اثرتيمارهاي هورموني در باززايي گياه زينتي سنبل از طريق كشت بافت : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی علوم باغبانی

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.دیجی لود در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان”  اثرتيمارهاي هورموني در باززايي گياه زينتي سنبل از طريق كشت بافت” با گرایش  کشاورزی علوم باغبانی و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

چکیده اثرتيمارهاي هورموني در باززايي گياه زينتي سنبل از طريق كشت بافت:

این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمارهای هورمونی در شرایط کشت درون شیشه ای روی باززایی و تولید پیازچه های سنبل (Hyacinthus orientalis  L.) با استفاده از ریزنمونه های برگ، فلس و طبق در قالب طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی با 12 تکرار انجام شد. تیمارهای هورمونی شامل هورمون بنزیل آدنین(BA) در 5 سطح (0، 2/0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر) و هورمون نفتالین استیک اسید(NAA) در 5 سطح (0، 1/0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر) و اثرات متقابل آنها بودند. شاخص های اندازه گیری شامل تعداد پیازچه، قطر وطول پیازچه، درصد کالوس زایی، درصد ریشه زایی، طول ریشه، درصد ساقه زایی وطول ساقه بودند.

نتایج اولیه نشان داد در شرایط باززایی آزمایشگاهی، ریزنمونه های حاصل از طبق در محیطهای هورمونی مختلف عکس العملی نشان ندادند. بیشترین تعداد سوخچه در ریزنمونه های برگی روی محیطی با mgL^–1 1BA  و mgL^-11/0 NAA (میانگین43/7 سوخچه در ریزنمونه) و در ریزنمونه های فلس در محیطی با mgL^-1 1BA  و mgL^-15/0 NAA (میانگین53/6 سوخچه در ریزنمونه) حاصل شد. بزرگترین سوخچه ها از نمونه های برگی (با قطر 25/8 وطول 50/13میلی متر) در محیط mgL^-11BA  و mgL^-15/0 NAAو از نمونه های فلس (با قطر 33/9 وطول 33/11میلی متر) در محیطی حاوی  mgL^-1 2BA  و mgL^-15/0 NAA تولید شدند. میزان کالوس زایی در بافتهای برگی در مقایسه با فلسها، بیشتر بود و با افزایش مقدار NAA نسبت مستقیم داشت. بیشترین ریشه زایی مستقیم از بافت فلس در محیطی با  mgL^-1 2BA  و mgL^–11 NAA ایجاد شد (% 73/84) اما طویلترین ریشه ها با میانگین 79/1 سانتی متر در محیطی با  mgL^-11BA  و mgL^-15/0 NAA ایجاد شدند. در مقایسه، ریشه زایی در بافتهای برگی بیشتر بوده و در کلیه محیطهای حاوی  mgL^-15/0 NAAو بالاتر مشاهده شد. بیشترین ساقه ها از بافت فلس در محیط حاوی mgL^-11/0 NAA ایجاد شدند اما طویلترین آنها با میانگین 47/1 سانتی متر در محیطی با  mgL^–11BA  و mgL^-11/0 NAA ایجاد شدند. همچنین بیشترین درصد ساقه زایی به میزان % 73/71 از نمونه های برگی در محیط حاوی  mgL^-12BA  و mgL^–12 NAA ایجاد شدند اما طویلترین آنها با میانگین 99/1 سانتی متر در محیطی با  mgL^-12BA  و mgL^-11/0 NAA مشاهده شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد، که محیط هایی با غلظت بالای BA وغلطت کم NAA باززایی بیشتری را در ریزنمونه ها موجب شدند، به طوریکه با استفاده از این روش از هر پیازچه با قطر متوسط 4 سانتی متر حدود 250 پیازچه سنبل بدست آمد. در نهایت گیاهچه تشکیل شده با محیط بیرون خودهی و به گلخانه منتقل شدند.

مقدمه

یکی از مجموعه های علوم و فنون کشاورزی، صنعت تولید گل و گیاهان زینتی می باشد. تولید تجاری گیاهان زینتی در سرتاسر جهان در حال رشد بوده و ارزش اقتصادی حاصل از صنعت پرورش گل در دو دهه گذشته افزایش چشم گیری داشته است. این صنعت پتانسیل خوبی برای رشد بیشتر و ادامه دار در بازارهای داخلی و بین المللی دارد.

با توجه به روند افزایشی واهمیتی که گل وگیاهان زینتی در قرن اخیر در اقتصاد کشورهای مختلف دنیا داشته و با توجه به اینکه تولید پیاز گل به عنوان یک فعالیت سود آور بین المللی محسوب می شود، توجیه اقتصادی تولید آن در سطوح متفاوت می تواند مورد ارزیابی قرا گیرد. ایران با داشتن شرایط اقلیمی متنوع، توانایی آن را دارد که بتواند در چهار فصل سال با یک برنامه ریزی دقیق و اصولی واستفاده بهینه از امکانات و بهره مندی از روشهای جدید ازدیاد مانند، تکنیکهای کشت بافت و ریزازدیادی در زمینه تولید وعرضه محصول به بازارهای جهانی گل و گیاهان زینتی قدم موثری بردارد و یکی از مدعیان حضور و رقابت در بازارهای جهان گل باشد. بر اساس يافته هاي تاريخي، جغرافيايي و علوم گياهي، ايران خاستگاه بسياري از گل هاي بهاري و گياهان شناخته شده است. در طول هزاران سال ايرانيان به تكثير و پرورش اين گلها و گياهان كه از دامنه هاي زاگرس و البرز و ديگر دره ها و كو هها بدست مي آمده، مشغول بوده و اين فرهنگ بسيار پر ارزش و غني از سرزمين ما بسوي سرزمين هاي ديگرمنتقل شده است، که نمونه بارز آن نفوذ گلهاي ايراني به كشور هلند مي باشد كه بخش وسيعي از اقتصاد اين كشور بوسيله توليد گل و گياهاني است كه از سرزمين ايران به آنجا رفته، بطور مثال لاله، سنبل، نرگس ، گل سرخ يا روز و غيره.

تکنولوژی کشت بافت دارای دامنه وسیعی از تکنیکهای با پتانسیل بالا می باشد که در همه این تکنیکها، سلول یا بافت گیاهی در یک محیط غذایی مصنوعی کشت داده می شوند تا بدین طریق از قطعات بافت یا سلولهای جدا شده گیاه کاملی حاصل شود؛ حدودا 156 جنس گیاه زینتی از طریق سیستم کشت بافت در آزمایشگاه‌‌های مختلف در سراسر جهان تکثیر می شوند، که تولید کنندگان عمده گیاهان زینتی عبارتند از: هلند (33درصد)، ژاپن (24درصد)، ایتالیا (11درصد)، ایالات متحده آمریکا (12درصد)، تایلند (10درصد)، وسایر کشورها (14درصد). کشورهای عمده صادر کننده گیاهان زینتی عبارتند از هلند (59درصد)، کلمبیا (10 درصد)، ایتالیا  (16درصد)، فلسطین اشغالی (4درصد)، اسپانیا (2درصد)، کنیا (1درصد) ‌و دیگر کشور‌ها (18درصد) Rout,mohapatra, 2006)).

درمقایسه‌ای که از نظر تولید، بین کشورهای تولید کننده تجاری با کشورهای مبداء انجام شد، مشاهده می شود که اکثر کشورهایی که خاستگاه این گیاهان هستند، مقدار تولیدشان کمتر می باشد؛ بنابراین سازگاری و اصلاح این گونه ها باید مورد توجه قرار گیرد، که این امر در کشورهای تولیدکننده جهانی دنبال می شود. جنسهایی که در سطح بیش از 900 هکتار در جهان تولید می شوند عبارتند از: سنبل، گلایول، زنبق، سوسن، نرگس و لاله (ناصری و ابراهیمی، 1377).

نتیجه گیری کلی

• از بین عوامل موثر در تکثیر درون شیشه ای سنبل تنظیم کننده های رشد از مهم‌ترین فاکتور‌هایی هستند، که روی باززایی آن تاثیر دارند چرا که نتایج حاصل از این پژوهش مطابق با تغییرات هورمونی متغیر بوده است.
• بهترین محیط باززایی ریزنمونه های برگ و فلس، محیط MS حاوی هورمون BA با غلظت بالا و NAA در غلظت کم بودند، که بیشترین میزان تولید پیازچه ها را داشتند و با افزایش BA ساقه زایی افزایش یافت.
• بهترین محیط تولید پیازچه حاصل از فلس را در محیط mgl^-15/0NAA و mgl^-11BA  و در برگ در محیط mgl^-11/0NAA و mgl^–11BA  در این آزمایش مشاهده گردید.
• بهترین محیط برای ریشه زایی در فلس را در محیط mgl^-12NAA ولی در برگ در  محیط های غلظت بالای NAA  در این آزمایش مشاهده شد.
• بهترین محیط برای کالوس زایی شامل محیط های فقطNAA و ترکیب غلظت بالا و مساوی NAA و BA در این آزمایش مشاهده شد.
• بیشترین درصد تولید جوانه در فلس، در محیط mgl^-11/0NAA  و در برگ، در محیط  mgl^-15/0NAA و mgl^-12BA در این آزمایش مشاهده شد.
• در محیطهای فقط BA نتایج قابل محسوسی در تولید پیازچه و ریشه زایی و کالوس زایی در ریزنمونه های برگ و فلس بدست نیامد.
• ریزنمونه های برگ باززایی بیشتری نسبت به فلس داشتند.

فهرست مطالب

چکیده  1

 فصل اول: کلیات پژوهش

1-1: مقدمه  4

1-2: آمارجهانی پیازی  5

1-3: تاریخچه 7

1-4: گیاهشناسی 8

1-4-1:  موروفولوژی  9

1-4-2:  سوخ سنبل  11

1-4-3: فلس  12

1-5: گلدهی  12

1-6:گونه سنبل  13

1-7: تقیسم بندی سنبل از نظر گل آذین  14

1-8: کاربرد  14

1-9: عوامل موثر در رشد ونمو سوخ ها وگلدهی  15

1-9-1: اندازه سوخ  15

1-9-2: تشکیل برگ  16

1-9-3: عوامل محیطی  16

1-10: روشهای تکثیر  16

1-10-1: تکثیر جنسی  16

1-10-2: تکثیر غیر جنسی  17

1-11: هدف  19

1-12: کشت بافت  19

1-12-1: انواع کشت بافت  20

1-13: محیط کشت و بررسی اثرات فاکتورهای مختلف در محیط کشت  20

1-13-1: مواد غیر آلی   21

1-13-2: مواد آلی  22

1-13-3: ویتامین ها  22

1-13-4: تنظیم کننده های رشد گیاهی  23

1-13-4-1: اکسین ها  23

1-13-4-2:سیتوکنین ها  23

1-13-4-3:جیبرلین ها  23

1-13-4-4:اسید آبسزیک  24

1-13-4-5:اتیلن  24

1-13-5: عوامل فیزیکی  24

1-13-6: قطعات جدا کشت  25

1-14: چگونگی انتخاب محیط کشت   25

1-15: تمایز اندام  25

1-16: ریز ازدیادی گیاهان از طریق کشت بافت  26

1-17: ریشه زایی   26

فصل دوم: ادبیات وپیشینه پژوهش

2: بررسی منابع   28

فصل سوم: فرآیند پژوهش

3-1: مواد گیاهی ومحیط کشت استفاده شده    35

3-2: محلولهای ذخیره وطرز تهیه آنها  35

3-2-1: طرز تهیه محلول ذخیره عناصر ماکرو  36

3-2-2: طرز تهیه محلول ذخیره عناصر میکرو  36

3-2-3: طرز تهیه محلول ذخیره آهن-سدیم  37

3-2-4: طرز تهیه محلول ذخیره ویتامین ها  38

3-2-5: میو اینوزیتول  39

3-2-6: محلول ذخیره هورمونها  39

3-3: تهیه محیط کشت  39

3-4: ریزنمونه مورد استفاده   40

3-4-1: ضد عفونی ریز نمونه   40

3-5: تعیین بهترین تنظیم کننده رشد  43

3-6: اندازه گیری صفات  43

3-7: محیط ریشه زایی  44

3-8: سازگاری گیاهچه ها وانتقال به محیط خاک  44

3-9: تجزیه داده های آماری  44

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1: اثر متقابل هورمونها وبافتها  46

4-1-1-1:  تولید پیازچه در فلس  48

4-1-1-2:  قطر وطول پیازچه در فلس  49

4-1-1-3: درصدکالوس زایی در فلس  51

4-1-1-4: درصد ریشه زایی در فلس  52

4-1-1-5: طول ریشه در فلس  54

4 -1-1-6:  درصد تولید جوانه در فلس  55

4-1-1-7: طول جوانه در فلس  57

4-1-2: برگ  58

4-2-2-1:تعداد پیازچه در برگ  61

4-2-1-2: قطر و طول پیازچه در برگ  63

4-2-1-7: درصد کالوس زایی در برگ  65

4-2-1-3: درصد ریشه زایی در برگ  66

4-2-1-4: طول ریشه در برگ  67

4-2-1-5: درصد تولید جوانه در برگ  68

4-2-1-6: طول جوانه در برگ  70

4-3: بررسی ریشه زایی  71

4-4: سازگاری در شرایط in vivo  71

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1: اثر متقابل هورمونها در فلس   74

5-2: اثر متقابل هورمونها در برگ  78

5-3: نتیجه گیری  82

5-4: پیشنهادات  83

منابع  85

چکیده انگلیسی  90

فهرست جدول

جدول 1-1-  عنوان جدول اسامی گل سنبل به زبانهای مختلف دنیا  9

جدول 3-1- محلول عناصر پر مصرف MS با غلظت 10X  36

جدول 3-2-  محلول عناصر کم مصرف MS با غلظت 100X  37

جدول 3-3-  محلول ذخیره آهن، ویتامین ها واسید های آمینه 100X  38

جدول 3-4- سطوح مختلف هورمون BA و  NAA بر حسب میلی‌گرم در لیتردر محیط کشت MS جهت باززایی…….. 42

جدول 4-1-  تجزیه واریانس فلسها  46

جدول 4-2-  مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه  47

جدول 4-3-   تجزیه واریانس برگها  59

جدول4-4- جدول مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه برگ  60

فهرست نمودار

نمودار4-1-  تاثیرتیمار هورمونی برروی تعداد پیازچه حاصل از کشت فلس  48

نمودار4-2-  تاثیرتیمار هورمونی برروی قطر پیازچه حاصل از کشت فلس  49

نمودار4-3-  تاثیرتیمار هورمونی برروی طول پیازچه حاصل از کشت فلس  50

نمودار4-4-  تاثیرتیمار هورمونی برروی درصد کالوس زایی حاصل از کشت بافت فلس  51

نمودار4-5-  تاثیرتیمار هورمونی برروی درصد ریشه زایی حاصل از کشت بافت فلس  53

نمودار4-6-  تاثیرتیمار هورمونی برروی طول ریشه حاصل از کشت بافت فلس  54

نمودار4-7-  تاثیرتیمار هورمونی برروی درصد تولید جوانه حاصل از کشت بافت فلس  56

نمودار4-8-  تاثیرتیمار هورمونی برروی طول جوانه حاصل از کشت بافت فلس   57

نمودار4-9-  تاثیرتیمار هورمونی برروی تعداد پیازچه حاصل از کشت برگ   62

نمودار4-10-  تاثیرتیمار هورمونی برروی طول پیازچه حاصل از کشت برگ  63

نمودار4-11-  تاثیرتیمار هورمونی برروی قطر پیازچه حاصل از کشت برگ  64

نمودار4-12-  تاثیرتیمار هورمونی برروی درصد کالوس زایی حاصل از کشت برگ  65

نمودار4-13-  تاثیرتیمار هورمونی برروی درصد ریشه زایی حاصل از کشت برگ  67

نمودار4-14-  تاثیرتیمار هورمونی برروی طول ریشه حاصل از کشت برگ   68

نمودار4-15-  تاثیرتیمار هورمونی برروی درصد تولید جوانه حاصل از کشت برگ  69

نمودار4-16: تاثیرتیمار هورمونی برروی طول جوانه حاصل از کشت برگ  40

فهرست اشکال

شکل 1-1: ساختمان پیاز  8

شکل1-2: ساقه توخالی گلدهنده سنبل  10

شکل1-3: ساختمان گل سنبل  10

شکل1-4: ساختمان پیاز سنبل  11

شکل 1-5: ساختمان گل سنبل از نظر گل آدین 14

شکل 3-1: زمان استفاده از پیازچه سنبل برای کشت بافت 35

شکل3-2: دستگاه مورد استفاده در تهیه محیط کشت  40

شکل3-3:  ریزنمونه های فلس ،   برگ و  طبق  40

شکل3-4: مراحل استریل و کشت قطعات ریزنمونه  42

شكل3-5: اندازه گیری طول ساقه  43

شکل3-6: اندازه گیری طول و قطر پیازچه  43

شکل3-7: اندازه گیری طول ریشه.  44

شکل4-1: تعداد پیازچه  حاصل از کشت بافت فلس در محیط های BA  و NAA  48

شکل4-2: طول و قطر پیازچه  حاصل از کشت بافت فلس در محیط های BA  و NAA  50

شکل4-3: کالوس زایی حاصل از کشت بافت فلس در محیط های BA  و NAA  52

شکل4-4: ریشه زایی حاصل از کشت فلس در محیط های BA  و NAA  53

شکل4-5: طول ریشه حاصل از کشت فلس در محیط های BA  و NAA  55

شکل4-6: تولید جوانه حاصل از کشت فلس در محیط های BA  و NAA   56

شکل4-7: طول ریشه حاصل از کشت فلس در محیط های BA  و NAA  58

شکل4-8: تعداد پیازچه حاصل از کشت بافت برگ در محیط های BA  و NAA  62

شکل4-9: a, b طول و قطر پیازچه حاصل از کشت برگ در محیط های BA  و NAA 64

شکل4-10: کالوس زایی حاصل از کشت برگ در محیط های BA  و NAA  66

شکل4-11: ریشه زایی حاصل از کشت برگ در محیط های BA  و NAA  67

شکل4-12: ریشه زایی حاصل از کشت برگ در محیط های BA  و NAA  68

شکل4-13-  تولید جوانه حاصل از کشت برگ در محیط های BA  و NAA  69

شکل4-14: طول جوانه حاصل از کشت برگ در محیط های BA  و NAA  70

شکل4-15: ریشه زایی پیازچه ها در محیط کشت حاوی mgl^-15/0NAA    71

شکل4-16: مراحل مقدماتی سازگار نمودن گیاه به شرایط in vivo. مراحل انتقال گیاهچه از محیط کشت به محیط بیرون f: یک هفته بعد از کشت g: دو هفته بعد از کشت h: یکماه بعد از کشت  72

راهنمای خرید و دانلود فایل

برای پرداخت، از کلیه کارتهای عضو شتاب میتوانید استفاده نمائید.

بعد از پرداخت آنلاین لینک دانلود فعال و نمایش داده میشود ، همچنین یک نسخه از فایل همان لحظه به ایمیل شما ارسال میگردد.

در صورت بروز  هر مشکلی،میتوانید از طریق تماس با ما  پیغام بگذارید و یا در تلگرام با ما در تماس باشید، تا شکایت شما مورد بررسی قرار گیرد.

برای دانلود فابل روی دکمه خرید و دانلود  کلیک نمایید.