع اجتماعی حاصل از کشت دوم در برنجکاری شهرستان در کشت گندم بیشتر از جو است؟
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول 2
1-1 مقدمه. 3
1-2 بيان مساله. 5
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق.. 6
1-4- اهداف تحقیق.. 7
1-4-1 هدف کلی.. 7
1-4-2 اهداف اختصاصی.. 8
1-5 سوالات تحقیق.. 8
1-6 محدوده تحقیق.. 8
1-6-1 محدوده زمانی.. 8
1-6-2 محدوده مکانی 9
1-6-3 محدوده موضوعی.. 9
1-7 تعریف مفاهیم. 9
فصل دوم 11
2-1 مقدمه. 12
2-2 تعریف مزیت نسبی.. 13
2-3 تاریخچه مزیت نسبی.. 14
2-4 ضرورت بررسی مزیت نسبی.. 16
2-5 عوامل تعیین کننده مزیت نسبی.. 17
2-6 شاخصهای اندازهگیری مزیت نسبی.. 19
2-7 مزیت نسبی محصولات کشاورزی.. 24
2-8 پیشینه تحقیق.. 26
فصل سوم. 36
3-2 منطقه مورد مطالعه. 37
3-3 فرضیههای تحقیق.. 39
3-4 روش تحقیق.. 39
3-5 قیمت سایهای برای محصولات و نهادهها 41
فصل چهارم. 43
4-1-بحث و نتیجهگیری.. 44
فصل پنجم 51
5-1 خلاصه. 52
5-2 پیشنهادات و راهکارهای بهبود. 54
منابع و ماخذ: 55
فهرست جداول
جدول4-1قیمت نهاده های قابل تجارت 45
جدول4-2هزینه ی نهاده های غیرقابل تجارت برای یک هکتار کشت دوم محصولات منتخب شهرستان رودبار..46
جدول4-3 هزینه ی نهاده های قابل تجارت بر اساس pppمطلق(ریال)……………46
جدول4-2هزینه ی نهاده های غیرقابل تجارت بر اساس pppنسبی(ریال)…..47
جدول4-5تعیین مزیت نسبی تولید محصولات منتخب براساسpppمطلق 47
جدول4-6تعیین مزیت نسبی تولید محصولات منتخب براساسpppنسبی 47
جدول4-7مقادیرEAL،SAIوAAIبرای سال زراعی92-91 49
فهرست شکل‌ها
شکل3-1نقشه شهرستان رودبار به تفکیک بخش 38
راهنمای خرید و دانلود فایل
برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.
بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.
در صورت بروز هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.
برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود کلیک نمایید.
ديدگاه ها