ارزيابي برخي شاخص هاي زيستي عروس ماهي زاينده رود “Petroleuciscus esfahani” در پاسخ به ترکيبات مخرب سيستم اندوکرايني در رودخانه زاينده رود : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی شیلات

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان”  ارزيابي برخي شاخص هاي زيستي عروس ماهي زاينده رود “Petroleuciscus esfahani” در پاسخ به ترکيبات مخرب سيستم اندوکرايني در رودخانه زاينده رود ” با گرایش  کشاورزی شیلات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده ارزيابي برخي شاخص هاي زيستي عروس ماهي زاينده رود “Petroleuciscus esfahani” در پاسخ به ترکيبات مخرب سيستم اندوکرايني در رودخانه زاينده رود:

از جمله آلاينده­هاي محيط زيست ترکيبات مخرب سيستم اندوکرايني هستند که از منشا طبيعي يا انسان­ساز وارد محيط زيست خصوصاً اکوسيستم­هاي آبي شده و با ايجاد اختلال بر سامانه غدد درون­ريز، اثرات مخربي را بر جوامع زيستي اين اکوسيستم­ها وارد مي­نمايند. هدف از انجام اين تحقيق، ارزيابي برخي از شاخص­هاي زيستي عروس­ماهي زاينده­رود Petroleuciscus esfahani، نظير مقايسه فراسنجه­هاي خوني، نسبت جنسي، شاخص توسعه گنادي و بيان ژن ويتلوژنين در کبد ماهيان صيد شده از ايستگاه­هاي مختلف رودخانه زاينده­رود است. نمونه­برداري از چهار ايستگاه چشمه­ديمه و خرسونک (در بالادست رودخانه به عنوان ايستگا­ه­هاي پاک) و چمگردان و پل صفائيه (در پايين­دست رودخانه به عنوان ايستگاه آلوده) صورت گرفت. در اين مطالعه در مجموع 323 قطعه ماهي صيد شد. ميانگين وزني و طولي ماهيان به ترتيب معادل 93/14 گرم و 96 ميلي­متر بود. در مقايسه  فراسنجه­هاي خوني، تعداد کل گلبول­هاي قرمز، ميزان هموگلوبين و هماتوکريت و تعداد کل گلبول­هاي سفيد تفاوت معني­داري را بين ماهيان ايستگاه­هاي مختلف نشان نداد. با اين وجود در شمارش افتراقي گلبول­هاي سفيد، درصد انواع گلبول­هاي سفيد به جز لنفوسيت­ها در ماهيان ايستگاه چمگردان نسبت به ماهيان ساير ايستگاه­ها بالاتر بود (05/0p<). شاخص­هاي ثانويه خون­شناسي نظير حجم متوسط گويچه قرمز، ميانگين غلظت هموگلوبين ذره­اي و ميانگين هموگلوبين ذره­اي در ايستگاه­ چمگردان کم­تر از مقادير متناظر در ساير ايستگاه­ها  بود (05/0p<). در مطالعه نسبت جنسي ماهيان مشخص گرديد که در تمامي ايستگاه­ها به جز ايستگاه پل صفائيه انحراف معني­داري از نسبت مورد اننظار (1:1) (با فراواني بيش­تر جنس ماده) وجود دارد (آزمون مربع کاي؛ 05/0p<). با اين وجود در مطالعه ميکروسکوپي گنادها، نشاني از بروز ناهنجاري­هاي گنادي نظير جنسيت بينابيني مشاهده نشد. شاخص توسعه گنادي (GSI) در ماهيان نر و ماده محاسبه شد. مقايسه آماري اين شاخص تنها کاهش معني­دار آن را در جنس نر ماهيان ايستگاه چمگردان با ماهيان ساير ايستگاه­ها نشان داد (05/0p<). بيان ژن ويتلوژنين  در کبد عروس­ماهي زاينده­رود به عنوان شاخص زيستي معتبري براي وجود آلاينده­هاي مخرب سيستم اندوکرايني با فعاليت شبه­استروژني در منابع آبي مدنظر قرار گرفت. به اين منظور ابتدا نسبت به توالي­يابي کامل ژن ويتلوژنين در عروس­ماهي زاينده­رود اقدام شد. نتايج نشان داد که ژن کدکننده ويتلوژنين در اين گونه داراي 4177 جفت­باز است که پروتئيني حاوي 1776 آمينواسيد را توليد مي­کند. بررسي شدت بيان ژن ويتلوژنين در جنس نر و ماده عروس­ماهي زاينده­رود در ايستگاه­هاي مختلف به روش Real-time PCR و با استفاده از ژن کنترل داخلي بتا-اکتين نشان­دهنده وجود بيان نسبي در هر دو جنس در تمامي ايستگاه­هاي مورد بررسي است. شدت بيان در ايستگاه­هاي مختلف تفاوت معني­داري را نشان داد به­طوري­که ميزان بيان نسبي ويتلوژنين در ماهيان چمگردان در هر دو جنس به­طور معني­داري نسبت به ساير ايستگاه­ها بالاتر بود (05/0p<). به­طور کلي نتايج اين تحقيق بيان­گر اثرات احتمالي ترکيبات مخرب سيستم اندوکرايني با خاصيت شبه­استروژني بر برخي ويژگي­هاي زيستي عروس­ماهي زاينده­رود نظير انحراف از نسبت جنسي (فراواني بيش­تر جنس ماده) و بيان ژن ويتلوژنين در جنس نر و تغيير بيان آن در ماهيان ايستگاه­هاي مختلف رودخانه زاينده­رود بود.

مقدمه

طي دو دهه اخير، موضوع حفاظت از محيط زيست در مقابل آلاينده­هاي طبيعي يا مصنوعي حاصل از فعاليت­هاي انسان، توجه و نگراني­هاي زيادي را با خود به همراه داشته است [18]. اين نگراني­ها موجب ايجاد علاقه در بسياري از دولت­ها، سازمان­هاي بين­المللي، جوامع علمي، صنايع شيميايي و عموم مردم براي تشکيل برنامه­ها، کنفراس­ها و کارگاه­هاي تحقيقاتي در مورد موضوعات مربوط به ترکيبات مخرب سيستم درون­ريز (EDCها­)[1] گرديده است. ترکيبات مخرب سيستم درون­ريز ماده يا ترکيبي از مواد هستند که عملکرد (هاي) سيستم درون­ريز را تغيير مي­دهند و در نتيجه موجب اثرات متعدد بر سلامت يک جاندار سالم، دودمان و يا (زير) جمعيتي از آن مي­شوند [32]. به عبارت ديگر هر ترکيبي که در توليد، ترشح، انتقال، اتصال، عملکرد و يا حذف هورمون­هاي طبيعي بدن مداخله کند و باعث تغيير وظايف طبيعي آن­ها همچون نمو، رفتار، باروري، بقا و همئوستازي شود را ترکيب مخرب سيستم درون­ريز مي­نامند. اين ترکيبات مي­توانند باعث ايجاد تومورهاي سرطاني، نقايص مادرزادي و ساير ناهنجاري­هاي توسعه­اي شوند. از جمله اين ناهنجاري­ها مي­توان به ناتواني در يادگيري، مشکلات حاد در توجه و شناخت، توسعه مغزي،  بدشکلي در بدن، توسعه اندام­هاي توليدمثلي، ماده­سازي در جنس نر يا اثرات مردانه بر جنس ماده اشاره کرد [23].

EDCها ممکن است به صورت طبيعي و يا در اثر فعاليت­هاي انساني توليد شوند و شامل گروه­هاي مختلفي از مواد شيميايي از قبيل هورمون­هاي طبيعي و ساختگي، اجزاء گياهي، آفت­کش­ها، ترکيبات مورد استفاده در صنعت پلاستيک سازي و محصولات مربوط به بهداشت فردي و ساير محصولات و آلاينده­هاي جانبي حاصل از صنايع هستند. برخي از

اين ترکيبات چربي­­دوست و بنابراين پايا هستند و مي­توانند مسافت­هاي طولاني بين مرزهاي طبيعي جابجا شوند اما برخي ديگر آب­دوست هستند و به سرعت در محيط يا در بدن انسان تجزيه مي­شوند و ممکن است تنها در دوره­اي کوتاه اما بحراني از توسعه­ي سيستم­هاي بدني حضور داشته باشند [26].

تنوع بسيار زياد ويژگي­هاي فيزيکوشيميايي EDC­ها به اين معني است که ممکن است اين ترکيبات تجزيه شوند و اثرات آن­ها به ­اشکال مختلف بروز نمايد. به علاوه، گستره­ پراکنش اين ترکيبات در محيط بسيار وسيع است و شامل هوا، آب، خاک، رسوبات، غذا و محصولات مصرفي مي­شود. جذب EDC­ها از طريق غذا، اصلي­ترين مسير در معرض قرارگيري انسان و بيش­تر جانوران است که مي­تواند به تجمع و بزرگ­نمايي زيستي[2] منجر شود [26، 52].

از آنجايي­که مقصد نهايي بيش­تر آلاينده­ها، محيط­هاي آبي هستند، موجودات آبزي به ويژه ماهيان بيش­تر از ساير زيستمندان در معرض اين ترکيبات قرار دارند. روزانه حجم زيادي از پساب­هاي شهري و صنعتي به رودخانه­ها و آب­هاي نزديک سواحل درياها مي­ريزند. البته بسياري از مواد شيميايي نيز به­طور تصادفي از زمين­هاي اطراف شسته و وارد اين محيط­ها مي­گردند [99]. به علاوه بيش­تر EDC­ها به ندرت به ذرات موجود در آب متصل مي­شوند و بنابراين به آساني در دسترس آبزيان قرار مي­گيرند [55].

از ميان EDCها، گروهي از هورمون­ها که به نظر مي­رسد بيش­ترين قابليت عملکرد به عنوان ترکيبات فعال درون­ريز را داشته باشند، استروئيدهاي جنسي هستند و بيش­تر تحقيقات انجام شده در اين رابطه بر ترکيبات استروژني متمرکز بوده است. آناليز شيميايي آب و رسوبات به علت گران بودن و طيف گسترده اين ترکيبات­، روش کارآمدي براي شناسايي آن­ها نيستند. بنابراين شاخص­هاي زيستي حساس بسياري به منظور پايش اين ترکيبات ايجاد شده­اند. يکي از مهم­ترين شاخص­هاي ترکيبات استروژني در محيط، القاء سنتز ويتلوژنين (VTG)[3] در جنس نر يا افراد نابالغ است [18]. از ديگر شاخص­هاي زيستي مورد استفاده در تعيين اثرات EDC­ها مي­توان به مطالعات رفتاري و فيزيولوژيک از قبيل بررسي بافت­شناسي و برخي از شاخص­هاي گنادي درماهيان اشاره کرد [49].

رودخانه زاينده­رود به عنوان بزرگ­ترين و مهم­ترين رودخانه مرکزي ايران از ارتفاعات زردکوه بختياري سرچشمه مي­گيرد و با ورود به استان اصفهان در جهت شرق جريان يافته و به تالاب گاوخوني واقع در جنوب شرقي استان منتهي مي­شود. در حدود 65 درصد از واحدهاي صنعتي بزرگ استان در حاشيه رودخانه زاينده­رود قرار گرفته­اند و عليرغم تلاش­هاي به عمل آمده در جهت استقرار سيستم­هاي تصفيه پساب در اين صنايع، فعاليت آن­ها توأم با آلودگي هاي زيست محيطي است [5]. به علاوه با توجه به نحوه­ کاربري اراضي در حاشيه اين رودخانه (زمين­هاي کشاورزي، واحدهاي دامداري و دام­پروري، صنايع کوچک تا صنايع مادر از قبيل کارخانه­هاي فولاد و ذوب­آهن و همچنين حضور چندين کارخانه تصفيه فاضلاب) به نظر مي­رسد اين اکوسيستم در معرض انواع مختلف از ترکيبات مخرب سيستم درون­ريز قرار داشته باشد اما تاکنون هيچ مطالعه­اي در رابطه با اثر اين ترکيبات بر سلامت اين اکوسيستم مهم آبي صورت نگرفته است.

اهداف  اين مطالعه:

تعيين حضور و اثرات ترکيبات مخرب سيستم درون­ريز در اکوسيستم رودخانه زاينده­رود با استفاده از بررسي سه ويژگي­ زيستي زير در عروس­ماهي زاينده­رود Petroleuciscus esfahani:

1- فراسنجه­هاي خوني

2- شاخص توسعه گنادي (GSI)، بافت­شناسي گناد و نسبت جنسي

3- بيان ويتلوژنين در کبد دو جنس نر و ماده

نتيجه­ گيري

1. گرچه فراسنجه هاي خوني در بين ايستگاه ها تفاوت هايي را نشان دادند، با توجه به اثرپذيري آن ها از فاکتورهاي متعدد ديگر، شاخص هاي مناسبي از اثر EDCها در محيط طبيعي محسوب نمي شوند.
2.  شاخص توسعه گنادي متناسب با فصل نمونه برداري پايين بود ولي کم تر بودن ميزان اين شاخص در ايستگاه چمگردان مي تواند اثرات مخرب ترکيبات  شبه استروژني را توجيه کند.
3.  در مطالعه ميکروسکوپي گناد، جنسيت بينابيني مشاهده نشد، گرچه نسبت جنسي در سه ايستگاه از چهار ايستگاه به سمت جنس ماده انحراف داشت.
4.  توالي cDNA ويتلوژنين و بتا-اکتين در به ترتيب با 4177  و 1775bp طول و 1339 و 375 آمينواسيد براي اولين بار در عروس­ماهي زاينده­رود به­دست آمد.
5. اندازه گيري ميزان بيان ويتلوژنين حاکي از بيان اين ژن در هر دو جنس در هر چهار منطقه بود.
6.  بيان ويتلوژنين در جنس نر ماهيان صيد شده از تمام ايستگاه هاي نمونه برداري، نمايان گر آلاينده هاي شبه استروژني در رودخانه زاينده رود (بالادست و پايين دست) است.

1.  بيش تر بودن شدت بيان ژن ويتلوژنين در ماهيان نر ايستگاه چمگردان نشان مي دهد اين ايستگاه آلوده ترين ايستگاه از منظر وجود ترکيبات شبه استروژني است.

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.