نقش پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزی در استان تهران : پایان نامه ارشد ترویج و آموزش کشاورزی

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان” نقش پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزی در استان تهران ” با گرایش ترویج و آموزش کشاورزی و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده نقش پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزی در استان تهران :

امروزه با توجه به فرآیند جهانی شدن و دانش مدار بودن اقتصاد، کشورهایی قادر خواهند بود جایگاه جهانی برای خود پیدا و حفظ نمایند، که با توجه به نهاد های علمی و تحقیقاتی و بر اساس اصول و ریشه های اجتماعی و فرهنگی خود بتوانند در تولید علم و مدیریت آن، نسبت به رقبا پیشی گرفته و به طور پیوسته با خلاقیت و نوآوری فرصت های جدیدی برای فروش محصولات خود در بازار جهانی فراهم سازند، يکي از ايده‌هاي موفق عصر كنوني، انديشه ايجاد پارک‌هاي علمي و فناوري است که هدف عمده آن ‌ها توسعه فناوري و ايجاد شرايط مناسب براي رشد و ظهور نوآوري‌ها و کارآفريني‌هاي مبتني بر فناوري است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي، انجام شد.

این پژوهش کاربردي و توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه مدیران شرکت های بخش کشاورزی عضو پارک های علمی و فناوری استان تهران در سال 1392، به تعداد 400 نفر بود، با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه برابر 196 نفر تعیین شد. جهت مراجعه به واحد های نمونه از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته بود که روايي صوری و محتوايي آن با نظر استادان متخصص و اساتید راهنما و مشاور تایید شد. همچنین از طریق محاسبه همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ، مقدار پایایی کل برابر 89/0 بدست آمد. روش تجزیه و تحلیل داده ها، روش های آمار توصیفی(محاسبه فراواني و درصد ها) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون) از طریق برنامه نرم افزاری SPSS 19 بود.

یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معنادار مثبت بین فعالیت های آموزشی، فعالیت های پژوهشی، حمایت های مالی و معنوی، ایجاد فرصت های شغلی، تجاری کردن دستاوردهای تحقیقاتی، ایجاد زمینه های کارآفرینی، حمایت از نوآوری و خلاقیت، ایجاد و گسترش واحد های کوچک و متوسط تولیدی، تحقیقات توسعه ای وکاربردی، تولید و توسعه محصولات و فرآیند های فناوری قابل عرضه در بازار، ایجاد ارتباط بین دانشگاه، صنعت، دولت و جامعه، مشارکت در پروژه یابی و بازاریابی و هم افزایی شبکه ای و افزایش توان رقابت پارک های علمی و فناوری با کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي وجود دارد.

اهمیت و ضرورت پژوهش

یکی از مسائل چالشی در کشور ما که پژوهشگران و کارشناسان، افقی بحرانی را در صورت ادامه برخی از روندهای گذشته برای آن پیش بینی کرده اند، اشتغال و در مقابل آن بیکاری می باشد. با توجه به تعدد عوامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان بخش کشاورزی باید برای حل این معضل از یک طرح جامع و فراگیر در زمینه اشتغال بهره گرفت. اگر دست یابی به بودجه های پژوهشی برای کلیه دانشجویان مقدور گردد از این طریق می توان روحیه تحقیق و پژوهش را در دانشجویان و فارغ التحصیلان تقویت کرد. و با همکاری دولت و افزایش حمایت دولت از کار آفرینان و گسترش فرهنگ کار آفرینی فارغ التحصیلان کشاورزی می توانند به راحتی از تسهیلات بانکی استفاده کنند (ابولحسنی، 1389).

در هر سیستمی، داده های مناسب، خروجی های صحیح و منطقی خواهد داشت. یکی از مهمترین عوامل و ورودی های موثر در روند تولید در بخش کشاورزی، نیروی انسانی کارآمد است. این هدف اگر چه به لحاظ کمی در کشور تحقق یافته، اما کارآمدی آن مورد تردید است. نظام آموزش عالی کشور به عنوان یکی از دو قطب تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تربیت نیروی انسانی متخصص و کار آمد مورد نیاز جامعه را در سطوح و رشته های مختلف به عهده دارد. بنابراین برای پیشرفت روز افزون باید شرایطی فراهم شود تا زمینه مناسب تربیت کارشناسان خبره برای ورود به بازار کار فراهم شود(برآبادی، 1386).

از طرفی آموزش عالی و تربیت نیروی انسانی متخصص، خود یکی از شاخص های مهم و فزاینده ی توسعه انسانی به شمار می رود و از سوی دیگر مشکل بیکاری و یا کمی فرصت های متناسب اشتغال فارغ التحصیلان، از مهم ترین علل فقر و موانع توسعه یافتگی به شمار می رود. به علاوه امکان جذب در بخش های دولتی بسیار محدود بوده و رفته رفته بر این محدودیت هم افزوده می شود. در مقابل فرصت های خوب و فزاینده ای در بخش خصوصی قابل جستجو و پیش بینی است، به خصوص بخش کشاورزی که به رغم برخورداری از توانمندی ها و مزیت های فراوان، توان یا امکان جذب فارغ التحصیلان رشته های متنوع کشاورزی را ندارد. به گزارش سازمان بهره وری آسیایی، بخش کشاورزی در میان همه بخش های اقتصادی کشور، بالاترین میزان بهره وری را دارد(ماهنامه مروج، 1382).

در این زمینه اعتقاد بر این است که توجه و تاکید بر خوداشتغالی از طریق کسب و کارهای کوچک یکی از راه حل های بسیار مهم است. لذا با توجه به تعدد عوامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان بخش کشاورزی، برای حل این معضل دولت باید از کارآفرینان حمایت کند تا فرهنگ کارآفرینی گسترش یابد. ایجاد پارک های علم و فناوری می تواند گامی موثر و ماندگار در این زمینه باشد تا با ایجاد انگیزه، به بروز خلاقیت و نوآوری فارغ التحصیلان کشاورزی کمک نماید تا بتوانند مشغول به کار شوند. دستیابی به دانش و پیشرفت علمی از دیر باز مورد توجه اقوام و ملل مختلف بوده است اما در دنیای کنونی در نخستین دهه هزاره سوم میلادی، دانش یک عامل راهبردی برای موفقیت های فردی، سازمانی و اجتماعی به شمار می رود و تولید و بکارگیری آن محور اصلی توسعه پایدار جامعه، دانش محور است (اسکندری و همکاران، 1385).

بر اساس تجربه جهانی، پارک های علم و فناوری به عنوان بستر و ساختاری کلیدی و مهم برای دستیابی به توسعه علمی و فناوری در کشورهای گوناگون به کار گرفته شده اند پارک های علم و فناوری، جریان دانش و فناوری را در میان موسسات آموزش عالی و پژوهشی، موسسات و شرکت های خصوصی و بازار به حرکت انداخته و با مدیریت هم افزایانه، رشد شرکت های متکی بر دانش و نوآوری را از طریق مرکز رشد و فرایندهای زایشی تسهیل می کند(بهادرانی، 1389).

پارک های علم و فناوری به گونه‌ای طراحی و احداث می شوند كه قادر باشند ظرفیت های پژوهشی و اطلاعاتی دانشگاه ها و دستگاه های دولتی و خصوصی را در مكانی مناسب متمركز نموده و با همكاری استادان، دانش‌آموختگان و صاحبان ایده های نو، متخصصان و پژوهشگران داخلی و خارجی، فناوری برتر را توسعه داده و از این طریق به توسعه صنعتی تحقق اهداف اقتصاد دانش بنیان كمك نمایند. در طی 30 سال گذشته پارک های علم و فناوری در تمام دنیا گسترش یافته اند و مدل های مختلفی از آنها ایجاد شده است. این پارک به عنوان واسطه بی بدیل در امر توسعه فناوری و به تبع آن، در توسعه اقتصاد دانش محور، کارآفرینی و اشتغال زایی تخصصی، ایفای نقش می نمایند و با فراهم نمودن شرایط لازم برای پژوهش های بازارگرا و تجاری سازی نتایج تحقیقات، نقش مهمی در تسریع روند تبدیل ایده ها به محصولات وتوسعه فناوری ایفا می کنند(نظری،1387).

به علاوه نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که به استناد شاخص(ICOR) ، بازدهی سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، بیش از دیگر بخش های اقتصادی است. حال یکی از راهبردها و راهکارهای عملی توجه به سیاست های فعال بازار کار، رویکرد اشتغال فارغ التحصیلان در فعالیت های کشاورزی به شکل خصوصی یا نیمه خصوصی می باشد. از آنجا که یکی از اهداف آموزش عالی در هزاره سوم علاوه بر پیشرفت در زمینه دانش و فناوری، استقلال مالی و بودجه ای(ورود به بازارهای ملی و فرا ملی کسب و کار) و ایجاد ثروت است، از این رو پارک فناوری می تواند مرکز مهمی برای کسب درآمد دانشگاه ها محسوب شود. چرا که پارک فناوری ابزار دستیابی به دانشگاه کارآفرین است که با ارایه امکانات و خدمات مناسب روند تبدیل ایده های عامی به محصولات با قابلیت عرضه به بازار تسهیل می کند(برآبادی، 1386). هم چنین توجه به این پدیده نو ظهور می تواند راهگشای بسیاری از مسایل سیاسی در سیاستگذاری های مربوط به اشتغال باشد. تحقيقات تجربي متعدد نشان مي‌دهد كه افراد تحصيل كرده نسبت به كساني كه تحصيلات كمتري دارند سالانه ساعات بيشتري را كار مي‌كنند، بيشتر مهاجرت مي‌كنند، همواره در حال ارزشيابي، اصلاح و بهبود اطلاعات و آگاهي‌هاي خود هستند و به اين طريق است كه نيروي انساني آموزش ديده در واقع بستر توسعه پايدار كشور را فراهم نموده و مورد توجه برنامه‌ريزان آموزش عالي كشور قرار دارد و با عنايت به شغل نيروي انساني آموزش ديده در كشورهاي پيشرفته مي‌توان به اهميت و نقش نيروي انساني با كيفيت در افزايش توليد و توسعه پايدار اين كشورها پي برد.

از جمله مطالعات انجام گرقته در حوزه پارکهای علمی فناوری، مطالعه نریمانی(1389) است که تأثیر پارکهای علم وفناوری برمیزان کارآفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه بررسی کرد نشان داده که این مراکز می توانند بر اشتغال زایی و کارآفرینی دانش آموختگان دانشگاهی موثر باشد. حسینی و همکاران(1389) پژوهشی با عنوان “شناسایی و تحلیل موانع کارآفرینی در آموزش عالی کشاورزی از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد استان تهران” انجام دادند و به اين نتيجه دست يافتند كه فقدان یا کمبود حمایت دولتی از مشاغل کشاورزی مهمترین مانع برای اشتغال فارغ التحصیلان در بخش کشاورزی است. این عامل دربرگیرنده موانعی مثل کمبود امکانات، تجهیزات و زمین های کشاورزی برای کار عملی، کمبود وسایل آموزشی و کمک آموزشی و نیز کمبود امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی بوده است. با توجه به مطالعات و پژوهشهای صورت گرفته پارکهای علمی فناوری می توانند بر اشتغال زایی، بهبود تورم و نرخ بیکاری تاثیر گذار باشند و با توجه به اینکه تعداد فارغ التحصیلان بیکار بیشتر در تهران هستند و با توجه به این‌که هیچ‌گونه مشکلی از لحاظ زمین در تهران وجود ندارد و با انتقال آب نیز مشکل تامین آب حل شده است، بخشی از چاه‌های غیرمجاز برای آبرسانی به طرح‌های توسعه کشاورزی اختصاص می‌یابد و فارغ‌التحصیلان رشته‌های کشاورزی که بیکار هستند موقعیت مناسبی برای ایجاد شغل و تولید به دست می‌آورند محدوده پژوهش تهران انتخاب شده است.

با عنایت به موارد مطرح شده اهمیت بررسی تعیین نقش پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي، ضروری به نظر می رسد، چرا که جهت اشتغالزایی در بخش کشاورزی و استفاده از فارغ التحصیلا این بخش نیازمند ایجاد کسب و کارهای جدید و کمک و همراهی دولت از طریق اختصاص وام های بدون بهره و کم بهره در قالب پارک های علمی و فناوری است، جاییکه کارآفرینان از مشاوره ها و حمایت های اساتید فن برخوردار بوده و می توانند با تجربه اندوزی و بهره گیری از فعایت های انجام شده، در زمان کمتر و با سرعت بیشتر به موفقیت برسند. از این رو نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده دانشجویان، اساتید و فارغ التحصیلان بیکار قرار بگیرد.

اهداف پژوهش

الف)هدف کلی:

تعیین نقش پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

ب) اهداف ویژه:

1) تعیین نقش فعالیت های آموزشی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

2) تعیین نقش فعالیت های پژوهشی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

3) تعیین نقش حمایت های مالی و معنوی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

4) تعیین نقش ایجاد فرصت های شغلی مناسب برای دانش آموختگان پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

5) تعیین نقش تجاری کردن دستاوردهای تحقیقاتی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

6) تعیین نقش ایجاد زمینه های کارآفرینی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

7) تعیین نقش حمایت از نوآوری و خلاقیت نیروهای جوان پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

8) تعیین نقش ایجاد و گسترش واحد های کوچک و متوسط تولیدی دانش محور پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

9) تعیین نقش تحقیقات توسعه ای وکاربردی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

10) تعیین نقش تولید و توسعه محصولات و فرآیند های فناوری قابل عرضه در بازار پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

11) تعیین نقش ایجاد ارتباط بین دانشگاه، صنعت، دولت و جامعه پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

12) تعیین نقش مشارکت در پروژه یابی و بازاریابی پارک های علمی وفناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزي

13) تعیین نقش هم افزایی شبکه ای و افزایش توان رقابت پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصيلان كشاورزی

فهرست مطالب

چکیده 1
فصل اول: كليات پژوهش
مقدمه 3
بيان مساله 3
سوال های پژوهش 6
اهميت و ضرورت پژوهش 7
اهداف پژوهش 10
الف:هدف کلی 10
ب: اهداف ویژه 10
محدوده های پژوهش 11
تعريف واژه ها و اصطلاحات 11
فصل دوم: ادبيات و پيشينه پژوهش
مقدمه 13
بخش اول: پارک های علم و فناوی 14
تعريف و تاريخچه پارك هاي علم و فناوري 14
پيشينه پارك علم و فناوري 15
اهداف پارك علم و فناوري 18
جايگاه پارك علم و فناوري 19
انواع پارك هاي علم و فناوري 19
ويژگي هاي اصلي پارك هاي علم و فناوري 20
خدمت ارائه شده در پارک های علم و فناوری 21
سابقه تاسیس پارک علم و فناوری در ایران ………22
هدف اصلي پارك علم و فناوري دانشگاه تهران 23
خدمات پارك علم و فناوري دانشگاه تهران 25
چشم انداز پارك علم و فناوري دانشگاه تهران 26
ديدگاه هاي متفاوت نسبت به پارك هاي علم و فناوري 26
بخش دوم: کارآفرینی 27
مفهوم كارآفريني و سير تاريخي و تكاملي آن 27
تاريخچه كارآفريني 28
اهميت كارآفريني 29
رویکرد ویژگی های روان شناختی کارآفرینان ………29
ضرورت پرورش و آموزش كارآفرينان 30
آموزش كارآفريني 32
نظريه آموزش كارآفريني 33
محتوا و برنامه آموزش كارآفريني 34
تاريخچه كارآفريني در ايران 36
اهمیت کارآفرینی در اشتغال زایی 38
آمار فارغ التحصیلان و بیکاران در بخش کشاورزی 39
پارک های علمی و فناوری و کارآفرینی ………40
قسمت دوم: پیشینه پژوهش 41
الف) پیشینه پژوهش های انجام شده در داخل کشور 41
ب)پیشینه پژوهش های انجام شده در خارج از کشور 46
مدل نظری پژوهش 55
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
مقدمه 56
روش تحقیق 56
جامعه آماری 56
بر آورد حجم نمونه 56
روش نمونه گیری 57
روش جمع آوری اطلاعات 57
ابزار گرد آوری اطلاعات 57
روایی 58
پایایی 59
متغیرهای پژوهش 60
فرضیه های تحقیق 60
روش تجزیه و تحلیل داده ها 62
فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده ها
مقدمه 64
بخش اول: آمار توصیفی 64
بخش دوم: آمار استنباطی 76
معادلات رگرسیون گام به گام ………77
فصل پنجم: خلاصه، نتيجه گيري و پيشنهادها
خلاصه پژوهش 82
بحث و تفسیر 83
پيشنهاد هاي پژوهش 88
الف: پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش 88
ب: پیشنهادهایی مبتنی تجارب پژوهشگر 93
ج: توصیه به پژوهشگران دیگر 93
منابع 95
پیوست ها 103

فهرست جدول ها

جدول 2-1: تعداد پارک ها ومراکز رشدعلم و فناوری مستقر در سراسر کشور 21
جدول 3-1: تناظر متغیرهای پژوهش با گویه های پرسشنامه………………………………….. 58
جدول 3-2: محاسبه آلفای کرونباخ برای متغیرهای پژوهش…………………………………… 59
جدول 4-1: جدول توزیع فراوانی جنسیت پاسخگویان………………………………………… 64
جدول 4-2:جدول توزیع فراوانی سن پاسخگویان………………………………………………. 65
جدول 4-3: جدول توزیع فراوانی سطح تحصیلات پاسخگویان……………………………… 65
جدول 4-4: جدول توزیع فراوانی رشته تحصیلی پاسخگویان………………………………… 66
جدول 4-5: جدول توزیع فراوانی سابقه کار پاسخگویان………………………………………. 66
جدول 4-6: میانگین و انحراف استاندارد متغیر فعالیت های آموزشی……………………….. 67
جدول 4-7: میانگین و انحراف استاندارد متغیر فعالیت های پژوهشی………………………. 67
جدول 4-8: میانگین و انحراف استاندارد متغیر حمایت های مالی و معنوی 68
جدول 4-9: میانگین و انحراف استاندارد متغیر ایجاد فرصت های شغلی 69
جدول 4-10: میانگین و انحراف استاندارد متغیر فعالیت های آموزشی……………………… 69
جدول 4-11: میانگین و انحراف استاندارد متغیر ایجاد زمینه های کارآفرینی 70
جدول 4-12: میانگین و انحراف استاندارد متغیر حمایت از نوآوری و خلاقیت 71
جدول 4-13: میانگین و انحراف استاندارد متغیر ایجاد واحدهای کوچک و متوسط تولید 71
جدول 4-14: میانگین و انحراف استاندارد متغیر تحقیقات توسعه ای و کاربردی 72
جدول 4-15: میانگین و انحراف استاندارد متغیر تولیدوتوسعه فرآیندهای فناوری در بازار 72
جدول 4-16: میانگین و انحراف استاندارد متغیر ایجاد ارتباط بین دانشگاه صنعت دولت 73
جدول 4-17: میانگین و انحراف استاندارد متغیر مشارکت در پروژه یابی و بازاریابی 73
جدول 4-18: میانگین و انحراف استاندارد متغیر هم افزایی شبکه ای افزایش توان رقابت 74
جدول 4-19: میانگین و انحراف استاندارد متغیر کارآفرینی 75
جدول 4-20:بررسی همبستگی بین فعالیت پارک علمی و فناوری و کارآفرینی کشاورزی 76
جدول 4-21: ضرایب متغیرهای وارد شده بر معادله رگرسیون گام گام……………………… 79
جدول 4-22: ضرایب تعیین متغیرهای تأثیرگذار در میزان کارآفرینی در رگرسیون گام گام 80