بررسی جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری

بسیاری از رشته های علوم انسانی بعلت تاثیر مستقیم در شکل گیری و پرورش جامعه به سمت اهداف والای تربیتی از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار هستند. یکی از این رشته های مهم علوم تربیتی میباشد. هرچه دانش آموختگان این رشته تحصیلی به مدارج بالاتری برسند و کمال گرایی در این رشته را تجربه کنند مطمئنا جامعه تربیتی و پرورشی کامل تری خواهیم داشت. چنانچه بسیاری از کشورهای پیشرفته این هدف را دنبال میکنند و بالاترین اهمیت را برای نظام تربیتی و پرورشی خود قائل هستند. سایت دیجی لود در ادامه معرفی سری  پایان نامه های جدید مقطع ارشد به سراغ رشته مهم و تاثیر گذار رشته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش ( گرایش تعلیم و تربیت اسلامی )  رفته و در ادامه پایان نامه ای با عنوان بررسی جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری را در   74 صفحه با  فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم مینماید.

چکیده پایان نامه بررسی جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری :

اخلاق و تربیت اخلاقی از مهم ترین مسائل انسانی مکتب ها و به ویژه تعلیم و تربیت انسان به شمار می رود. چرا که تربیت اخلاقی موجبات سعادت و رستگاری را فراهم می سازد . مقوله ی اخلاق دارای ابعاد گوناگونی چون عقل و عاطفه است . عقل و عاطفه دو ارزش والای انسانی است که مانند سایر ارزشهای انسانی در روز الست ، از سوی خداوند درخمیرمایه ی انسان عجین شده اند . بشر زمانی به کمال لایق انسانی نائل می شود که از این دو قدرت به طرز شایسته و با اندازه گیری صحیح استفاده نماید .

هدف تحقیق حاضر ، بررسی جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری است . این تحقیق، با توجّه به موضوع و هدف خود از نوع تحقیقات کاربردی به شمار می رود و روش تحقیق آن، توصیفی -تحلیلی ( تحلیل محتوا ) و روش گرد آوری اطلاعاتش ،کتابخانه ای بوده است.

سؤال اول تحقیق عبارت است از : جایگاه عقل در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟ از مجموع آراء استاد مطهری اینگونه استنباط می گردد که اخلاق کامل ، اخلاقی است که بر اساس نیرومندی عقل و اراده باشد و همه عواطف و میلهای انسان تحت کنترل عقل باشد . کار اخلاقی کاری است که به حکم عقل صورت گرفته باشد و انسان اخلاقی کسی است که عقل بر وجودش حاکم است . عقل نیرویی است که اگر درست به کار گرفته شود اخلاق خوب را می شناسد و التزام به آنها را به صلاح جامعه و از کمالات نفسانی خود می داند . اخلاق زشت را نیز می شناسد و ارتکاب آنها را به زیان زندگی دنیوی و نفسانی خود و جامعه می داند . نفس اگر بهره ای از خرد داشته باشد ، به تمام واقعیتهای زندگی خردمندانه نظر می کند . هر کار پسندیده ای که خردمندان آن را ستایش می کنند و انسان ها آن را اخلاق می خوانند پایه و اساسش خردورزی است . سؤال دوم تحقیق : جایگاه عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟ با بررسی های انجام شده در آراء استاد مطهری اینگونه برداشت می شود که  ایشان عواطفِ به دور از خرد را احساسی کاذب و ناپذیرفتنی دانسته اند . به تدریج که قوای عقلانی پرورش می یابند ، فضایل اخلاقی در ما ایجاد شده و به دنبال آن پاسخ های عاطفی ما با آنچه عقل تشخیص داده سازگار می گردند . از این رو به واسطه سازگاری بین  عقل و عاطفه و در واقع تبعیت عواطف از عقل است که تمایلات طبیعی در حالت تعادل بوده و به کمک عقل می شتابند وگرنه عواطف به تنهایی هیچ نقش انگیزشی و معرفتی در اخلاق ایجاد نمی کند .

واژگان کلیدی : عقل ، عاطفه ، تربیت اخلاقی .

فهرست مطالب

فصل اول :  کلیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………..   1

1-1- مقدمه    ……………………………………………………………………………………………………………… 2

1 -2- بیان مسأله …………………………………………………………………………………………………………. 3

1-3-اهمّیّت و ضرورت تحقیق   ……………………………………………………………………………………… 6

1-4- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………. 7

1-5- سؤالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 7

1-6- تعریف اصطلاحات …………………………………………………………………………………………………. 8

فصل دوم : کلیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………….. 11

2-1- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………… 12

الف) بخش اول : مبانی نظری……………………………………………………………………………………… 12

2 -2- مفهوم عقل …………………………………………………………………………………………………… 12

2-2-1- اهمّیّت عقل  ………………………………………………………………………………………………… 14

2-2-2- واژه های مترادف عقل …………………………………………………………………………………. 17

2-2-3- واژگان مقابل عقل ……………………………………………………………………………………….. 18

2-2-4- عقل در قرآن  ……………………………………………………………………………………………… 20

2-2-5- ادراکات عقلی  ……………………………………………………………………………………………. 22

2-2-6- اقسام عقل  ………………………………………………………………………………………………… 23

2-3- مفهوم عاطفه  …………………………………………………………………………………………………. 25

2-3-1- معنای اصطلاحی عاطفه    ……………………………………………………………………………… 25

2-3-2- عاطفه در قرآن  …………………………………………………………………………………………… 28

2-3-3- تقسیم بندی عواطف  …………………………………………………………………………………… 30

2-3-4- حالات عاطفی  ……………………………………………………………………………………………… 31

2-3-5- نقش عواطف در زندگی انسان  ……………………………………………………………………… 33

2-3-6- تقابل بین عقل و احساس  …………………………………………………………………………… 34

2-3-7- عاطفه از دیدگاه اسلام  ……………………………………………………………………………….. 40

2-3-8- دیدگاه متفکّران اسلامی ……………………………………………………………………………… 42

الف : عقل گرایان………………………………………………………………………………………………………. 42

ب : عاطفه گرایان……………………………………………………………………………………………………… 45

2-3-9- دیدگاه فلاسفه ……………………………………………………………………………………………. 46

الف : عقل گرایان ………………………………………………………………………………………………………. 46

ب : عاطفه گرایان  …………………………………………………………………………………………………….. 47

2-4- مفهوم تربیت   …………………………………………………………………………………………………. 48

2-5- مفهوم اخلاق ……………………………………………………………………………………………………. 49

2-5-1- تربیت اخلاقی  ………………………………………………………………………………………………. 50

2-5-2- رابطه تربیت و اخلاق  …………………………………………………………………………………… 54

2-5-3- اهمّیّت تربیت اخلاقی  ………………………………………………………………………………….. 54

2-5-4- جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی   ………………………………………………………… 55

2-6- شرح مختصر زندگانی استاد شهید مطهری  ……………………………………………………….. 59

ب ) پیشینه تحقیق   …………………………………………………………………………………………………. 62

2-7- پایان نامه ها …………………………………………………………………………………………………….. 63

2-8- مقاله ها  ………………………………………………………………………………………………………….. 64

2-9- کتاب ها  ………………………………………………………………………………………………………….. 68

2-10- جمع بندی  ……………………………………………………………………………………………………… 70

فصل سوم : روش شناسی تحقیق ……………………………………………………………………………………… 71

3 -1- مقدمه  …………………………………………………………………………………………………………..72

3-2- نوع تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………73

3-3- روش تحقیق   ………………………………………………………………………………………………..73

3 -4- روش و ابزار گرد آوری اطلاعات  ……………………………………………………………………. 75

فصل چهارم : یافته های تحقیق  ………………………………………………………………………………………..77

4-1- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………. 78

4-2- بررسی سؤال اول تحقیق : جایگاه عقل در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟………… 79

الف) پرورش استعداد عقلانی …………………………………………………………………………………….. 79

ب) تعقل در قرآن…………………………………………………………………………………………………….. 80

ج)  عقل در روایات  …………………………………………………………………………………………………. 82

د ) عقل باید غربال کننده باشد  ………………………………………………………………………………. 83

ه) دور اندیشی ……………………………………………………………………………………………………….. 84

و ) آزاد کردن عقل از عادات اجتماعی  …………………………………………………………………….. 84

ز ) حمایت از عقل در مقابل اکثریت  ………………………………………………………………………… 84

ح ) لزوم توأم بودن عقل و علم  ……………………………………………………………………………….. 85

ط ) تأثیر ناپذیری از قضاوت دیگران ………………………………………………………………………… 85

ی ) عقل نظری و عقل عملی  …………………………………………………………………………………….86

ک ) عادت به تفکر و تعقل…………………………………………………………………………………………87

ل ) تقوا و روشن بینی    ………………………………………………………………………………………….. 88

م ) تقوا و حکمت عملی …………………………………………………………………………………………….. 91

ن ) راز تأثیر تقوا در روشن بینی  ………………………………………………………………………………. 92

س ) تربیت از نظر استاد مطهری ……………………………………………………………………………….. 94

ع ) اخلاق از نظر استاد مطهری ………………………………………………………………………………….. 94

ف ) چرا بشر به روش اخلاقی و تربیتی نیاز دارد ؟  ………………………………………………………. 97

ص ) فرق اخلاق و تربیت  …………………………………………………………………………………………… 98

ق) پشتوانه اخلاق  …………………………………………………………………………………………………….. 99

ر ) انسان موجود دو کانونی  ……………………………………………………………………………………….. 101

ش ) نقش عقل در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری ……………………………………………..102

4-2- بررسی سؤال دوم : جایگاه عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟ …………………. 105

الف ) عاطفه از دیدگاه استاد مطهری……………………………………………………………………………. 105

ب ) تقوا و تلطیف احساسات ………………………………………………………………………………………. 106

ج)تأثیر دل در قضاوت عقل ………………………………………………………………………………………… 106

د )روح انسان ، منشأاحساسهای اخلاقی و دروازه ای به سوی معنویت  …………………………… 107

ه ) هر محبتی اخلاق نیست …………………………………………………………………………………………. 109

و ) اخلاق محدود به غیر دوستی نیست  ……………………………………………………………………….. 110

ز ) تفسیر انسان دوستی ……………………………………………………………………………………………. 110

ح ) نقش عواطف در رفتار اخلاقی ………………………………………………………………………………. 111

ط ) نقش عواطف در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری ………………………………………… 112

4-4- جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………… 115

فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری  …………………………………………………………………………………. 116

5-1- مقدمه  …………………………………………………………………………………………………………. 117

5-2- مروری اجمالی بر مسأله ، پرسش ها و روش تحقیق ………………………………………… 117

5-3- نتایج …………………………………………………………………………………………………………… 118

5-3-1- خلاصه نتایج مربوط به سؤال اول  ……………………………………………………………… 118

5-3-2- خلاصه نتایج مربوط به سؤال دوم  …………………………………………………………….. 119

5-3-3- تحلیل جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی …………………………………………… 120

5-4- محدودیت ها  ………………………………………………………………………………………………. 124

5- 5- پیشنهادها  …………………………………………………………………………………………………. 125

الف ) پیشنهادهای پژوهشی  ……………………………………………………………………………………. 125

ب ) پیشنهادهای کاربردی  ………………………………………………………………………………………. 125

فهرست منابع  ………………………………………………………………………………………………………………. 126

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فایل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.